Favqulodda vaziyatlar va aholi muhofazasi

Oqim zichligi D, m^2/m^2 Gorizontal yoʻl. Tezlik V, m/min
Oqim zichligi D, m^2/m^2 Gorizontal yoʻl. Tezlik V, m/min
0,01	100
0,05	100
0,10	80
0,20	60
0,30	47
0,40	40
0,50	33
0,60	27
0,70	23
0,80	19
0,9 dan ko’p	15

Oʻtish yoʻllarining oʻtkazish imkoniyati m² / min yoki odam soni/min quydagicha aniqlanadi:

Q = D V δ (21)
Harakatlanish intensivligi deganda odamlar oqimining uning tezligiga koʻpaytmasi tushiniladi
q = D V (22)
Evakuatsiya vaqtini hisoblash. Odamlarni xavfli zonadan olib chiqib ketish xavfsizligi
t_x ≤ t_k (23)
ifoda bilan tavsiflanadi. Bunda t_x – odamlarni xavfsiz olib chiqib ketining hisobiy vaqti, min. t_k – odamlarni xavfsiz olib chiqib ketishga kerak boʻladigan (meʼyoriy) vaqt, min.
Odamlarni jamoat binosidan olib chiqib ketish uchun kerak boʻladigan vaqt, bunda oʻtga chidamlilik darajasi I va II darajada boʻlgan binolarda quyidagi qiymatlarni tashkil qiladi (6-jadval).
6-jadval

Binolar nomi	Olib chiqib ketishga kerak boʻladigan vaqt, min. Bino hajmiga koʻra, ming.m^3
	5 гача	10	20	40	60
Maʼruza zallari, majlislar zali, oshxonalar, berk sport majmualari	2,0	3,0	3,5	4,0	4,5

Shunday qilib,

_{ } , (24)
bunda,_{ }– eshik orqali chiqib ketishgacha boʻlgan oldingi vaqt, min;
_{ } - tashqi eshiklarning kengligi yigʻindisi, m;
_{ } – olib chiqib ketilishi kerak boʻlgan odamlar soni.
Yuqorida keltirilgan maʼlumotlardan quyidagilarni eʼtiborga olamiz.
Hisoblashda odamlar oqimining harakati uchastkalarga boʻlib hisoblanadi. hisoblangan vaqtni aniqlashda har bir uchastkadagi yoʻlning kengligi va uzunligi loyihada berilgan miqdorlardan olinadi. Eshikdan chiqish yoʻli uzunligi 25 m deb qabul qilinadi. Odamlarni olib chiqib ketish hisoblangan vaqti _{ } , hamma ayrim uchastkalardagi odamlar oqimi vaqti yigʻindisi sifatida qabul qilinadi.
Misol tariqasida odamlar harakatini hisoblab koʻramiz.

D₁ = 25×0,07/30 = 0,056 m²/m² – birinchi uchastkadagi harakat zichligi.
Bunday zichlikda odam erkin harakatlanish imkoniyatiga ega boʻla oladi.
D₂ = 110×0,07/33 = 0,231 m²/m² - ikkinchi uchastkadagi harakat zichligi.
Bunday zichlikda odamlar yaxlit – birgalikda harakatlana boshlaydi.
D₃ = 260×0,07/12 = 0,84 m²/m² - uchinchi uchastkadagi harakat zichligi.
Birgalikda bir yoʻnalishda harakatlanadi va uning chegarasi D = 0,92 m²/m² bilan chegaralanadigan odamlar oqimining tezligi:
V₁ = 100 m/min;
V₂ = 60 m/min;
V₃ = 19 m/min.
Harakat intensivligi
q₁ = 0,056×100 = 5,6;
q₂ = 0,231×60 = 13,86;
q₁ = 0,84×19 = 15,96.
Hisobiy evokuatsiya vaqtini topamiz