Farmatsevtik kimyo

Chinligi va miqdori

: xinin gidroxloridga 

qarang. 

Dori shakli

: in’eksiya uchun 50% li eritma. 

XINIDIN. XINIDIN 

SULFAT- 

Chinidinum. Chinidini sulfas 

Xinidin sulfat rangsiz, kristall kukun bo‘lib, 

sovuq  suvda qiyin eriydi, 95% li spirtda 

engil eriydi, xlorformda eriydi, efirda esa 

erimaydi. Uning solishtirma nur 

buruvchanligi [

α]

20

D

 + 245° ga teng. 

CHinligi va miqdori: Xinin sulfatga qarang 

Ishlatilishi: 

Bezgak kasalligini davolashda 

qo‘llaniladi. 

 

---

Pharmaceutical chemistry  

Autors:  Juraeva A.A., Muhitdinova K.Sh., Zaripova N.T.  R.A.Xusainova, A.D.Tashpulatova 

 

315 

 

Xinin va xinidinning chinligini aniqlashda «Talleyoxinin» reaksiyasidan foydalaniladi. Buning 

uchun preparat eritmasiga sarg‘ish ranggacha bromli suv qo‘shib,so‘ngra ammiak eritmasi ta’sir 

ettirilsa, yashil rangli «Talleyoxinin» moddasi hosil bo‘ladi. 

 

Xininning barcha tuzlari, shuningdek xinidinning suvdagi eritmasiga suyultirilgan sulfat kislota 

qo‘shilsa, havo rangda tovlanadi. 

Davlat farmakopeyasida keltirilgan reaksiyalardan tashqari, xinin preparatlarini va xinidinning 

chinligini  aniqlashda umumiy alkaloid reaktivlari yordamida har xil rangli cho‘kma hosil qilish 

reaksiyalaridan ham foydalaniladi. Masalan, ular pikrat kislota eritmasi ta’sirida sariq cho‘kma 

holida pikrat tuzlarini hosil kiladi. Xinin tuzlarining spirtdagi eritmalariga sulfat kislota muhitida 

yodning spirtdagi eritmasi ta’sir ettirilsa, yashil kristall cho‘kma shaklida gerepatit  moddasi hosil 

qiladi. 

Xinin sulfat va xinidin sulfatdagi sulfat ionini bariy sulfat holida cho‘ktirib aniqlanadi. Xinin 

gidroxlorid tuzlaridagi xlor ionini esa kumush xlorid holida oq pishloksimon cho‘kmaga o‘tkazib 

aniqlanadi. 

Xinidinning chinligini yana qog‘ozli xromatografiya usuli hamda uning kaliy yodid 

eritmasi ta’sirida sarg‘imtir cho‘kma hosil qilish reaksiyasi bo‘yicha ham aniqlash mumkin 

 

 

Xinin tuzlarnni va xinidinning miqdorini tortma usul bo‘yicha aniqlanadi. Buning uchun 

ma’lum mikdordagi preparatning eritmasidan natriy gidroksid eritmasi ta’sirida xinin va xinidinni 

asos holida cho‘ktirib xloroform yordamida ekstraksiya qilib olinadi. Ekstraktdan isitish yordamida 

xloroformni bug‘lantiriladi va qolgan qoldikdagi alkaloid asosning mikdorini analitik tarozida tortib 

aniqlanadi. 

Xinin tuzlarining tabletkalardagi miqdori ulardagi kislota qoldig‘i asosida neytrallash usuli 

bo‘yicha aniqlanadi. Bunda ma’lum mikdordagi preparatning spirtxloroform aralashmasidagi 

eritmasini fenolftalein indikatori ishtirokida natriy gidroksidning 0,1 mol/l eritmasi bilan 

titrlanadi. 

---

Pharmaceutical chemistry  

Autors:  Juraeva A.A., Muhitdinova K.Sh., Zaripova N.T.  R.A.Xusainova, A.D.Tashpulatova 

 

316 

 

 

Xinin preparatlari bezgak kasalligini davolashda ishlatiladi. Ularni tabletka va kapsulalarda 

0,25—0,5 g dan chiqariladi. Bemorga kuniga 1 —1,2 g miqdorida 2—3 mahal ichiriladi. 

Xinin digidroxlorid tuzining 25—50 

% 

li suvdagi eritmalari in’eksiyada ishlatiladi. Preparatning 50 

% li eritmasi 1 ml dan ampulalardi chiqariladi. 

Xinidin kuchli antiaritmik modda bo‘lib, uni aritmiyaning turli hollarida 0,25—0, 3 g dan 

kuniga 3—4 marta ichiriladi. Preparatni 0,1 va 0,2 g dan tabletkalarda chiqariladi. 

Xinin preparatlari va xinidinni og‘zi mahkam berkitilgan idishlarda, yorug‘lik tushmaydigan 

joyda saqlanadi.