16. Нафтахинон ҳосилалари, дори шакли ва тиббиётда ишлатилиши.
Naftaxinon hosilalari bo‘lgan dori moddalar tahlili Vitamin K ta’siriga ega bo‘lgan tabiiy birikmalar kimyoviy tuzilishining asosini 2-metil1,4-naftaxinon halqasi tashkil qiladi.Filloxonon-tuzilishida alifatik zanjirni 20 ta S li fitol spirti tashkil etadi. Farnoxinon, menaxonon - vitamin K2Vitamin K2ning tabiiy turlari ko‘p bo‘lib, ular bir-biridan yon zanjir holati bilan farq qiladi. Vitamin K ta’siriga ega bo‘lgan sintetik dori modda Vikasol - Vit K3 di Tasvirlanishi. Oq yoki biroz sarish, achchiq mazali kukun bo‘lib, suvda oson, spirtda esa qiyin eriydi. CHinligini aniqlash.1. Konts H2SO4 ta’sir ettirilsa sulfat angidridi ajralib chiqadi va u hidi orqali aniqlanadi. 2. NaOH eritmasi ta’sirida 2-metil 1,4- naftaxinon hosil bo‘ladi uni CHCl3 bilan ekstraktsiya qilish yo‘li bilan ajratib olingach, Tsuyuq- aniqlanadi Tsuyuq =104-107°S. Ishlatilishi. Vikasol qonda protrombinning kamayishi natijasida sodir bo‘ladigan qon ketishida maxsus ta’sir qiluvchi modda. Uni o‘tkir gepatit, parenximatoz va kapillyar qon ketishida, meda va o‘n ikki barmoqli ichak yaralarida qon ketganida, gemmorroidal va uzoq vaqt burundan qon ketganida, nurlanishda va boshqa holatlarda keng qo‘llaniladi. Dori shakli: tabletka 0,015-0,032 va 1%-1ml li in’ektsion eritma.
17. Ароматик кислоталар, ҳосилалари, дори шакли ва тиббиётда ишлатилиши.
Aromatik kislotalar – benzol xalqasidagi bir yoki bir nechta vodorod atomining karboksil guruhiga almashilgan birikmalaridir Tahlili. Chinligi FeCL3 bilan sifat reaksiyasi. Pushti-sariqChinligi. Salitsilatlar. FeCL3 bilan sifat reaksiyasi. Pushti-sariqChinligi. Salitsilatlar. Karboksil guruhga sifat reaksiyasi Chinligi. Salitsilatlar. Aurin bo`yog`i yoki Marki reaktivi bilan sifat reaksiyasi. Xloroform qatlami - qizil rang Chinligi. Salitsilatlar. Galogenlash reaksiyasi Azobo`yoq h.b. reaksiyasi Miqdori Kislotalar – alkalimetriya – Titrant – NaOH 0,1 M - ind. –f.f. Natriyli tuzlari – atsidometriya – Titrant – HCl 0,1 M – ind.-m.o.va m.k aralashmasi Bromatometriya Yodxlorometriya Ishlatilishi. Benzoy kislota antiseptik modda sifatida surtma dorilar tarkibiga kiradi. Natriy benzoat – balg`am ko`chiruvchi modda 15 % li eritmasi venaga yuboriladi yoki 0,2 – 0,5 g mikstura tarkibiga kiradi. Salitsil kislota 1 – 10 % surtma dori holida teri kasalliklarida , natriy salitsilat revmatizmga qarshi, og`riq qoldiruvchi va haroratni tushiruvchi modda sifatida ishlatiladi. Salitsilamid revmatizmga qarshi , og`riq qoldiruvchi va isitma tushiruvchi , oksafenamid o`t haydovchi modda sifatida xoletsistit , gepatit kasalliklarida. ASK – og`riq qoldiruvchi, isitma tushiruvchi, qonni suyultiruvchi, fenilsalitsilat ichak va siydik yo`llari kasalliklarida ishlatiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |