Fayzulla boynazarov

JYULVERN
(1828-1905)
Ilmiy  fantastik  va  sarguzasht  asarlar muallifi, 
fransuz yozuvchisi  Jyul  Vem  «Havo  sharida  besh 
hafta»  nomli  birinchi  romani  bilan juda mashhur 
b o 'ld i.  Umri  davom ida  65  tomdan  iborat  ilmiy 
fantastik  hamda  hajviy  rom anlar  yaratdi.  «Yer 
markaziga sayohat», «Yerdan Oygacha»,  «Oy atro­
fida»,  «O'n  besh  yoshli  kapitan»,  «Kapitan  Grant 
bolalari»,  «Suzib  boruvchi  orol»,  «Ostin-ustun», 
«Suv  ostida  20000  kilometr»  asarlari  kitobxonlar- 
ning  sevimli  asarlaridir. 
6
  ta romani  o'zbek tiliga 
tarjima qilingan.
«O'n  besh  yoshli  kapitan»  asari jahon  bolalarining  sevimli  kitobi 
bo'lib,  maktab darsliklaridan o'rin olagan.
Adibning «O'n  besh yoshli  kapitan»  asarini  o'qimagan  yoki  badiiy 
filmini  ko'rmagan  kishi  bo'lm asa kerak.  Bu  asar yoshlami  mardlik  va 
jasorat  maydoniga  yetaklaydi.  K attalarda  esa  Dik  Sandga  nisbatan 
havas,  mehr-muhabbat  uyg'otadi,  o 'z  farzandlarining  shunday  ajoyib 
qalb egasi  bo'lishi  orzusini  paydo qiladi.
Dik  Sand  m usibatlar  oldida  esankirab  qolmaydi.  Yosh  bo'lishiga 
qaramasdan kattalardek mushohada yuritadi.
Kitning hujumi tufayli  kema halokatga uchrab, Kapitan Gul va beshta 
matros  halok  bo'ladi.  O 'n  besh  yoshli  Dik  kapitan  bo'lgandan  so'ng, 
uning  orzulari  birm a-bir  ushala boshlaydi.  U  o'zini  kattalardek  tutar, 
jid d iy . 
mustaqil  fikrlovchi,  dovyurak,  har  bir  ishni  epchillik  bilan 
bajaruvchi  serg'ayrat yigit edi.  Shuning uchun  ham odamlar unga ishona
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

boshlashadi.  Qo‘1 ostidagilar esa bu yoshgina kapitanga o'rganib,  itoat 
qila boshlaydi.
Jyul  Vernga  olim-adib  deb  bekorga ta ’r if berishmagan.  Yozuvchi 
xayoliy-ilmiy  sarguzashtlar orqali  ilm-fanning  kuch-qudratini  mahorat 
bilan yoritgan.
U jahon  adabiyotida  ilmiy fantastikaning  asoschisi  degan  sharafli 
nomga m usharraf boMadi.
Adib  ilk  ijod  namunalaridan  boMmish  1864-yilda yozilgan  «Yer 
m arkaziga  sayohat»  asaridan  tortib  1896-yilda  yozilgan  ijodining 
so'nggi  sahifalaridan  biri  boMmish  «Barsak  ekspeditsiyasining ajoyib 
sarguzashtlari»  asari  orqali  ilmiy-fantastika xazinasini  duru javohirlar 
bilan bezadi.