Farmatsevtik ishlab chiqarish korxonalari farmatsevt texnolog va ularga qo’yiladigantalablar

FARMATSEVTIK ISHLAB CHIQARISH KORXONALARI FARMATSEVT TEXNOLOG VA ULARGA QO’YILADIGANTALABLAR

Reja:

• 1.Toza zona loyihasini ishlab chiqishdagi gigiyenik talablar
• 2.Toza zona qurilishiga qo’yilgan gigienik talablar
• 3.Dorixona muassasalarini loyixalashtirilishiga qurilishiga qo’yilgan gigiyenik talablar

Farmatsevtika sanoatida toza zonalarni bir qator pozitsiyalarni hisobga olmasdan alohida loyihalashtirib bo’lmaydi. Toza zonalar investitsiyalar bo’yicha ham, texnologiya bo’yicha ham juda qimmatga tushishi sababli, toza zonalarni qurish haqida qarorga kelishdan oldin tegishli barcha masalalarni puxta o’ylab chiqish zarur. Birinchi galda loyihani ishlab chiquvchilar guruhi toza zonalar mahsulotni himoya qilish uchun xizmat qilishini hisobga olishi lozim. Toza zonalar ikkita asosiy funktsiyani bajaradi, steril ishlab chiqarishda kritik operatsiyalarni himoya qilish hamda muhit ta’siridagi mahsulotni himoya qilish. Toza zona mahsulot yoki operatsiyani (ishni) atrof-muhit kontaminatsiyasidan muhofaza qilishi lozim. Shu bilan bir vaqtda, kritik operatsiya davomida nojo’ya holat sifatida yuzaga kelgan kontaminatsiya kritik operatsiyaning o’ziga ziyon yetkazmasdan bartaraf etilishi haqidagi talab ham bajarilishi kerak. Shuning uchun dastavval jarayonda kontaminatsiya hosil bo’lishi mumkin bo’lgan kritik operatsiyani ajratish hamda qo’shimcha kontaminatsiya yuzaga kelishi ehtimolini aniqlash zarur. Kritik operatsiyalarga steril preparatlarni ishlab chiqarish va to’ldirish bo’yicha barcha operatsiyalar, umuman sterillikni ta’minlashga qaratilgan barcha operatsiyalar yoki nazorat ostidagi mikrobli kontaminatsiya mavjudligi, mahsulotga atrof-muhit ta’sir ko’rsatadigan va zarrachalar, mikroorganizmlar bilan bog’liq kontaminatsiya yuz berishi mumkin bo’lgan operatsiyalarni kiritamiz.

Toza zona loyihasi doim birinchi o’rinda kritik operatsiyalarni hisobga olib ishlab chiqiladi va kritik operatsiyaning spetsifikatsiyaga muvofiq himoya qilinishini ta’minlaydigan barcha texnologik vositalardan foydalaniladi. Loyihada materialning kritik operatsiyaga kirishi va chiqishi va kritik asbob-uskunalar, xodimlarning kirib-chiqishi va ularni toza zonalarda ishlashga

tayyorlash, energiya tashuvchilarni va ishlab chiqarishni ta’minlaydigan boshqa jihozlarni qo’llab turish va ulash va h.k. bilan bog’liq barcha masalalar o’z yechimini topishi lozim.

Toza zona loyihasini ishlab chiqishda uni amalga oshirish guruhi dastlab butun toza zona g’oyasini belgilab olishi va bunda quyidagi asosiy talablarga rioya etishi lozim: toza zona toza atrof-muhitda joylashgan bo’lishi, ishlab chiqarish jarayonlaridan kontaminatsiya paydo bo’lishi xavfi bartaraf etilishi yoki cheklanishi, toza zonalarda xodimlardan kontaminatsiya paydo bo’lishi xavfi bartaraf etilishi yoki cheklanishi, qarama-qarshi kontaminatsiyaning oldi olinishi, xodimlar himoyalangan bo’lishi materiallar harakati to’g’ri loyihalashtirilgan bo’lishi, toza zonalarda shaxslarning optimal harakati nazarda tutilishi, shlyuzlar, operatsiyalarning umumiy ta’minoti, xodimlar va materiallarning boshqariladigan kirishi va chiqishi to’g’ri loyihalashtirilishi, xodimlar uchun optimal iqlimiy sharoitlar, mahsulotlar uchun alohida sharoitlar yaratilishi, masalan, kukunlarni to’ldirish uchun past nisbiy namlik ta’minlanishi, toza zonalardan foydalanish xavfsizligi va tozaligi, xizmat ko’rsatish va ta’mirlashning maqbul sharoitlari ta’minlanishi, toza zonalarning samarali monitoringi olib borilishi zarur.

Toza zona g’oyasini belgilash

Toza zona g’oyasini belgilashda farmatsevtika sanoatida toza zonaning asosiy maqsadi nima ekanligini chuqur anglash va quyidagi savollarga javob topish zarur: 1. Toza zonaning vazifasi nimadan iborat va uni qurish zarurati nima bilan bog’liq? 2. Mahsulotlar va ular bilan bog’liq xavf-xatarlar qanday? 3. Kritik operatsiyalar nimalardan iborat va ularga qanday talablar qo’yiladi? 4. Barcha xonalarga qanday talablar qo’yiladi va xizmat ko’rsatish, materiallar harakati, odamlarning ombor bo’yicha harakatlariga qo’yiladigan talablar qanday?

Toza zona qanday loyihalashtiriladi

Toza zonaning vazifasi – mahsulot va kritik operatsiyani atrof-muhit kontaminatsiyasidan himoya qilish. Shuning uchun dastlab jarayondagi kontaminatsiya yuz berishi mumkin bo’lgan jarayonni topish yekerak. Bunday joylarni shunday himoya

qilish kerakki, muhit boshqariladigan bo’lsin, unda mikroorganizmlar soni, jonsiz zarrachalar soni, harorat, namlik, zarur hollarda, boshqa parametrlar boshqariladi va nazorat qilinadi.

Kontaminatsiyaning potentsial manbalari, masalan: chiqindilar, kontaminatsiyalangan dastlabki xom ashyo, o’qitilmagan xodimlar bartaraf etilishi zarur. Havo NERA filtrlar orqali o’tkazilishi, havoning doimiy tezligi va hajmi va filtrlarning yuqori sifati ta’minlanishi darkor. Steril materiallar jovonlarga avtoklav orqali (pompalarni to’ldiruvchi eritmalar, filtrlar va h.k.), sterilizatorlar orqali (shisha), filtratsiya yo’li bilan (eritmalar), yirik uzellarni dezinfektsiya qilish yo’li bilan kelib tushadi. Kritik zonani toza havo bilan himoya qilish: mahsulot kontaminatsiyasi minimal ekanligiga ishonchning yuqori darajasi.