keng foydalani-ladi. Bunda titrlash neytral yoki kuchsiz sirka kislota muxitida flyuoressein yoki
ishlati-ladi. Tekshiruvchi moddani titrlash jarayonida flyuoressein eritmada sarik-yashil rang
xosil kiladi va titrlashning ekvivalent nuktasida u kumush xlorid chukmasiga shimilib
Bromid va yodid tuzlarini aniklashda indikator sifatida asosan natriy eozinatning 0,1 % li
suvdagi eritmasi ishlatiladi. Bunda xam reaksiyaning ekvivalent nuktasida eritmadagi kizil rangli
Pharmaceutical chemistry
Autors: Juraeva A.A., Muhitdinova K.Sh., Zaripova N.T. R.A.Xusainova, A.D.Tashpulatova
22
eozinat ioni kumush bromid yoki kumush yodid chukmasiga shimilib, ularni pushti rangga
buyaydi. Flyuoressein va natriy eozinatni titrlash jarayonida eritmada bulishi va titrlashning
ekvivalent nuktasida esa chukma shimilib, uni pushti rangga buyash jarayonini kuyidagicha
tushunish mumkin,
Flyuoressein (HJnd) va natriy eozinat (NaJnd), biri kislota, ikkinchisi esa tuz sifatida eritmalarda
dissotsi-langan xolda buladi:
Galogenlarni, masalan, natriy xloridni kumush nitrat eritmasi bilan titrlash jarayonida xosil
bulayotgan AgCl chukmasi atrofiga, eritmadagi xali reaksiyaga kirishmagan xlor ionlarini shimib
(adsorbsiyalab) olib, manfiy zaryadlangan bulib koladi.
Bu xolda eritmadagi manfiy zaryadli indikator ( J n d ~ ) ioni chukmaga nisbatan bir xil zaryadli
bulganligi uchun unga shimilmasdan eritmada koladi. Kachonki eritmadagi xamda chukma
atrofiga shimilgan xlor ioni tula chuktirilib, ya’ni titrlashning ekvivalent nuktasiga etgach,
eritmaga bir tomchi ortikcha kushilgan kumush nitrat tarkibidagi kumush ioni chukma atrofiga
adsorbsiyalanib, uning musbat zaryadli bulishiga olib keladi.
SHu sababli xam manfiy zaryadli indikator ioni (Jnd~) musbat ionlashgan chukmaga intilib, unga
adsorbsiyalanadi va chukmani pushti rangga buyaydi. Bunda chukma atrofidagi kumush ioni,
floressein yoki eozinat ionlari bilan uzaro birikib tuz xosil kiladi.
Pharmaceutical chemistry
Autors: Juraeva A.A., Muhitdinova K.Sh., Zaripova N.T. R.A.Xusainova, A.D.Tashpulatova
23
Fayans usuli buyicha Davlat farmakopeyasida kaliy va natriy yodidlarni, ditilinni bevosita titrlab
aniklash tavsiya kilinadi. Yodpanoy kislotaga uxshash tarkibida organik birikkan yod saklovchi
preparatlarni esa avval kislota yoki natriy gidroksid va rux kukuni yordamida parchalantirib,
ulardagi yodni ion xoliga utkazib, sungra Fayans usuli buyicha aniklanadi. Reaksiyani kuyidagi
tenglama buyicha ifodalash mumkin.
Argentometriyaning ushbu usuli flyuoressein va natriy eozinat indikatorlaridan tashk,ari,
bromfenol kukining 0,1% li spirtdagi yoki uning natriyli tuzining shu konsentratsiyali suvdagi
eritmasi, organik asoslarni, jumladan, alkaloidlarni gidroxlorid, gidrobromid va gidroyodid
tuzlarini aniklashda birmuncha kulay xisobla-nadi.
Bromfenol kuki indikatori ishtirokida titrlash xam kuchsiz sirka kislota muxitida xlorid va
bromidlarni aniklashda chukma kuk-binafsha rangga, yodidlarni anik-lashda esa xira yashil
rangga buyalguncha olib boriladi. Reaksiyaning ekvivalent nuktasigacha indikator eritmada
yashil-sarik rangga buyalgan buladi.
Argentometriyaning
Do'stlaringiz bilan baham: