Farmakologiya

B
5
 vitamini (folat kislota). Ushbu vitamin ko‘proq yashil
barglarda, sabzavotlarda (salat, pomidor, sabzi va boshqalar),
hayvon a’zolari va mahsulotlarida (jigar, buyrak, tuxum,
pishloq va boshqalarda) uchraydi. Qisman ichakda sintez
qilinadi. Odamning vitaminga sutkalik ehtiyoji 2 mg. Folat kislota
jigarda 5, 6, 7, 8- tetragidrofol kislotaga aylanib, metionin,
purin va pirimidin sintezida, ayrim aminokislotalarning o‘zgari-
shida, gistidin almashinuvida, xullas, nuklein kislotalar va
oqsil metabolizmida qatnashadi. Ushbu vitamin eritrotsitlar
ishlab chiqarilishida (eritropoez) alohida ahamiyatlidir.

---

305
Folat kislota yetishmasligi natijasida makrotsitar kamqonlik
vujudga kelishi mumkin. Bunda B
12
 avitaminozida bo‘ladigan
o‘zgarishlar kabi eritropoezning buzilishi kuzatiladi. Qonda
voyaga yetmagan yosh eritrotsitlar paydo bo‘ladi. Folat kislota
ushbu xil kamqonlikda bo‘ladigan nerv tizimi o‘zgarishlariga
ta’sir qilmaydi. Qondagi o‘zgarishlarni esa bartaraf eta oladi. Shu
sababli, u megaloblastik kamqonlikda va spruni (ichak kasalligi)
davolash maqsadida B
12
 vitamini bilan birga tavsiya etiladi.