Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

UNSURLAR 

---

29 
Unsur so`zi fors tilidan olingan bo`lib arab tilida arkon yoki rukn deganidir. 
Arkon yoki rukn so`zi ustun, asos, bazis ma`nosini anglatadi. 
Demak, unsurlar moddiy dunyoning asosini, ya`ni negizini tashkil qilib uning 
to`rt turi tafovut qilinadi. Unsurlar (elementlar) - 4 taga bo`linadi. Yer , suv, olov, 
havo. Ulardan yengillari olov va havo, oxirlari suv va yerdir. 
MIZOJ HAQIDA. 
Mizoj - bu unsurlarning o`zaro aralashuvi jarayonida qarama-qarshi 
ta`sirlarning kamayishi natijasida hosil bo`lgan moddiy jismning yangi sifatidir yoki 
unsurlarning nihoyat darajada mayda bo`laklaridagi qarama - qarshi kayfiyatlarning 
bir-biriga ta`siri ma`lum bir chegaraga yetganda paydo bo`ladigan kayfiyatdir. 
Shu sifat tufayli hosil bo`lgan moddiy jism, biologik faol bo`lib boshqa 
jismlarga ta`sir qilish, ularning ta`sirini qabul qilish, ko`payish, rivojlanish va o`lish 
sifatlarini namoyon qila oladi.
Hozirgi zamon ilmiy tibbiyoti tushunchasi bilan aytganda mizoj, bu 
moddiy jism sifatlarini gavdalantirgan organizmning ichki muhiti - gomeostazdir. 
Dunyodagi barcha jismlar: o`simliklar, hayvonlar, ma`danlar, ob-havo, 
jug’rofik kengliklar, yil fasllari, hattoki sayyora va yulduzlar ham o`z mizojlariga 
ega. 
Mizojning quyidagi turlari mavjud
Oddiy mizojlar 
 
Murakkab mizojlar 
 
1 
Issiq 
1 
Issiq - quruq 
2 
Sovuq 
2 
Issiq –ho’l 
3 
Ho`l 
3 
Sovuq-ho’l 

---

30 
4 
Quruq 
4 
Sovuq-quruq 
Mizojni o`rganish uchun nisbiy qilib olingan yana bir ko`rinishi mo’tadil mizoj 
tushunchasi qabul qilingan. Dunyodagi mavjudotlar ichida nisbatan olinganda eng 
mo’tadili inson mizojidir. 
Inson a`zolari o`rtasida mo`tadil mizojlisi, uning qo’l kaftining terisidir, 
yana mo’tadil mizojlisi ko`rsatkich barmoq uchining terisi bo`lib, shifokorlar inson 
pulsi (nabz)ni shu barmoq bilan aniqlaydilar.