Farmatsevtik biotexnologiya

Oqsil faolligi shakli va farmakodinamika 
Turli oqsillar o‘zlarining terapevtik effektlarini turli yo‘llar bilan amalga oshiradi (rasm 
2). Gormonlar va qo‘shimcha boshqaruvchi molekulalar turg‘un holda spetsifik hujayra yuzasi 
retseptorlari bilan bog‘lanish orqali o‘z effektlariga erishadi. Retseptor bog‘lanish hujayraviy 
signal transduksiyasi hodisalarini harakatga keltiradi, bu yakuniy hisobda kuzatilgan fiziologik 
effektlarda ishtirok etadi. Boshqa tomondan ko‘plab antitelalar spetsifik nishon molekulalariga 
bog‘lanish orqali o‘z ta’sirini amalga oshiradi. Bular nishon molekulalarning faolligini to‘xtatadi 
yoki destruksiyalaydi yoki nishon molekulalarga (hujayralarga) samarali birikadi. Terapevtik 
enzimlar o‘z samarasini katalitik mexanizm orqali amalga oshiradi. Ko‘plab spetsifik 
biofarmatsevtik mahsulotlarning ta’sir etish yo‘llari batafsil tavsiflanmagan.
SHuning uchun fiziologik effektlar natijalariga qo‘shimcha holda klinik oldi 
tadqiqotlarining muhim elementi dori vositasining ta’sir etish yo‘lini molekulyar darajada 
aniqlash markaziy masala hisoblanadi. Farmakodinamika tadqiqotlari terapevtik oqsillarning
ma’lum turli dori konsentratsiyalari va dori qabul qilish rejimlarida o‘z ichiga turg‘un effektlar 
monitoringini (va effektlar muddatini) oladi.

---

44 
Rasm 2. 
Biofarmatsevtik vositaning ta’sir etish yo‘li. Ularning terapevtik ta’sirini spetsifik 
hujayra yuzasi retseptoriga bog‘lanish orqali boshlab beradi. Natijada signal transduksiyasi 
hujayraviy javob reaksiyani vujudga keltiradi (masalan, hujayra enzimining aktivlanishi yoki gen 
ekspressiyasining o‘zgarishi) (a). Boshqa biofarmatsevtika mahsulotlari nishon molekulaga 
bog‘lanish (ko‘pincha faolligini to‘xtatadi) orqali o‘z funksiyasini bajaradi va uning 
overekspressiyasi tibbiy sharoitni kuchaytiradi (b).