Farmokognoziya oxiri p65

Ishlatilishi.
Oqquray ildizi va mevasining dorivor preparatlari
pes kasalligini davolashda ishlatiladi.
Dorivor preparati.
Psoralen (psoralen va izopsoralen aralash-
masi kukun va spirtdagi eritma holida ishlatiladi).

---

290
TARKIBlDA XROMON HOSILALARI BO‘LGAN DORIVOR
O‘SIMLIKLAR
Furanxromon xromonning (flavonoidlarga qarang) furan
bilan birikib hosil qilgan birikmasi bo‘lib, o‘simliklarda bosh-
qa birikmalarga qaraganda kam uchraydi. Bu guruh birik-
malaridan hozircha tibbiyotda faqat kellin (tishli kella o‘sim-
ligidan olinadi) ishlatiladi.
TARKIBIDA OSHLOVCHI MODDALAR BO‘LGAN DORIVOR
O‘SIMLIKLAR VA MAHSULOTLAR
Hayvonlarning xom terisini oshlash xususiyatiga ega va ko‘p
atomli fenollar hosilasidan iborat hamda o‘simliklardan olina-
digan yuqori molekulali zaharsiz murakkab organik birikmalar
o‘simlikning oshlovchi moddalari — taninlar
deb ataladi.
Oshlash jarayonida oshlovchi moddalar terining oqsil mod-
dalari bilan birikib, erimaydigan birikma hosil qiladi. Natijada
hayvonlar terisi o‘zidan suv o‘tkazmaydigan, chirimaydigan,
elastik va shu kabi xususiyatlarga ega bo‘ladi.
Taninlar tabiatda keng tarqalgan bo‘lib, ayniqsa, ikki pal-
lali o‘simliklar sinfiga kiruvchi oilalarda, masalan, ra’nogul-
doshlar Rosaceae, dukkakdoshlar — Fabaceae, qoraqatdosh-
lar — Saxifragaceae, torondoshlar — Polygonaccae, toldosh-
lar — Sali-caceae, qoraqayindoshlar — Fagaceae, pistadosh-
lar — Anacardiaceae va boshqa oilalarda ko‘p uchraydi. Tanin-
lar, ayniqsa (gallalarda), o‘simliklarning patologik o‘simtalarida
ko‘p (ba’zan 70 % dan oshadi) bo‘ladi.
Oshlovchi moddalar o‘simliklarning hamma organlarida
to‘planishi mumkin!
Ular daraxt va butalar po‘stlog‘ida, yo-
g‘och qismida hamda ko‘p yillik o‘t o‘simliklarning yerostki
organlarida ko‘p bo‘ladi. Ba’zan taninlar daraxt va butalar
bargida, mevasida, o‘t o‘simliklarning barcha yerustki qismida
ham to‘planadi.