Farmasevtikada boshqaruv fanidan o‘quv-uslubiy majmua

Marketing tadqiqotlari kvalimetrik metodlaring mohiyati
Metod bu bilishning yo‘li, tabiat hodisalarini yoki ijtimoiy hayotni tahlil qilish, maqsadga erishiga olib keluvchi usuldir.
Metodlarini asosan 2 ga bo‘lishimiz mumkin; umumilmiy va analitik - prognoz. Umumilmiy metodlarga umumiy tahlil, kompleks yondashish, dasturiy rejalashtirish.
Analitik – prognozlashga esa chiziqli dasturlash, aloqa teoriyasi, ish o‘yinlari, iqtisodiy – statistik, iqtisodiy – matematik modellashtirish, ekspertiza [38].
Analiz bu ma’lum biror narsa yoki hodisani tarkibiy qismlarga bo‘lgan xolda tahlil qilish.
Analizni qiyidagi turlari mavjud
-. Statistik analiz
-. Tashkilotning ho‘jalik faoliyatini tahlili
-. Tipologik tahlil
-. Korreliotsion tahlil
Tovarshunoslikda asosan 2 xil usul tahlil qilinadi: ilmiy bilish, tovarshunoslik faoliyatining amaliyoti
Ilmiy bilishga empirik, eksperiment, analitik metodlari kiradi. Empirik metodlar – kuzatish va tajribaga asoslandan bo‘ladi. Bu esa o‘z navbatida kvalimetrik va organoleptik usullarga bo‘linadi. Kvalimetrik usul boshqacha qilib aytganda o‘lchov usuli deb ham ataladi. Bu usulda tovarni texnik usullar bilan o‘lchab mahsulotning sifatini belgilab beradi.
Organoleptik metod – mahsulot sifatini to‘yg‘u organlpri orqali aniqlash.
Analitik metod – mahsulotni bir – biridan ajratgan holda tahlil o‘tkazish.
Yuqorida keltirilgan ma’lumotlarga ko‘ra, biz ilmiy ishimizda marketing tadqiqotlaridan kvalimetrik metodlaridan foydalandik.
Marketolog marketing tadqiqotlarini amalga oshirganida kvalimetrik metodlaridan foydalanadi, iqtisadiy nazariya yoki bo‘lmamasa empirik ma’lumotlarni olgan holda iqtisodiy modellarni formaga soladi, noaniq o‘lchovlarni baholaydi va shunga qarab o‘z tavsiyalarini beradi [38].
Shu bilan birqatorda turli xil tadqiqotlar olib boriladi. Birinchi bo‘lib olgan ma’lumotlarini klassifikatsiyalaydi, so‘ngra uning sonli ko‘rsatkichlari tahlil qilinadi, na’muna bilan solishtiriladi.
Asosan barcha ma’lumotlar oddiy matematik formalar orqali tahlil qilinadi. Iqtisodiy ko‘rsatkichlar orasidagi aloqa tahlil qilinadi. Misol qilib aytganda, dori vositalarga bo‘lgan ehtiyojni narxga bog‘liqligi aks etgan funksiya
Q = f(P)
Bunda Q – sotilgan mahsulotning hajmi, R – uning narhi
Marketing tadqiqotlarida foydalaniladigan usullarni 2 ga bo‘lish mumkin ob’ektiv va sub’ektiv.