Farhod Boltayevning Kompyuterning texnik va Dasturiy ta`minoti Fanidan ’’Lokal tarmoqda ma’lumotlar almashinuv modeli

Qarshi davlat universitetining Shahrisabz pedagogika Instituti Matematika va informatika Sirtqi bo`limi 2-21 talabasi Farhod Boltayevning Kompyuterning texnik va Dasturiy ta`minoti Fanidan ’’Lokal tarmoqda ma’lumotlar almashinuv modeli’’ mavzusida tayyorlagan taqdimoti
Lokal tarmoqlar (LAN) va ularning qurilish usullari:
LAN tarmog‘ida qo‘llaniladigan asosiy qurilmalar.
Ma`lumotlar almashinuv modeli
Lokal tarmoq texnologiyalari:
Ethernet, Token Ring, FDDI, 100VG-AnyLAN, Fast Ethernet, Gigabit Ethernet - juda ko'p umumiy:
Tarmoq tugunlari orasidagi masofalar: 100 m - 2000 m
Yagona manzil formati - 6 bayt, o'ziga xosligi tarmoq adapteri ishlab chiqaruvchisi tomonidan ta'minlanadi
Oxirgi tugunlar (kompyuterlar) uchun umumiy muhit - Media Access Control (MAC) kirish usullaridan foydalangan holda
Kompyuterlarni ulash uchun yuqori sifatli kabellar:
Protokollarning yuqori tezligi - 10, 16, 100, 1000 Mbit / s
Oddiy protokol mantig'i - yo'qolgan va buzilgan kadrlarni tiklash mumkin emas, chunki bu voqealar juda kam uchraydi
Nima uchun lokal tarmoq kerak?
Lokal tarmoqning asosiy maqsadlaridan biri bu bir nechta LAN foydalanuvchilari bir xil resurslardan foydalanishlari uchun saqlash maydonini birgalikda foydalanish imkoniyatini yaratishdir. Agar LANda faqat bitta ma'lumotni saqlash maydonini ta'minlash uchun mo'ljallangan bir yoki bir nechta kompyuter bo'lsa, u holda ular fayl serverlari deb nomlanadi. LANda bunday "ajratilgan" kompyuterlar bo'lmagan taqdirda, u bir rangli deb nomlanadi.
Lokal tarmoqni qurishda tarmoqni loyixalashtirish
Lokal tarmoqni qurishda tarmoqni loyixalashtirish va tanlash eng muhim jarayon hisoblanadi. Bu tanlashdan kеlgusida tarmoqning barcha tеxnik imkoniyatlari xosil bo‘ladi, ulardan eng muximlari quyidagilar:

• tarmoqning yaratilish narxi;
• axborotlarni uzatish tеzligi;
• ulanadigan kеsimlar soni;
• aktiv va passiv tarmoq qurilmalarining soni;
• oson ulanish va mijozga xizmat ko‘ratish nuqtalari;
• buzilishlarga barqarorligi va buzilishlarni bartaraf qilishning osonligi;
• ishlashning xavfizliligi;
• tarmoqning marshrutlashtirish murakkabligi;
• kеyinchalik kеngayish imkoniyati;
• ma’lumotlarni uzatish usuli va boshqa topologiyalar sеgmеnti bilan ulanish imkoniyati;

LAN topologiyasi - bu turli xil kabellar va elektron uskunalar yordamida kompyuterlarni bir-biriga ulash usuli. Topologiya tarmoqning fizik tuzilishini nazarda tutishi mumkin yoki u ma'lumotlarning tarmoq orqali o'tishini tavsiflovchi mantiqiy tuzilishga murojaat qilishi mumkin. LAN topologiyasini tanlash ko'plab omillarga bog'liq, ularning asosiylari:

• muammolarni bartaraf etish usuli
• o'rnatish qiymati
• ishlatiladigan kabel turi
• ofis tarkibi va hajmi

LAN topologiyasi
Kompyuterlar bir-biriga turli xil kirish muhitlari yordamida ulanishi mumkin:
1) mis simli kabellar (o'ralgan juftlik),
2) optik kabellar (optik tolali kabellar)
3) radiokanal (simsiz texnologiyalar).
Simli ulanishlar Ethernet orqali o'rnatiladi,
Simsiz aloqa - Wi-Fi, Bluetooth, GPRS va boshqa vositalar orqali. Alohida lokal tarmoq boshqa mahalliy tarmoqlarga shlyuzlarga ega bo'lishi mumkin, shuningdek global kompyuter tarmog'ining bir qismi bo'lishi mumkin (masalan, Internet) yoki unga ulangan bo'lishi mumkin.
Kompyuterlarni bog’lash usullari
Har qanday LANni amalga oshirish uchun minimal talab ma'lumotlar uzatish vositasi (kabel, radiokanal) va tarmoq interfeysi bo'lishi kerak.
LAN uskunalari orasida keng ishlatiladigan quyidagi asosiy qurilmalar turlarini ajratish mumkin:
LAN tarmoqlarida foal ishlatiladigan tarmoq qurilmalari
• Tarmoq interfeysi kartasi
• Takrorlovchi
• ko'prik
• Hub yoki konsentrator
• Kommutator
• Marshrutizator