Farmokognoziya oxiri p65

SERPENTINAE
O‘simlikning nomi.
Ilon rauvolfiya — Rauwolfiae serpentina
Benth, kendirdoshlar — Apocynaceae oilasiga kiradi (42-rangli
rasm).
Bo‘yi 50—100 sm ga yetadigan doim yashil buta. Ildiz poyasi
yer ostida 20—40 sm uzunlikda vertikal joylashgan bo‘lib, un-
dan pastga tomon mayda ildizlar va yuqoriga qarab poya o‘sib
chiqadi. Poyasi bir nechta, biroz qiyshaygan, oqish po‘stloq
bilan qoplangan. Bargi oddiy, cho‘ziq, elliðssimon, teskari tu-
xumsimon yoki lansetsimon, o‘tkir uchli, yuqori tomoni och
yashil, pastki tomoni xiraroq, qisqa bandi bilan poyada to‘p-
to‘p, ba’zan qarama-qarshi yoki ketma-ket joylashgan. Gullari
oq yoki pushti rangli bo‘lib, soyabonsimon to‘pgulni tashkil
etadi. Gulkosachasi to‘q qizil rangli, 5 bo‘lakka qirqilgan, meva
bilan birga qoladi. Gultojisi naychasimon, tojbargi 5 ta, otaligi
5 ta, onaligi 2 ta meva bargidan tashkil topgan. Mevasi —
qo‘shaloq danakli ho‘l meva.
Mevasi mart-sentabr oylarida pishadi.
Geografik tarqalishi.
Hindiston, Tailand, Hindi-Xitoy,
Shri Lanka, Birma mamlakatlarining nam tropik o‘rmonlarida
yovvoyi holda o‘sadi. Hindistonda rauvolfiya plantatsiyasi tashkil
etilgan. Adjariyaning Qora dengiz bo‘yida — Kobuletida o‘stiriladi.
Mahsulot tayyorlash.
O‘simlik ildizini kovlab olib tozalanadi
va yirik bo‘laklari uzunasiga qirqib quritiladi.
Mahsulotning tashqi ko‘rinishi.
Tayyor mahsulot silindrsi-
mon yoki uzunasiga qirqilgan ildiz bo‘laklaridan tashkil topgan.

---

189
Ildiz tashqi tomonidan qo‘ng‘irrangli probka bilan qoplangan.
Ildiz po‘stlog‘i uncha qalin bo‘lmaydi (ildizning 1/4 qismini
tashkil qiladi, lekin alkaloidlar asosan po‘stloq qismida yig‘iladi).
Yog‘ochli qismi qattiq, tekis sinadi (tolalarga ajralmaydi). Mah-
sulotning yoqimsiz hidi va mazasi bor.