Farmokognoziya oxiri p65

Efir moylaridagi yog‘ va mineral moylarni aniqlash (XI DF
bo‘yicha)
1 ml efir moyini probirkaga quyib, 10 ml spirt bilan
chayqatiladi. Yog‘ va mineral moylar (vazelin moyi, parafin
moyi) bo‘lsa, ular spirtda erimaydi va probirkadagi aralashma
loyqalanadi.
Yog‘lar aralashmasini yana akralein reaksiyalari yordamida
aniqlash mumkin.
Efir moylaridagi suv aralashmasini aniqlash (XI DF bo‘yi-
cha).
1 ml efir moyini quruq probirkaga solinadi va unga suv
bilan to‘yintirilgan benzoldan 3 ml qo‘shib chayqatiladi. Agar
efir moyida suv aralashmasi bo‘lsa, probirkadagi suyuqlik
loyqalanadi.

---

110
EFIR MOYLARINING FIZIK KONSTANTALARINI
 ANIQLASH
Efir moylarining fizik konstantalariga zichligi, qutblangan
nur tekisligini og‘dirish ko‘rsatkichi, yorug‘likni sindirish
koeffitsiyenti, qotish harorati, fraksiya (qism)larga bo‘lib hay-
dash, eruvchanlik va boshqa ko‘rsatkichlar kiradi. Bu konstan-
talar efir moylarini chinligini aniqlash (identifikatsiya qilish) va
sifatini belgilashda katta ahamiyatga ega.
Efir moylarining zichligi 
piknometr,
yorug‘likni sindirish
koeffitsiyenti (refraksiya soni) 
refraktometr
hamda qutblangan
nur tekisligini og‘diruvchi ko‘rsatkich —
polarimetr
yordamida
aniqlanadi.
Efir moylari barcha organik erituvchilarda yaxshi eriydi.
Turli konsentratsiyadagi spirtlarda (70, 80—90%) har xil
erishiga qarab, qaysi efir moyi ekanligini aniqlash mumkin.
Bundan tashqari, spirt konsentratsiyasi pasaygani sari, efir
moylari tarkibidagi ba’zi aralashmalar (yog‘lar, skiðidar, pa-
rafin, vazelin moyi va boshqalar) cho‘kib ajraladi. Shuning
uchun efir moylarining tozaligi va sifatini aniqlashda ularning
eruvchanligini bilish katta ahamiyatga ega.