Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

Me`daning buzilgan issiq mizojini davolash 
Me`daning alangalanishiga qatiq, ayniqsa kashnich bilan sirkani ichirish, 
shuningdek sigir qatig’ining suzmasini berish foyda qiladi. Bodring mag’zi, ayniqsa 
yangi baliq me`da alangasini to’xtatadi. Sovuq suv, sovuqlik ho’l mevalar, sachratqi, 
tarrak, juda ham suvli bo’lmagan shaftoli,- agar u sersuv bo`lsa, safroga aylanadi,- 
koxu, gurunch, yasmiq, sirka bilan ho’l kashnich, qovoq va shularga o`xshashlar 
beriladi, agar zarur bo`lsa, ularga kofur, sandal va gul aralashtiriladi. Taboshir 
kulchalarini ham, ayniqsa ichdan o’t o’tayotgan bo`lsa, ichiriladi. 
Mavzu savollari 
1.Me’da anatomiyasi va fiziologiyasi.
2.Me’da mizojini baxolash.
3.Me’da xastaliklari.
4.Me’da og’riqlari. Sababi. Tashxislash va davolash. 
5.Me’dada bo’ladigan yaralar. 
6.2. §. Bavosir kasalligi sharqona usulda tashxislash va davolash .Bavosir 
xastaligi 
Bavosir xastaligi Ichaktomirlarida g’ayritabiiy safro, savdo va balg’am 
xiltlarining qon bilan aralashuvidan hosil bo`lgan ortiqlik, tugun donachalari bo`lib, 
bu xastalik xasi-xunasa kishilardan bo`lak boshqa barcha insonlarda uchraydi. 
Bavosir fors-dariy so`zidan olingan bo`lib, Ichakxastaligi ma`nosini anglatadi. 
Hayotda odam tanasida uchraydigan joyiga qarab bavosirni quyidagi turlari tafovut 
qilinadi: ma`qad, bachadon, burun, lab-og’iz.
Ichak bavosiri
. 

---

303 
Eng ko`p uchraydigan xili bo`lib, mizoj tabobatida bu bavosirni shakliga qarab 
quyidagi turlari tafovut qilinadi: liffi - ko`p ildizli, inabi - uzumsimon, tini-
anjirsimon, tamri - xurmosimon, tuti - tutsimon va sululi - so`galsimon. 
Bavosir tugunlari bemor ma`qadining ichida yoki Ichakog’zining tashqi lablarida 
o`rnashgan bo`ladi. Bu tugunlardan ko`pchilik hollarda torat boshida yoki oxirida
qatra-qatra axlatga aralashmagan qon ajraladi, bavosirni bu ko`rinishini ochiq 
bavosir deyiladi. Agar bavosir tugunlaridan qon yoki zardob oqmasa, uni amo yoki 
kar - ko`r bavosir deyiladi, biz buni yopiq bavosir deymiz. Zikr qilinganlarga 
asoslanib, Ichakbavosiri xastaligi tasnifini quyidagicha :