Farmatsevtik kimyo

mohiyatini tushuntirish. 

 

Mazmun va kutilayotgan natija:

  Farmatsevtik laboratoriyalarida miqdoriy usullarini 

qo’llashni talabalariga  o’rganish. 

. 

 

Laboratoriya ishning rejasi 

1.

 

Farmatsevtik tahlilda qo’llaniladigan hajmiy usull kompleksonometrik usulda   kaltsiy 

glyukonatning miqdorini aniqlash 

2.

 

Anestezinning miqdorini nitritometriya usulada aniqlash 

Ishning maqsadi:

  kompleksonometrik usul va nitritometriya usullarning farmatsevtik tahlilda 

qo’llash.  

Таdqiqot ob’ekti: 

 

:

 Kaltsiy glyukonat, anestezin

 

Jarayonning asosiy bosqichlari va tadqiqotni olib borilishi:  

 

KOMPLEKSONOMETRIK USUL

 

 

Kompleksonometrik usul yordamida asosan ikki, uch va to’rt valentli metal tuzlarining miqdori 

aniqlanadi. Bu usul metal ionlarining poliaminopolikarbon kislotalar va ularning tuzlari bilan suvda 

eruvchan barqaror ichki kompleks tuzlar hosil qilishiga asoslangan. Tahlil olib borishda titrant 

---

Pharmaceutical chemistry  

Autors:  Juraeva A.A., Muhitdinova K.Sh., Zaripova N.T.  R.A.Xusainova, A.D.Tashpulatova 

 

433 

sifatida etilendiamintetrasirka kislotasining dinatriyli tuzi olinadi. Uni shartli ravishda komplekson 

(III)  yoki  Trilon  В  deb  ataladi.  Kompleksonometrik  usulda  ekvivalent  nuqtani  aniqlashda  asosan 

metal indikatorlar ishlatiladi. Shu bilan birga ekvivalent nuqtani fizikaviy usullaridan potensiometrik 

va ampermetrik usul yordamida ham aniqla

nadi.  Trilon  В  metal  ionlari  bilan,  ularni  necha 

valentliginidan qat’iy nazar, stexiometrik birikkan holda xelat kompleks birikma hosil qiladi. 

Etilendiamintetrasirka kislotaning dinatriyli tuzi metal ionlari bilan hosil qilgan kompleks 

birikmaning barqarorligi, metall ionining zaryadiga va eritmaning pH muhitiga bog’liq bo’ladi. 

Titrlanadigan eritmaning rN ini kerakli bo’lgan rN muhitga keltirish uchun turli bufer eritmalardan 

foydalaniladi. 

Uch, to’rt valentli metall ionlari, Trilon В bilan kislotali, ikki valentli va og’ir metal ionlari esa 

asosan ishqoriy yoki qisman kislotali muhitlarda kompleks birikma hosil qiladi. 

Kompleksonometrik usulda ishlatiladigan indikatorlarni metall indikatorlar deb ataladi. Bu 

indikatorlar o’zlarining kimyoviy tuzilishiga qarab turli guruhlarga kiradi. Ular kislotali yoki ishqoriy 

muhitda metall ionlari bilan turli xil rangdagi kompleks tuzlarini hosil qiladi. Boradigan jarayonni 

quyidagi kimyoviy reaksiyalar bilan ifodalash mumkin: 

OH

OH

OH

NaO

3

S

SO

3

Na

N N

Me

2+

O

O

OH

NaO

3

S

SO

3

Na

N

N

Me

+

 

2H

+