|
2 – guruh topshirig‘i
1-bosqich. “Korrupsiyada qanday ustuvor g‘oyalar mavjud”
gapirib berish. 5 daqiqa.
2-bosqich. Guruhda muhokama qiling 5 daqiqa.
3-bosqich. Taqdimot varog‘ini to‘ldiring (organayzer yordamida) 10 daqiqa
4-bosqich. Taqdimot bilan chiqish 5 daqiqa
5-bosqich. Boshqa guruhlarning taqdimotini baholash.
Guruhlar
|
Baholashning ko‘rsatkich va mezonlari
|
Javob mazmuni
|
Taqdimot varog‘ining to‘ldirish sifati
|
Guruh faolligi
|
Reglamentga amal qilish
|
Jami ballar
|
1.
|
|
|
|
|
|
2.
|
|
|
|
|
|
3.
|
|
|
|
|
|
4.
|
|
|
|
|
|
3 – guruh topshirig‘i
1-bosqich. Korrupsiyaning yuzaga kelishi to‘g‘risidagi ilk sabablarni aytib berish. 5 daqiqa.
2-bosqich. Guruhda muhokama qiling 5 daqiqa.
3-bosqich. Taqdimot varog‘ini to‘ldiring (organayzer yordamida) 10 daqiqa
4-bosqich. Taqdimot bilan chiqish 5 daqiqa
5-bosqich. Boshqa guruhlarning taqdimotini baholash.
Guruhlar
|
Baholashning ko‘rsatkich va mezonlari
|
Javob mazmuni
|
Taqdimot varog‘ining to‘ldirish sifati
|
Guruh faolligi
|
Reglamentga amal qilish
|
Jami ballar
|
1.
|
|
|
|
|
|
2.
|
|
|
|
|
|
3.
|
|
|
|
|
|
4.
|
|
|
|
|
|
5.
|
|
|
|
|
|
4 – guruh topshirig‘i
1-bosqich. Fuqarolik jamiyatini barpo etishda korrupsiyaning salbiy oqibatlarini gapirib berish. 5 daqiqa.
2-bosqich. Guruhda muhokama qiling 5 daqiqa.
3-bosqich. Taqdimot varog‘ini to‘ldiring (organayzer yordamida) 10 daqiqa
4-bosqich. Taqdimot bilan chiqish 5 daqiqa
5-bosqich. Boshqa guruhlarning taqdimotini baholash.
Guruhlar
|
Baholashning ko‘rsatkich va mezonlari
|
Javob mazmuni
|
Taqdimot varog‘ining to‘ldirish sifati
|
Guruh faolligi
|
Reglamentga amal qilish
|
Jami ballar
|
1.
|
|
|
|
|
|
2.
|
|
|
|
|
|
3.
|
|
|
|
|
|
4.
|
|
|
|
|
|
5.
|
|
|
|
|
|
10-seminar.Fuqaro, fuqaroviylik va
faol fuqarolik pozitsiyasi
Seminar rejasi:
1.“Fuqaroviylik” tushunchasi. Fuqaroviylik belgilari.
2 Fuqaroning o‘z hatti-harakati uchun shaxsiy javobgarligi.
3.Fuqaroning davlat va jamiyat oldida o‘z huquqiy va axloqiy mas’-uliyatini anglashi.
4 Fuqarolik ongining jamiyat xayotida turli shakllarda namoyon bo‘lishi va o‘ziga xos xususiyatlari.
Adabiyotlar: A1;A2;A3;A4;A5;Q1;Q8;Q9; Q7;Q21;NXX1; NXX5.
Mavzuni yoritishda “Diagramma Venn”dan foydalanish ancha yaxshi samara beradi. Qanchalik mantiqqa zid bo‘lmasin, aytish joizki, inson huquqlarining vujudga kelishida uning normal hayotiy faoliyatiga nisbatan turli tahdidlar hamda ularga samarali ravishda qat’iy qarshilik ko‘rsatishga intilish asosiy sabablardan biri bo‘lgan. SHuning uchun huquqning kelib chiqishi, asoslari va shakllanishini ko‘rib chiqish lozim.
