Farmakologiya

Qo‘llanilishi. Fenamin ko‘pincha uyqu, narkoz moddalari
va neyroleptik preparatlardan zaharlanishda, narkolepsiyada,
depressiya holatlarida, alkogolizm va morfinizmda, ayrim
holatlarda esa (aqliy va jismoniy) ish qobiliyatini oshirish
uchun beriladi.
Psixomotor qo‘zg‘alishda, giðertoniya kasalligida, kar-
diosklerozda, miokard infarktida, yurak faoliyati zaiflashganda,
giðertireozda, yosh bolalarga va qariyalarga fenamin tavsiya
etilmaydi.
Fenamin va uning boshqa preparatlari sport musobaqalarida
ishlatilishi man etilgan (doping) dori vositalari ro‘yxatiga kiri-
tilgan. Bundan tashqari, ular va narkotik moddalarni nazorat
qilish O‘zbekiston davlat nazoratiga olingan.
Fenamin takror berilmaydi, chunki odam unga o‘rganib
qoladi. Shu sababdan uni qo‘llash juda cheklangan.
Preparatlar.
F e n a m i n   (Phenaminum). 0,01 g dan kukun va tabletka
shaklida ishlab chiqariladi. 0,005—0,01 g dan 1—2 marta
kunning birinchi yarmida ovqatdan so‘ng ichish uchun beriladi.
Yuqori dozasi — bir martalik 0,01 g, kecha-kunduzlik —
0,02 g.
M e r i d i l   (Meridilum). Meridilning psixostimulatorlik
ta’siri fenamindagidan kuchsizroq, meridil aqliy va jismoniy
qobiliyatni tiklaydi, kayfiyatni yaxshilaydi. Yurak qon-tomirlar
tizimiga va moddalar almashinuviga deyarli ta’sir etmaydi.

---

185
Preparatga qaramlik hollari bo‘lmaydi. Preparat, asosan,
depressiya (tushkunlik holatlarida, ko‘ngilni vahima bosgan,
odam charchagan) holatlarida beriladi. 0,01 g dan tabletka
shaklida ishlab chiqariladi. Ovqatdan so‘ng 1—2 tabletkadan
ichish uchun beriladi.
S i d n o f e n   (Sydnophenum). Psixostimulatorlik ta’siri
bo‘yicha fenaminga yaqin, lekin undan kuchsizroq, ta’siri esa
uzoqroq; qon bosimini kamroq ko‘taradi. Òa’sir mexanizmi,
asosan, monoaminooksidaza fermenti faolligini kamaytiradi.
0,005 g dan tabletka shaklida ishlab chiqariladi. Ovqatdan keyin
0,005 g dan kunning birinchi yarmida qabul qilinadi, kecha-
kunduzga 1—2 marta beriladi.
S i d n o k a r b   (Sydnocarbum). Psixostimulatorlik ta’siri
kuchli, lekin fenaminga nisbatan zaharsizroq, simpatik nervlarga
periferik ta’siri deyarli bilinmaydi. Markaziy nerv tizimiga ta’siri
sekin-asta boshlanib, uzoq davom etadi. Òa’siri tugagach,
fenaminga xos nojo‘ya holatlar kuzatilmaydi. 0,005—0,01 g dan
tabletkalar shaklida ishlab chiqariladi. 0,005—0,01 g dan
kunning birinchi yarmida 1—2 marta ichish uchun beriladi.
Yuqori dozasi: ichish uchun bir martalik — 0,075 g, kecha-
kunduzlik — 0,15 g.