Farmatsevtik yordam fanidan

Bosh og‘rig‘i 
Bosh og‘rig‘i – qoshdan yuqori, bo‘yin – ensa sohalarigacha buladigan ogriqli yoki 
yokimsiz hissiyotdir. 
Bosh ogrigi terida, teriosti yog katlamlarida, boshning yumshok tukimalaridagi kon 
tomirlarida, bosh kutisining suyak usti pardasida, bosh miya qobiklarida, bosh qutisi ichidagi qon 
tomirlaridab vena va vena sinuzlarida joylashgan og‘riq retseptorlarining zardalanishidan kelib 
chikadi. Bosh kuti suyaklari va bosh miya tukimalarida ogrik retseptorlari yuk. Og‘rik retseptorlari 
bor a’zolarinning cho‘zilishi va ezilishi bosh og‘rig‘ini keltirib chiqaradi. Sabablarga va xos 
ko‘rinishlariga ko‘ra bosh og‘rig‘ining turli patogenetik tiplari mavjud. Bosh og‘rig‘ining 
patogenetik tipini aniqlash dori darmonli davolashda ahamiyatlidir.
Bosh og‘rig‘ining patogenetik tiplari 
Bosh ogrigining kon tomirli tipi
– ogrik sikuvchi bosimli bulib kungil aynashi, kuz oldini ng 
korongulashishi , kuz tinishi bilan davom etadi; ba’zan ogrik sanchikli, bosh bosimi ortishi , eziltsh 
xissi buladi. Tomirli ogrik yotganda, boshni egib ishlaganda zurayadi. Bu tip bosh ogrigi bosh 
miya kon tomirlarining tonusi buzilganda paydo buladi. 
Mushakli zurikish bosh ogrigi-
simpatik nerv sistemasining tonusi oshishi (xafakonlik, kuchli 
asab buzilishi, yukumli zaxarli kasalliklarda, garmonal buzilishlarda, gipertoniya kasalligi), bir 
soxadagi patologik sanchiklar (kuz, kulok, burun bushligi kasalliklari, buyin ostexondrosi) 
natijasida kaelib chikadigan bosh yumshok tukimalarining chuzilishi va ezilishidan kelib chikadi. 

---

45 
Boshning «xalkasimon» tortilib ogrishi, shovkinni, yoruglikni kutaraolmaslik asabiylik bilan 
davom etadi. 
Likvorodinamik tipli bosh ogrgi
- orka miya suyukligi sekratsiyasining, okuvchanligining 
buzilishi natijasida kelib chikadi va bosh kutisining bosimini oshishiga (usimtalar miya obssessi 
jaroxat natijasida miyaning yalliglanishi kon aylanishining buzilishi natijasida miyaning shishishi) 
yoki uning pasayishiga (yalliglanish jaryonida yoki miya kobik jaroxati natijasida orka miya 
suyuligining ishlab chikarishining pasayishi) sabab buladi. Bu tip bosh ogrgining xususiyatlari: 
mijiglanib ogrishi, «ichkaridan tashkariga» bosim xissi, kuchanganda, yutalganda ogrikning 
kuchayishi, bosh xolatining uzgarishi ogrkning kuchayishidir. Bunda uchokli nevrologik 
simptomlar meningial sindromlar shuvirning «ongning» buzilishi xam kuzatilishi xam mumkin.