Fenilalanin

Aminokislotalarning izomeriyasi. Bu moddalarning izomeriyasi, asosan, aminogruppaning joylashgan o’rni va uglevodorod radikali izomeriyasi bilan bog’liq.

1. 
   aminokislotalarda NH₂ – gruppasi karboksil gruppalariga nisbatan 1-C atomi ( -holat)da; 2-C atomi ( -holat)da; 3-C atomi ( -holat)da joylashishi mumkin. Shunga ko’ra alanining ikkita izomeri mavjud:
   

CH₃ – CH – COOH -aminopropion kislota

- alanin( -ala)

NH₂

H₂N – CH₂ – CH₂ – COOH - amonipropion kislota

- alanin ( -ala)

b) uglerod zanjirining izomeriyasiga ko’ra aminokislotaning izomeriyasi quyidagicha bo’ladi. tarkibi C₆H₁₁O₂N aminokislotaning quyidagi izomerlari mavjud:

C H₃ – CH – CH₂ – CH – COOH leysin (leu)

-amino - - metil pentan kislota

CH₃ NH­₂

C H₃ – CH₂ – CH – CH – COOH -amino - -metil pentan kislota
CH₃ NH₂

Bu ikki izomer oqsillar tarkibiga kiruvchi tabiatda mavjud 22 aminokislota qatoriga kiradi. Lekin umuman aminokislotalarning soni 70 dan ortiqligini e’tiborga olsak, bu tarkibga yana quyidagi -aminokislotalar to’g’ri keladi:

NH₂

HOOC – CH₂ – CH – COOH

asparagin kislota (asp)

( -aminoqahrabo kislota)

NH₂

HOOC – CH₂ – CH₂ – CH – COOH

glutamin kislota (glu)

( -aminoglutar kislota)

Aromatik aminokislotalar tarkibida benzol halqasi, amino va karboksil gruppalar bo’ladi. Funksional gruppalar halqada yoki yon zanjitda joylashgan bo’lishi mumkin:

Fenilalanin

-amino- -fenilpropion kislota

Geterohalqali aminokislotalar tarkibida geterohalqali yadro, amino- va karboksil gruppalari bo’aldi. Aminogruppa geterohalqa tarkibida yoki yon zanjirda joylashgan bo’ladi.

Ko’rinib turibdiki aminokislotalarning turi ko’p bo’lib, ulardan -aminokislotalar muhim fiziologik ahamiyatga ega. Chunki, har qanday oqsil molekulasi -aminokislotalar asosida tuzilgan.