Faza moduliyatsiyali amplitude moduliyatsiyali modulyator

7. Mavzu: Faza moduliyatsiyasi

Reja:

1. 
   Fazasi boʻyicha moduliyatsiyasilangan signallarini hosil qilish va detektorlash
   

Faza moduliyatsiyali amplitude moduliyatsiyali modulyator.
Faza inodulyatsiyasi natijasida yuqori chastotali tashuvchi fazasi
modulyatsiyalovchi kuchlanish w£i(f) ga proporsional o‘zgaradi, ya'ni
(5.1)
bunda k - modulyatsiyalovchi kuchlanish u (t) ni faza o‘zgarishi bilan bog’lovchi koeffisient. Modulyatsiya natijasida boshlang‘ich faza , ga o‘zgaradi.
Faza va chastota modulyatorlari bir-biriga bog‘liqligiga qaramasdan, ular turlicha shakllantiriladilar. Agar ChM da modulyatsiyalovchi kuchlanish u (t) ta’sirida uning chastotasi o4zgarsa, FM da esa lining fazasi u (t) ga proporsional o‘zgarishi kerak. Shuning uchun FM modulyatorning birinchi qismi generator emas, rezonans kuchaytirgich bo‘lishi kerak. Rezonans kuchaytirgichning yuklamasi - parallel LC kontur FM da asosiy o‘rinni egallaydi. 5.1a-rasmda FM soddalashgan sxemasi va 5.1b-rasmda parallel kontur faza-chastota xarakteristikalari ( ) keltirilgan. 5.1a-rasmda (t)-boshqaruvchi reaktiv element. Reaktiv element sifatida varikapdan foydalanish mumkin. U holda 5.1a-rasmdagi sxemaning punktir chiziqdan o‘ng tomon qismi 5.1b-rasm o‘ng tomoni bilan almashtirish mumkin. Xb(t) - umumiy holda bu parametrik element ekvivalent sig‘imi yoki induktivligi modulyatsiyalovchi kuchlanish u (t) ga mos o‘zgaradi deb hisoblash mumkin.


FM modulyator ishlash jarayonini faza-chastota xarakteristikalari yordamida ko‘rib chiqamiz. Agar kontur tashuvchi signal chastotasi ga sozlangan bo‘lsa, uning qarshiligi aktiv bo’ladi va u orqali o’tayotgan tok birinchi garmonikasi unda kuchlanish, chiqish kuchlanishi , ni keltirib chiqaradi. tok fazasi Ukkuchlanish fazasiga mos keladi. Shuning uchun ( ) xarakteristika nuqtadan o‘tadi (5.1b-rasm). Agar u (t) ta’sirida (t) o‘zgarib LC kontur rezonans chastotasi , kamaysa, bu kontur tashuvchi chastotasi ga teng bo’lmaydi. Natijada ( ) xarakteristika chapga suriladi va chastotal o‘qini chastotada kesib o‘tadi. Bu tok fazasi konturdagi kuchlanish fazasidan , ga kech qolishiga olib keladi. Parallel kontur rezonans chastotasi ko‘paysa kuchlanish tok dan fazaga kech qoladi. Kontur ( ) xarakteristikasi o‘ng tomonga suriladi, ) bo‘ladi. Shunday qilib, u (t) ta’sirida Xh(t) - reaktiv qarshiligi o‘zgaradi, kontur rezonans chastotasi tashuvchi chastotasi ga nisbatan o‘zgarib turadi, natijada chiqish kuchlanishi fazasi tok fazasiga nisbatan ± ga o‘zgarib turadi.
Kuchaytirgich chiqishidagi tok birinchi garmonikasi uning kirishidagi chastotasi bo‘lgan kirish kuchlanishi fazasiga mos keladi. Tashuvchi kirish kuchlanishi u (t) alohida generatorda shakllantirilib kuchaytirish qurilmasiga beriladi. Chiqish kuchlanishi u (t) fazasi kirish signali u (t) fazasiga nisbatan modulyatsiyalovchi kuchlanish iin(t) ga mos ravishda o'zgarib boradi.
Signalning fazasi va chastotasi o‘zaro bog‘liqligi uchun FM signalni chastota modulyatori yordamida va ChM signalni faza modulyatori yordamida olish mumkin.