|
TESTOSTERON PROPIONAT
Testosteroni propionas
Androsten-4-ol-17 r-on-3-propionat
Testosteron propionat ok kristall kukun bulib, suvda erimaydi, 95 % li spirt va efirda oson eriydi,
usimlik moylarida kam eriydi. 118—123°S xaroratda suyuklanadi. Uning solishtirma buruvchanligi (1
% li spirtdagi eritma-sida)+87° dan +90° gacha.
TESTOSTERON ENANTAT
Testosteroni oenanthas
Androsten-4-ol-17 r-on-3-enantat
Pharmaceutical chemistry
Autors: Juraeva A.A., Muhitdinova K.Sh., Zaripova N.T. R.A.Xusainova, A.D.Tashpulatova
189
Testosteron enantat uziga xos kuchsiz xidli, ok yoki biroz sargimtirrok, mayda kristall tuzilishli
massa bulib, suvda deyarli erimaydi. 95 % li spirt va efirda juda engil eriydi, usimlik moylarida kiyin
eriydi. 34—39°S xaro-ratda suyuklanadi. Uning solishtirma buruvchanligi +77° dan +88° gachadir (1
% li dioksandagi eritmasi). Solishtirma optik zichligi (0,001 % li 95 % li spirtdagi eritmasida)—E{^,
241 nm gulkiy uzunligida 405 dan 430 gacha buladi.
METILTESTOSTERON
/
Methyltestosteronum
17a-metilandrosten-4-a'1-17r-on-3
Metiltestosteron ok kristall kukun, suvda erimaydi, spirtda engil eriydi, atsetonda eriydi, efirda
kiyin eriydi, usimlik moylarida esa kam eriydi. 162—168°S xaroratda suyuklanadi. Uning
solishtirma buruvchanligi +82° dan +85° gachadir (1 % spirtdagi eritmasida).
Testosteron propionatning chinligini aniklash, uni kaliy gidroksidni spirtdagi eritmasi bilan
suv xammomida kizdirish yordamida gidrolizlab va sof xolda ajralib chikkan testosteronni
kislotali muxitda yigib olib, suyuklanish xaroratini tekshirishga asoslangan. U 150— 156°S da
suyuklanishi kerak.
Testosteron propionatning chinligini yana uning molekula tuzilishidagi S
3
xolatda mavjud
ketogurux asosida oksim xosilasini olish va keyinchalik uning suyuklanish xaroratini tekshirish
orkali xam aniklanadi. Uni prepa-ratga, natriy atsetatning spirtdagi eritmasi va gidroksila-min
gidroxlorid kushib, suv x,ammomida kaynatish yuli bilan olinadi. Testosteron propionatning
oksim xosilasi 166—171°S da suyuklanib ketishi lozim.
Metiltestosteronning chinligi xam _shu usulga kura aniklanadi. Uning oksim xosilasi 2T0—216°
xaroratda suyuklanib ketishi kerak. Testosteron propionatning chinli-gini yana undagi murakkab efir
guruxi asosida, kizil-kungir rangli temir gidroksamat birikmasini xosil kilish reaksiyasi orkali
aniklanadi. Bunda preparatkin; spirtda-gi eritmasiga, gidroksilaminning natomi ^idrokspddagi
eritmasidan kushib chaykatiladi. Sushra aralashmaga xlorid kislota va temir ( I I I ) -xlorid .-.ushilganda
Kizil-kunRir rangli temir gidroksamat tuzi xosil buladi.
Pharmaceutical chemistry
Autors: Juraeva A.A., Muhitdinova K.Sh., Zaripova N.T. R.A.Xusainova, A.D.Tashpulatova
190
Testosteron enantatning chinligini .niklashda xam, testosteron propionatga kullanilgan
reaksiyalardan foyda-laniladi. Masalan, testosteron enantatni kaliy gidrok-sidning spirtdagi eritmasi
bilan suv xammomida kaina -tish yordamida gidrolizlab, sungra eritmani suv bilan suyultirish
orkali, sof testosteronni chukma xolida chuktn-rib olinadi. SHu yul bilan olingan sof testosteron
xam 150—156° xaroratda suyuklanib ketishi kerak.
