Favqulodda vaziyatlarni bartaraf qilish hamda tizimni takomillashtirish

қутқарув қурилмалари. 
Бу қутқарув қурилмалари арқонли зинапоялар ва махсус лифтларнинг 
симбиози ҳисобланади. Конструкция бинонинг деворига жойлаштирилади ва 
ушбу конструкция қутқарув қурилмасини қотириш учун маҳкамлагичларга 
эга бўлиши керак. Қутқарувчилар қутқарув воситаси ёрдамида белгиланган 
қаватгача кўтарилиши ва одамларни эвакуация қилиши ва (ёки) ёнғинни 
бартараф қилиши мумкин. Қурилма баланд қаватли турар-жой бинолари, 
савдо марказлари, жамоат ва маъмурий биноларда қўлланилади. Қурилмани 
максимал тарзда 150 метргача ўрнатиш мумкин. 
Мобил қутқарув воситалари. 
Улар қутқарув ишларини тез ва қисқа 
фурсатларда бошлашга ёрдам беради, ўрнатиш ва тайёрлаш учун кўп вақт 
талаб қилмайди. Ушбу кичик тоифага ёнғин ўчириш автомобиллари, 
кемалар, қайиқлар ва бошқалар киради. 
Муқим ўрнатилган қутқарув воситалари. 
Уларнинг ёрдами билан 
ёнғин дастлабки босқичда бартараф қилинади ёки ривожланиб улгурган 
аланга қуршаб олинади. Бу тоифага кирувчи энг кенг тарқалган воситаларга 
белкурак ва қум билан таъминланган ҳамда сув билан тўлдирилган сиғимга 
эга ёнғин ўчириш қалқони киради. 
Қўлда олиб юриладиган қутқарув воситалари. 
Бу қутқарув воситалари олдинги тоифада кўрсатилган тоифадаги восита 
сингари ёнғинни дастлабки босқичда бартараф қилиш ва энди бошланган 
тутунни йўқ қилиш имкониятини яратади. Бу ерда асосий восита – ўт 
ўчиргич ҳисобланади. Унинг тузилиши, ишлаш принципи ва фойдаланиш 
тартибини амалда ҳар бир инсон билиши керак. 
Якка тартибдаги қутқарув воситалари. 
Ёнғин содир бўлганда ҳар бир 
инсонни якка тартибда ҳимоя қилиш учун мўлжалланган. Якка тартибдаги 
қутқарув воситаларига қуйидагилар киради: 
- нафас олишни осонлаштирувчи ва инсонни ис газидан заҳарланишдан 
қутқариш учун мўлжалланган 
нафас олиш маскалари; 
- инсоннинг соғлиги ва ҳаёти учун хавфли бўлган заҳарли кимёвий 
моддалардан нафас олиш аъзоларини ҳимоя қилиш учун мўлжалланган 
нафас олиш газ ниқоблари; 
- юқори ҳарорат таъсиридан инсоннинг тана аъзоларини ҳимоя қилувчи 
камзуллар, қўлқоплар ва капюшонлар; 

---

275 
- кўзни ҳимоя қилувчи 
кўзойнак, бош кийими ва қулоқчинлар; 
- 
ўзини-ўзи қутқариш воситалари
(қутқарув воситаси нафас олиш газ 
ниқобларини эслатади, бироқ ҳавони узатиш учун қўшимча тарзда ҳаво 
“ёстиқчалари” билан таъминланади). Улардан нафақат ёнғинларда 
фойдаланилади, балки шахталарда ва заҳарли газлар ишлаб чиқарадиган 
ишлаб чиқариш корхоналарида содир бўлган авария ва ҳалокатлар вақтида 
ҳам қўлланилади; 
- 
биринчи тиббий ёрдам қутилари
.