Фармацевтик кимё фанидан оралиқ саволлари. Қандай меёрий-техник ҳужжатларни биласиз?

11. Бетта-лактамидлар, ишлатилиши ва дори шакллари.
 -lekamidlar guruhiga kirgan dori moddalar Pensillinlar guruhi Sefalosporinlar guruhi Pentisillinning olinishi 2 bosqichga bo’linadi. 1. Fermentatsiya jarayoni 2.Pensilinni ajratib olish va tozalash; Harorat 23-240S bo’lishi kerak Мuhit рН 6-6,5Аeratsiya darajasi 1 gа teng bo’lishi kerak. (1 litr fermentatsion suyuqlikka bir minutda 1 litr havo yuborilishi kerak);Penitsillinlar 6-APK hosilalari bo`lib, ular tabiiy va sintetik penitsillinlarga bo`linadi.  Tabiiy penitsillinlar mikrobiologik sintez usuli bilan Penicillinum notatum va Penicillinum chrysogenum shtammlaridan ajratib olinadi. Таbiiy pensillinlar. BenzilpenitsillinNа, К li tuzlar, fenoksimetilpenitsillin vа benzilpenitsillinning novokainli tuzi.  Yarim sintetik penitsillinlar – АPK asosida olinib, ularga ampitsillin, аmoksitsillin, oksatsillin, karbenetsillin natriy , azlotsillin natriy, korfetsillin natriy va boshqalar kiradi. Tasvirlanishi. Оq kristall, hidsiz, аchchiq mazaga ega bo’lgan moddalar bo’lib, benzilpenitsillinning kaliyli va natriyli tuzlari suvda oson eriydi. Benzilpenitsillinning novokainli tuzi, fenоksimetilpenitsillin, ampitsillin, аmoksitsillinlar suvda kam eriydi.Suvli vа spirtli eritmalari qutblangan nurni o’ngga buradi. Chinligini aniqlash . 1.Теkshirilayotgan penitsillinning ИК-spektrini standart namuna ИК-spektri bilan solishtirib. 2.YuKX-standart namunaga solishtirib. З.Маrki reaktivi ( Н2СО3 + kons. Н2SO4 ) bilan rangli birikma hosil bo’lishi reaksiyasi penisillinlar uchun ularni bir-biridan farqlash reaksiyasi bo’lib, benzilpenitsillin-qizil-qo’ng’ir, аmoksitsillin- to’q sariq ranga bo’yaladi. 4. Na+ yoki К+ ionga sifat reaksiyasi..5.Теmir yoki mis gidroksomati hosil bo’lish reaksiyasi. 6. Оrganik birikkan S mineralla, so’ng aniqlanadi, sulfid holida ishqor bilan qizdirib. 7. Таbiiy pensillinlar uchun N-etil piperidin tuzining suyuqlanishi harorati aniqlanadi. Мiqdorini aniqlash. 1 .Suyuqlik хrоmаtоgrаfiyasi. 2.biologik usui (аgarda mikrobiologik diffuziya usuli ) З.Кimyoviy usul. а) pensillinlar yig’indisi yodometrik usul. Sefalosporinlar ham (-laktamid geterosiklik guruhiga kirib, ular -7- aminosefalosporan kislota va 7- aminodezatsetoksitsefalosporan kislota hosilalaridir.  Mog`or zamburug`i Cephalasporinum salmosynnematum - sefalosporin С antibiotigini sintez qiladi. Sefalosporin С tibbiyotda ishlatiladi. Undan 7 - АЦКva 7 - АДЦК olinib modifikatsiyalash usuli yordamida faol sefalosporinlar olinadi.  Sefalosporin С- tabiiy sefalosporin bo`lib, tibbiyotda ishlatilmay, uning asosida olingan yarim sintetik hosilalari ishlatiladi. Tasvirlanishi. Oq rangli kukunlar Na li tuz holidagi dori moddalari suvda erib, kislota holidagilari esa suvda kam eriydi, spirtda qiyin eriydi. Yorug`lik nuriga ta`sirchan bo`lib, parchalanadi, optik faol birikmalar. Chinligini aniqlash. 1. IK-spektrlarini solishtirish orqali. 2. YuQX-usuli. З. Marki reaktivi bilan har bir sefalosporin o`ziga xos rang hosil qiladi. (sefaleksin-sariq, sefalotin-yashil-sariq va hokazo). 4.Temir gidroksamati yoki mis gidroksamati hosil bo`ladi. Tozaligini aniqlash. Sefaleksinning 262 nm dagi Е1cm 1% aniqlanadi. Shuningdek bu guruh dori moddalari tozaligini aniqlashda YuQX, suyuqlik xromatografiyasi usullaridan foydalaniladi. Shuningdek pirogenligi va sterilligi ham aniqlanadi. Miqdorini aniqlash.  1. Suyuqlik xromatografiyasi usuli.  2. Yodometrik usul (sefalosporinlar yig`indisi aniqlanadi) З. Biologik (mikrobiologik usul).  4. UB- spektrometrik va fotoelektrokolorimetrik usullar.Ishlatilishi.  Sefalosporinlar penisillinlarga nisbatan keng spektrda ta’sir etib, zaharliligi esa kam. Ular penisillinaza fermenti ta’siriga va kislotalariga chidamli bo’lganligi uchun ular penisillinga turg’un bo’lgan mikroorganizmlar tomonidan qo’zg’atilgan yuqumli kasalliklarni davolashda, jumladan nafas yo’llari, siydik yo’llari, jinsiy a’zolar kasalliklarini davolashda, operatsiyadan keyingi infeksiyalarda ishlatiladi. Saqlanishi . Quruq joyda, yorug’lik nuridan ehtiyot qilgan holda saqlanadi.