Testosteron ajratib olingan suyuklikka, kislotali muxitgacha sulfat kislota eritmasi kushiladi va
unda xosil bulgan enantat kislotani efir bilan ekstraksiya kilinadi. Keyinchalik ekstraktdan efirni tula
buglanti-rilgach, unda enantat kislotaning uziga xos xidi seziladi.
Testosteron enantat xam barcha steroidlarga uxshash konsentirlangan sulfat kislota ta’sirida
rangga kiradi. U kislotada eritishning dastlabki boskichida rangsiz yoki biroz sargimtir rangga
buyalgan buladi. Keyinchalik unga biroz suv kuyib chaykatilganda, u yashil rang berib tovlanuvchi
sarik rangga utadi. Aralashmaga xloroform kushib chaykatilsa, aralashmaning pastki katlami kuchsiz
yashil rangga buyaladi.
Metiltestosteronning Ci
7
xolatdagi gidroksil guruxini piridin ishtirokida sirka angidridi bilan
kaynatish yordamida atsetillab va natijada xosil bulgan atsetil efirining suyuklanish xarorati tekshirib
kuriladi. U 173—176°S xaroratda suyuklanib ketishi bilan ifoda-lanadi.
Metiltestosteronning chinligi_konsentrlangan sulfat kislota ta’sirida rangga buyalishidan xam
bilinadi. Unga konsentirlangan sulfat kislota kushib eritilganda och sarik rangga buyaladi. Keyinchalik
unga suv kushib chaykatilsa, yashil ranglanib tovlanuvchi tuk sarik rangga utadi. Bu erda kurilayotgan
preparatlarning mikdori DF kursatmasi asosida spektrofotometriya usuli buyicha anik-/lanadi.
Ularning 0,001 % spirtdagi eritmalari 241 nm tulkin uzunligida optik zichligini ulchab aniklanadi.
Davlat farmakopeyasi testosteron propionatni 1 % va 5 % moyli eritmalaridagi mikdorini, uning
izoniazid
bilan
xosil
kiladigan
sarik
rangli
izonikotinoilgidrozon
birikmasi
asosida,
fotoelektrokolorimetriya usulida anik-lashni tavsiya kiladi.
Pharmaceutical chemistry
Autors: Juraeva A.A., Muhitdinova K.Sh., Zaripova N.T. R.A.Xusainova, A.D.Tashpulatova
191
Metiltestosteronning mikdorini, oksim xosilasi yoki atsetil efiriga utkazilgan xolda tortma usuli
buyicha xam aniklash mumkin. Test oster on nin g propionat va enantat efirlari xamda metiltestosteron
erkaklarda jinsiy organ ishining etishmovchiligi va ularning funksional buzilishi-da, klimakteritda va
shu bilan boglik bulgan kon tomir buzilishida, prostata bezi gipertrofiyasida, ayollarda esa xayz
kurishga yakin bachadondan kon ketganida va boshka kasalliklarda kullanadi./Testosteron
propionatning 1 % va 5 % li moydagi eritmasi 1 ml dan mushak orasiga yoki teri ostita yuboriladi.
Uning 1 % va 5 % li shaftoli moyidagi eritmalari 1 ml ampulalarda chikariladi.
Testosteron enantat, testosteron propionatga nisbatan birmuncha sekin ta’sir kursatadi, ammo u
uzining uzok muddatgacha organizmda saklanib turishi (ta’sir kilishi) bilan undan farklanadi. Uni
xam yukorida kursatib utilgan kasalliklarga davo kilishda kullanadi.
Metiltestosteron 0,005 g dan tabletkalarda chikariladi.
Testosteron propionat, testosteron enantat va metilte-stosteronni ogzi markam yopiladigan
idishlarda, kuruk va koronri joylarda, B ruyxati buyicha saklanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
