Farmokognoziya oxiri p65

YURAK GLIKOZIDLARIGA SIFAT REAKSIYALAR
Yurak glikozidlarining mahsulotda bor-yo‘qligini aniqlash
uchun ular bilan rangli reaksiyalar va xromatografik tahlil o‘t-
kaziladi.
YURAK GLIKOZIDLARIGA RANGLI REAKSIYALAR
Yurak glikozidlariga rangli sifat reaksiyalar ko‘p bo‘lib,
ularni uch guruhga bo‘lish mumkin.
I. Yurak glikozidlarining skeleti — sterinlarga bo‘lgan Liber-
man — Burxard reaksiyasi. 
Mahsulotdan tayyorlangan va bug‘-
latib quritilgan ajratmani (yoki glikozidlarni) konsentrlangan
sirka kislotada eritib, unga sirka angidridi va konsentrlangan sulfat
kislota aralashmasidan (50:1 nisbatda) 2 ml qo‘shib aralashti-
rilsa, birozdan so‘ng (yoki biroz qizdirilsa) pushti-qizil rang
hosil bo‘ladi. Hosil bo‘lgan rang tezda ko‘k yoki yashil tusga o‘tadi.
II. Yurak glikozidlarining to‘yinmagan lakton halqasiga
Balye — Neyman reaksiyasi.
Glikozidlarning spirtdagi eritmasiga
natriy pikratning spirtdagi 1% li va ishqorning suvdagi 10% li
eritmalaridan qo‘shilsa, to‘q sariq rang hosil bo‘ladi. Bu reaksiya
yordamida tarkibida to‘yinmagan lakton halqasi bo‘lgan barcha
yurak glikozidlarini aniqlash mumkin.
III. Yurak glikozidlari molekulasidagi dezoksisaxaridlarga
(digitoksoza, simaroza va boshqa dezoksigeksozalarga) bo‘lgan
Keller — Kiliani reaksiyasi.
Tarkibida temir (II) xloridning
5% li eritmasidan 2 tomchi bo‘lgan 5 ml konsentrlangan sirka
kislotada eritilgan 5—10 mg glikozid eritmasini probirkaga solib,
ustiga oz miqdorda temir (II) xloridning 5% li eritmasi bo‘lgan
konsentrlangan sulfat kislotaning bir-ikki tomchisini probirka-
ning chetidan tushirilsa, har ikkala suyuqlik uchrashgan yerda
yuqori qismi zangori yoki ko‘k rangli qo‘ng‘ir halqa hosil
bo‘ladi.

---

210