Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

Mavzu savollari   
1.Mushak tayanch tizimi a’zolari anatomiyasi.  
2.Mushak tayanch tizimi kasalliklari tasnifi. 
3.Bod kasalliklari.Sababi.Tashxislash va davolash.  
4.Niqris kasalligi. Sababi.Tashxislash va davolash. 
5.Irqunnaso kasalligi.Tashxislash va davolash.  
8.2. § Teri kasalliklari, yaralar, chipqon, bahaq, moxov kasalliklarini 
sharqona usulda aniqlash va  davolash  
Teri  butun  gavdani  berkitib  turuvchi  qoplam  bo`lib  qolmay,  balki  barcha  ichki 
a`zolar bilan chambarchas bog’lanib qator muhim vazifalarni bajaradi 
Odam sog’ligi yurak, qon tomir, endokrin, nerv sistemasi faoliyatini bir qatorda 
terining funksiyasi bilan ham bog’liq. 
Terida kuzatiladigan xastaliklar: 
Yaralar  -jarohat  teshilib  oquvchi  chiqiq  va  toshmalardan  kelib  chiqadi.  Etning 
uzluksizligi buzilib uzoqqa cho`zilsa va yiring boylasa buni "yara" deb ataladi : 
Joylashuviga ko’ra: 
-teri yuzasida  
-chuqurlikda  
Yaralarning turlari: 
-alamli  
-alamsiz  
-shishli  
-shishsiz  
-o`yiq yeydigan  
-bilqillab turuvchi  

---

376 
 
-toza  
-iflos  
-chirkli  
-zardobli  
-yugurik  
-issiq  
-sovuq  
Davolash: 
Yaralarning  mushak  majaqlanishi  va  ezilishidan  paydo  bo`lganlarining  boshqa 
hammasini quritish orqali davolash kerak bo`ladi. 
Yaraga qarshi qo`llanilishi zarur bo`lgan tadbirlar: 
1.Yarani dorilar bilan yiringlatish  
2.So`ng yarani dorilar bilan tozalash  
3.Et undirib bitirish  
Chipqon 
Chipqon ham chiqiqlar jinsidandir. Chipqonlarning eng yomoni -eng chuquridir 
Chipqon ko`p chiquvchi kishiga chipqondan qutilish tadbirlari. 
1.Surgi qilish  
2.Tez-tez hammomga tushish  
3.Badantarbiya qilib yurish  
 Davolash 
1.Sut yoki anjir suvi bilan qo`shilgan kanavcha urug’i, hardal va asal  
2.Asal bilan anjir chipqoninni pishiradi  
3.Chaynalgan bug’doy chipqonni pishirishga yordam beradi  
4.Burak,  tanakor  bilan  qorishtirilgan  mayiz  yoki  hardal  bilan  qo`shib  gulsafsar 
yog’iga aralashtirilgan anjir  
5.Chipqon pishsa-yu yorilmasa uni yo dori bilan yoki tig’ bilan yoriladi  

---

377