Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

Ramad xastaligi 
Ramad -
ko`zning yalliqlanishi, boshqacha - ko`z kon`yuktivasi (eti) ning 
yallig’lanishidir. Ibn Sino ta`limotida ramad - 2 xil bo`ladi: 
1) haqiqiy 
2) yalliqlanishga o`xshash:
- takaddur 

---

188 
-taxassur 
Takaddur - ko`z etining "bulg’anishi"
Taxassur - ko`zni qitiqlovchi va qizartiruvchi sabablardan paydo bo`ladigan 
qizish va ko`z etining ho`llanib turishidir. 
Ramad kelib chiqishi sabablari : 
a) Tashqi sabab- quyosh nuri, bir kunlik qizdiruvchi isitma, chang,tutun, 
sovuqlik, ko`zning zarb yeyishi, ko`zga uriladigan shamol, iste`mol mahsulotlari 
b) Ichki sabab - me`da kasalliklari, jigar kuchsizligi, qon, safro, savdo, yel 
tug’yonidan kelib chiqadigan kasalliklar 
Ko`zning yallig’lanish turlariga ko`z qo’tiridan keyin keladigan ba`zi kasalliklar
kiradi. Ko`zning tirnalishi, ko`z qitiqlanishi misol bo`lib, u ko`z qo’tiri (traxoma) 
davolangandan keyin davolanadi. Ko`zning yallig’lanishi ba`zida oddiy bo`lib, 
tomirlarning bo`rtishi, ko`zdan yosh oq’ishi va ko`zdagi sanchuvchi og’riq bilan 
o`tadi. Agar yallig’lanish kuchli bo`lib, keng tarqalib ko`z oqi qorachiq ustigacha 
o`sib uni bekitsa va ko`zni yumishga monelik qilsa, u xemoz deyiladi. Boshqacha 
qilib aytganda, ko`z konyuktivasi qavati shishib muguz parda chetida bo`rtgan halqa 
hosil qiladi. Bizda bu kasallik vardinaj nomi bilan mashhur. Kasallik moddanning 
ko`pligi va ko`z kuchsizligi sababli bolalarda ko`p uchraydi. Ko`zning yalliglanishi 
faqat issiq moddadan emas, balki shilliq va savdo moddalaridan ham paydo bo`ladi. 
Haqiqiy ko`z yallig’lanishi- ko`z ho`lagining faqat et qatlamidagi yallg’lanish bo`lib, 
har bir yallig’lanish qondan yoki safrodan yoki shilliqdan yoki savdodan yoki yeldan 
kelib chiqadi. Ba`zan modda ko`zga miya va boshdan kelmaydi. Balki boshqa 
a`zolardan keladi. Bu vaqtda ko`z mizoji bo’zilib, ko`z kuchsizlansa, bu ko`zga 
ortiqcha narsalar quyiladi. 
Moddaning quyilish va tug’ilish vaqtiga qarab ko`z yallig’lanishi turlari davrli, 
vaqti-vaqti bilan sodir bo`ladi.