Elektrod potensiali oksidlanish-qaytarilish potensiali ham deyiladi.Elektrod potensiallami E va standart elektrod potensiallami E' bilan belgilashda belgilar yoniga shu potensial qaysi sistemaga taalluqliligini ko'rsatuvchi indeks qo'yish qabul qilingan. Masalan, 2 H 4 2e <=> H2 sistemaning standart elekdrod potensiali E° x , Li++e<=±Li 2H / H2 sistemaniki E° . , Mn0 4 +8H++5 ?<=>Mn2++4 H20 sistemaniki Li / Li esaE0 x , kabi yoziladi.Metallarni standart elektrod potensiallarining algebraik qiymati ortib borishi tartibida joylashtirib, 12.1- jadvalda ko'rsatilgan qator olinadi. Unga boshqa oksidlanish-qaytarilish sistemalari (shu jumladan, metallmaslar sistemalari ham) ularning E ga muvofiq holda kiritilishi mumkin, masalan, EQ / а _=1,36 В, Ep2/F- = 2,87 В , E° - = - 0 5\B va h. 12.1- jadvalda ko'rsatilgan qatorni eng mu- s/s2~ him metallardan tuzilgan, 25°C suvli eritmalardagi oksidlanishqaytarilish sistemalari standart elektrod potensiallari qatorining bir bo'lagi sifatida qarash mumkin.* Bu qatordan oldin N. N. Beketovning «siqib chiqarish qatori» tuzilgan edi. Standart elektrod potensiallarning ko'pchiligini tajribada aniqlash mumkin. Lekin ishqoriy metallar va ishqoriy-yer metallar uchun E° qiymatlari faqat nazariy hisoblab topiladi, chunki bu metallar suv bilan o'zaro ta’sirlashmaydi.Potensialning algebraik qiymati qancha kichik bo‘lsa, shu metallning qaytaruvchilik xususiyati shuncha kuchli va ionlarining oksidlash xususiyati shuncha kam bo‘ladi.
Ostvaldning suyultirish qonuni. Dissotsialanish konstantasi o’zgarmas haroratda ionlar konsentratsiyasiko’paytmasining muvozanatdagi ayni elektrolit konsentratsiyasiga nisbatidir.Harorat (Temperatura) (lot. temperatura - kerakli aralashma, o'rtachaholat) - moddaning holatini issiq-sovuqligini tavsiflaydigan fizik kattalik.K elektrolit tabiati va haroratga bog’liq. K qiymati qancha kichik bo’lsa elektrolitkuchsiz hisoblanadi. Ba’zi kuchsiz elektrolitlarning dissotsialanish konstantasi qiymati jadvalda keltirilgan.Dissotsialanish darajasi bilan dissotsialanish konstantasi orasida quyidagi bog’lanish
bor:
Agar [ H ]= a*C ; [ NO2 ]= a*C; [HNO2]= (1- a)*C
a*Ca*C a2*C a2*C
K= ---------------= ----------; K=-----------.
( 1 - a)*C 1 - a 1 - a
Bu tenglama Ostvaldning suyultirish qonunini ifodalovchi tenglama deyiladi. aqanchalik katta bo’lsa K ning qiymati ham shuncha yuqori bo’ladi.Juda kuchsiz elektrolitlar uchun 1 - a = 1 bo’lsa, K= a2*C qiymatga teng bo’ladi.
= K/C; Agar konsentratsiya 100 marta kamaysa,
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |