Farmatsevtik yordam fanidan

Tez tashxis va da’vo talab kiluvchi xolatlar 
•
Surunkali bosh ogrigining birdan xuruji va xarakteri uzgardi yoki kuchaydi 
•
Bosh ogrigiga birdan nevrologik simptomlar kushildi (gapirish kiyinlashdi, xarakat susaydi 
va boshkalar) yoki shuun (ong) pasaydi. 
•
Be’morni baxolashishda – bu eng kuchli bosh ogrik, xaayoti davomida kechirgan (spontan 
subaraxnoidal kon kuyilishiga uxshash) 
Dorixonaga kirgan xaridorda shu «xavfli» simptomlardan biri kuzatilsa bosh ogrigiini koldiruvchi 
retseptsiz vositalardan birin kabul kilishi mumkin. 
Bosh ogriklar tez-tez kaytalasa, dori-darmon kabul kilishdan oldin shifokor kuruvidan utish, anik 
tashxis kuyilishi uchun tulik tekshiruvdan utish kerak, chunki bu bosh ogrik lar tagida jiddiy 
xastaliklar etishi mumkin. Bemorga tugri tashxis kuymasdan, tugri davolash mumkin emas. Bosh 
ogrigi masalasi buyicha eng yaxshi mutaxassislar – shifokor-nevropatologlardir. 

---

48 
Bosh ogriqli bemorlarni simptomatik da’volash yunalishlari 
1.
Dori-darmon kullash-analgetik – antipiretiklar, migrenni davolash vositalari 
2.
Psixoterapiya, massaj, refleksoterapiyani uz ichiga olgan medikamentsiz da’volash yullari. 
Bosh ogrigida kullaniladigan dori-darmonlar va ularni tugri kullash 
Bosh ogrigini da’volash uchun farm.sanoat analgetik-antipiretik gruppalariga oid, shuningdek 
tarkibida kodein yoki/va kofein bor kompleksli juda kup retseptsiz beriladigan vositalarni taklif 
kiladi. 
Analgetik-antipiretiklar (atsetilsaletsil kislotasi, paratsetamol, metamizol) ogrik koldiruvchi 
xususiyatdan tashkari, yalliglanishni kamaytiradi va shu bilan birga ogrikn yanada kamaytiradi. 
Kodein markaziy ta’sirli kuchli analgetikdir. Uni analgetik-antiiretiklar bilan birga berilganda 
farmokologik potensiali kuchayib, ogrik koldiruvchi effekti ortadi. 
Kofein bosh miyada xayajonlanish jarayonini yurgizadi, musbat reflekslarni kuchaytiradi, bosh 
miya kon tomirlari tonusini normallashtiradi. Kofein uzi bilan birga kabul kilinayotgan 
preparatlarning gematoensefal tusikdan utuvchanligini oshiradi degan fikr xam bor.
Analgetik-antipiretiklardan tashkari bosh ogrigini koldirish uchun spor
ыnya alkoloidы bor – 
digidroergotamin xam ishlatiladi. U sikilgan kon tomirlarini kengaytirib, bosh miya kon aylanishini 
yaxshilaydi va sedativ ta’sir utkazadi. 
Sunggi yillarda migrenni davolashda bosh miyadagi serotanin retseptorlariga ta’sir kursatadigan 
vositalar – sumatriptan guruxiga oid preparatlar xam kullanilmokda. 
Sumatriptan 5NT1 – serotonin retseptorlarining selektiv maxsus agonistidir. U uyku arteriyalari 
sistemasidagi tomirlarni kiskartirib, bosh miya kon aylaishiga ta’sir utkazmaydi. SHu uyku 
arteriyalarning kengayishi migren xurujining kelib chikish sababi xisoblanadi. 
Sumatriptan migren xurujining xar kanday boskichida ta’sir kilsada unii loji boricha xurujdan oldin 
iste’mol kilish kerak. Xuruj profilaktikasi uchun preparat kullanilmaydi. 
SHuni esda tutish kerakki sumatriptan guruxi preparatlari fakat migren diagnozi kuyilganda, buning 
uchun shifokor kurigidan utib, kerakli tekshiruvlar utkazilgandan keyin kullaniladi.