Farmakologiya

Mikoseptin, nitrofungin va boshqalar zamburug‘larga
bo‘lgan ta’siri va ishlatilishi bo‘yicha amikozol va mikozolonga
yaqin turadi.
Asosan, shilliq qavatda uchraydigan zamburug‘ kasalligiga
kandidamikoz kiradi. Uni Candida oilasiga mansub zamburug‘
keltirib chiqaradi. Kasallik og‘iz bo‘shlig‘i va tomoq shilliq
pardasida o‘ziga xos o‘zgarishlarni keltirib chiqaradi. Asosan,
ushbu o‘zgarishlar boshqa kasallik asorati sifatida yoki
antibiotiklarni (tetratsiklin) uzoq muddat qo‘llash oqibatida,
ko‘proq yosh bolalarda va qariyalarda kuzatiladi. Ushbu
xastalikning oldini olish va davo qilish uchun antibiotik —
nistatin buyuriladi. Antibiotik ta’sirida kandida va boshqa patogen
zamburug‘larning rivojlanishi to‘xtaydi va bir qismi halok
bo‘ladi. Nistatin me’da-ichak yo‘lida yomon so‘rilishiga
qaramasdan, katta dozalarda shifobaxsh ta’sir ko‘rsatadi.
Antibiotik tana uchun deyarli zararsiz. Mazkur kasallikda
levorin, dekamin va boshqa preparatlar ham ishlatiladi
(„Antibiotiklar“ga qarang).
Zamburug‘lar sababchisi bo‘lgan xastalikning yana bir turi
ichki a’zolarning kasallanishi bilan kechadi. Ular tizimli mikoz
kasalligi ham deyiladi. Gistoplazmoz, kriðtokokkoz,
blastomikoz shular jumlasidandir. Ushbu kasalliklar ancha
xavfli hisoblanib, ularga davo qilish ancha murakkab. Ular ichki
a’zolarni, suyakni, miyani zararlaydi. Òizimli mikozlarga davo
qilishda, asosan, antibiotik va sulfanilamid preparatlari
qo‘llaniladi.
Antibiotiklardan  amfoteritsin-B gistoplazmoz, blastomikoz,
kriðtokokkoz va sporotrikoz kasalliklarida ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.
Davolash maqsadida antibiotik venaga yuborilgach, bemor

---

345
tanasida uzoq muddat saqlanadi. Amfoteritsin ancha zaharli
antibiotik bo‘lgani uchun tizimli mikozning og‘ir turida va aniq
tashxis qo‘yilgandagina ehtiyotlik bilan qo‘llaniladi. Preparatning
zaharli ta’sirida tana haroratining ko‘tarilishi, qayt qilish,
ayniqsa, buyrakning zararlanishi kuzatiladi.
Amfoteritsinga nisbatan kuchsizroq bo‘lgan preparatlardan