Fayzulla boynazarov

DANIEL DEFO
(1660-1731)
Jahonga  mashhur ingliz adibi,  «Robinzon  Kru- 
zo»  asarining  muallifidir. 
Roman 
hayotiy 
voqealarga  asoslangan.  1713-yilda  jurnalist 
Richard  Still  «Angliyalik» nomli jurnalda kimsasiz 
orolda to'rt yildan ortiq yashagan matros Aleksandr 
Selkirk  to'g'risidagi  ocherkni  chop  qilgandan 
so'ng, bu ocherkni o'qigan adib «Robinzon  Kruzo» 
romanini  1719-yiIda yozadi.
Asarning  ikkinchi  qismi  -   «Robinzon  Kruzo- 
ning  keyingi  sarguzashtlari»  1719-yilda yoziladi. 
Romanning  ikkinchi  qismida yanada ajoyib  voqealarga  duch  kelamiz. 
Qahramon  ilgari  yashagan  kimsasiz orolga borib, koloniya barpo etadi.
Asarning uchinchi qismi -  «Robinzon  Kruzoning jiddiy mulohazala- 
ri»  1720-yilda yozilgan bo'lib, dunyoning ko'p tillariga tarjima qilingan.
Robinzon  Kruzo  sarguzashtlari  o'quvchini  o'ylashga,  hayot haqida 
mulohaza  yuritishga,  atrof-muhitga  ziyraklik  bilan  munosabatda 
bo'lishga majbur etadi.  Y.  Shamsharov  romanni  o'zbek tiliga o'girgan. 
Shu  birgina roman  Daniel  Defo nomini jahonga tanitdi.
Mabodo siz kimsasiz orolga tushib qolsangiz yo cho'lu  biyobonda 
qolsangiz, yoki  o'rmonda adashib  qolib  ketsangiz nima qilgan  bo'lar- 
dingiz?  Ruhan  sog'lom  kishi  umrining oxirgi  daqiqasigacha hayot 
uchun  kurashadi.  «Hayot  davom  etyapti-ku»  deya  o'ziga-o‘zi  tasalli 
beradi.  Robinzon:  «Hayot  degani  inson  uchun  odamlar,  hayvonlar 
uchun  hayvonlar,  qushlar  uchun  qushlar, jonzodlar  uchun jonzodlar 
degani», deydi.
Inson hamma narsa  muhayyo boMgan  shohona qasrda yashasa ham 
yolgMzlikdan qiynaladi.  Robinzonni qiynagan narsa mana shu.  U ermak 
uchun hayvonlar bilan  do'stlashishga majbur boMadi.  Bu  do'stlik  unga 
tasalli beradi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

U ajoyib hayot qo‘ynida yashaydi. Tirikchilik qiladi. Yashash uchun 
kurashadi.  Biroq  unga  inson  yetishmaydi,  do‘stlari,  yaqinlarini,  ona 
tuprog‘ini sog‘inadi. Shu orqali romanda inson qadr-qimmati  nihoyatda 
ulugManadi.  «Odam odam bilan tirikdir», degan  g‘oya  ilgari  suriladi.