Axloq belgilari
|
Huquqning belgilari
|
Qadimiy va o‘zgarmas
Ixtiyoriy – jamiyat belgilaydi
Mustaxkamlanadi – izza buladi
Muayyan hududda g‘am xar xil
Qarashlarda ifodalanadi
|
Nisbatan yosh va o‘zgaruvchan
Rasmiy – davlat belgilaydi
Kafolatlanadi, jazolanadi
Davlat ichida bir xil
Hujjatlarda ifodalanadi
|
“Inson” va “fuqaro” atamalari o‘rtasidagi farqlar asnosida huquqiy maqom, xususiy va umumiy manfaatlar doirasidagi farqlar yotadi. Har bir odam, jamiyatning to‘laqonli a’zosi bo‘lishi uchun, unda bevosita qatnashish uchun, tabiat va jamiyat haqida u yoki bu darajada bilimlarga ega bo‘lishi, nutqqa ega bo‘lishi va mavjud ijtimoiy qoidalarni o‘rganishi, kasb egasi bo‘lishi va madaniyat yutuqlari bilan tanishishi lozim. SHundan so‘nggina, u ijtimoiy munosabatlar tizimiga, ma’lum ijtimoiy guruh, mehnat jamoasi, jamoat yoki siyosiy tashkilot a’zosi, mulk egasi, moddiy va ma’naviy boylik ishlab chiqaruvchisi sifatida, bir so‘z bilan aytganda, ijtimoiy borliqning aniq bir doirasida ishtirok etadi. Ma’lum bir insonning ijtimoiy aloqalar qatnashchisi sifatida tavsiflovchi xususiyatlar majmui shaxs tushunchasini qamrab oladi. Masalaga yanada aniqlik kiritish uchun aholining siyosiy tarkibi va huquqlarning tavsiflanishiga e’tibor qaratamiz.
Hozirgi kunda davlatlarda aholining siyosiy tarkibi quyidagicha:
Аҳолининг сиёсий таркиби
Фуқаросиз шахслар
Чет эл фуқаролари
Фуқаролар
Huquq va erkinliklarning tasniflanishi:
Ўзбекистон Республикаси Конституциясида
асосий ҳуқуқ ва эркинликлар
Шахсий ҳуқуқ ва эркинликлар
Иқтисодий ижтимоий ҳуқуқлар
Сиёсий ҳуқуқлар
Фуқаросиз шахслар
Чет эл фуқаролари
Фуқаролар
Quyidagi savollarga to‘g‘ri javob topsangiz, ular huquqshunoslik so‘zi bilan kesishadi.
1.Mamlakatda davlatni bevosita boshqarib turuvchi, farmon beruvchi va ijro etuvchi oliy organ. (hukumat )
2.Fuqarolarning da’volariga oid yoki jinoiy ishlarni ko‘rib, tegishli hukm chiqaruvchi davlat organi. (sud)
3.Biror mamlakat yoki davlat aholisi. (xalq)
4.Davlat tuzumining shakllaridan biri. (unitar)
5.Jamiyatda kishilarning o‘zaro munosabatlarini tartibga soladigan qonun-qoidalar, normalar majmui. (huquq)
6.Jamiyatdagi alohida bir kishi, odam. (shaxs)
7.Davlat ahamiyatiga ega bo‘lgan muhim masalalar yuzasidan umumxalq fikrini olish. (referendum)
8.Er-xotinlikni shariat yo‘li bilan rasmiylashtirish. (nikoh)
9.Biror mamlakatning doimiy aholisi. (fuqaro)
10.Ovoz berish yo‘li bilan davlat va jamoat organlari a’zoligiga tayinlash. (saylov)
11.Muassasa, tashkilot nomidan ish ko‘rishga vakolatli bo‘lgan shaxs. (vakil)
12.Davlat uchun alohida mavqega ega shaxslarga qonunning ba’zi moddalarini istisno qilish. (immunitet)
13.Mavjud barcha qabul qilingan qonunlar va me’yoriy hujjatlarning yig‘indisi. (qonunchilik)
11-seminar. Saylov xuquqi erkinligi –
fuqarolik jamiyatining sharti
Seminar rejasi:
1.“Saylov” tushunchasi, turlari va asosiy tamoyillari.
2.Xalqaro saylov standartlari va O‘zbekiston qonunchiligi.
3.Fuqarolar siyosiy-ijtimoiy yetukligining ijtimoiy hayotda faol ishtiroki bilan belgilanishi.
4. Erkin saylovlarni o‘tkazishda ommaviy axborot vositalarining roli.
Adabiyotlar: A1;A2;A3;A4;A5;Q1;Q8;Q9; Q7;Q21;NXX1; NXX4.
Mavzuga doir amaliy topshiriqlar, vaziyatli masalalar
Vaziyatli masalalar:
“Markaziy saylov komissiyasi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasining qonuniga binoan, Markaziy saylov komissiyasi matbuot, televidenie, radio vakillariga mo‘ljallangan mandat namunasini belgilaydi. Jurnalist Markaziy saylov komissiyasida yoki saylov komissiyalari qoshida akkreditatsiyadan o‘tkazilishi ko‘rsatib berilgan. Ushbu jarayon saylov jarayonini xolis yoritish imkonini yaratadi. Bunday holat chet ellik jurnalistlarga nisbatan ham qo‘llaniladimi? Agar qo‘llanilsa, xorijiy ommaviy axborot vositalari vakillarining huquqlari poy-mol etilmaydimi?(O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasi tomonidan xorijiy va milliy ommaviy axborot vositalari vakillarini akkreditatsiya qilish tartibi to‘g‘risidagi Nizom qabul qilingan.Bu jurnalistlarning vakolatlarini davlat xokimiyati organlari tomonidan e’tirof etish tartiboti bo‘lib, uning natijalariga ko‘ra, akkreditatsiya qilingan organ o‘z faoliyatini ommaviy axborot vositalarida yoritish uchun jurnalistga akkreditatsiya guvohnomasini beradi. Bu barcha davlatlarda mavjud holat hisoblanadi).
Qonunchilik palatasi deputatligiga nomzod tahririyatdan ommaviy axborot vositasida e’lon qilingan, ishonchli bo‘lmagan hamda uning sha’ni va qadr-qimmatiga putur etkazadigan ma’lumotlarga raddiya berilishini talab qilishga haqlimi?(Maqola e’lon qilish natijasida huquqlari va qonuniy manfaatlari buzilgan deputatlikka nomzod mazkur ommaviy axborot vositasida raddiya e’lon qilishga haqli. Raddiya yoki javob mazkur rukn ostida yoki javob paydo bo‘lishiga sabab bo‘lgan material joylashgan o‘sha sahifada e’lon qilinishi zarur).
Ommaviy axborot vositasi raddiya yoki javobni e’lon qilmasa yoxud e’lon qilishning belgilangan muddatini buzsa, Qonunchilik palatasi deputatligiga nomzod qanday yo‘l tutishga haqli? (sudga da’vo arizasi bilan murojaat qilishga haqli).
Fuqaro o‘z pasportini biometrik pasport olish maqsadida almashtirish uchun topshirgan bo‘lsa, ovoz berish jarayoniga qanday qatnashadi?(Bunday holatda fuqaro o‘zi yashab turgan Ichki ishlar boshqarmasidan pasportini almashtirayotgani haqida ma’lumot oladi va u orqali ovoz berish jarayonida bemalol ishtirok eta oladi).
Fuqaroda saylovga taklifnoma bo‘lmasa, qanday yo‘l tutadi? (Har bir saylov uchastkasida saylovchilarning qo‘shimcha ro‘yxat-ilovasi bo‘ladi. Fuqaro saylov uchastkasiga pasporti (ma’lumotnoma) bilan borganida u mazkur ro‘yxat-ilovaga kiritiladi hamda ovoz berish jarayoniga bemalol qatnasha oladi)
Fuqaro ma’lum bir sabablarga ko‘ra, oila a’zolari nomidan borib ovoz berib kelishi mumkinmi?
(Mumkin emas. Har bir fuqaro o‘zi uchun ovoz berish huquqiga ega. Bunday holatda oila a’zolarining pasportlarini olib kelgan fuqaroning yakka o‘zi ro‘yxatdan o‘tkaziladi va ovoz berish jarayonida faqat o‘zi ishtirok etadi. U olib kelgan oila a’zolarining pasportiga qarab, ular ro‘yxatga olinmaydi va ovoz berish jarayoniga qatnasha olishmaydi).
Saylov uchastkasi ro‘yxatida fuqaroning ismi kiritilmagan bo‘lsa, qanday yo‘l tutiladi?
Do'stlaringiz bilan baham: | 
