Farg‘ona politexnika instituti “Elektronika va asbobsozlik” kafedrasi

K
v
>1
sharti bajarilishi zarur. Agar 
kuchaytirgichli 
bo‘g‘inni tavsifi chiziqli bo‘lganida edi, avtotebranishlar 
amplitudasining cheksiz o‘sib borishiga olib kelar edi. SHuning uchun 
kuchaytirgichli bo‘g‘in nochiziqli tavsifga ega bo‘lishi kerak. 
Barqarorlashgan rejimga o‘tishi, signal oshib borganida amplitudaviy tavsif 
qiyaligini kamayishi bilan bog‘liq kuchaytirgichli bo‘g‘inni kuchaytirish koeffitsienti 
asta-sekin kamayishidir, bu esa barcha turdagi kuchaytirgichlarga xos. 

---

38 
- - 
3.3-rasm.Qo’zg’atish generatorini vaqt xarakteristikasi 
Umuman olganda, o‘z-o‘zini qo‘zg‘atishli generator teskari bog‘lama zanjirli 
kuchaytirgich pog‘onasidan kam farq qiladi. Farqlardan biri shundan iboratki, 
ko‘pincha kuchaytirgich chastotalar polosasini kuchaytirishi kerak va shu sababli 
yuklanish sifatida aperiodik yuklanish ishlatiladi (rezistor, drossel, transformator). 
Generator ko‘pincha bir chastotali tebranishni generatsiya qiladi, shuning 
uchun yuklash sifatida parallel tebranuvchi kontur ishlatiladi, uning qarshiligi 
rezonans chastotasida maksimal bo‘ladi va faol xarakterga ega: 
R
ekv 
= PQ 
Bunda 
C
L
Р

- to‘lqin qarshiligi, 
Q
–sifat darajasi. Ko‘p xollarda 
generatorning kuchaytirgich bo‘g‘inida qo‘shqutbli va maydon tranzistorlari, 
operatsion kuchaytirgichlar ishlatiladi. SHunga o‘xshash rezonans yuklanishli 
kuchaytirgichda chastotaviy tavsifini maksimumi konturning rezonans chastotasiga 
to‘g‘ri keladi, shuning uchun amplitudalarning muvozanat sharti faqat shu chastotada 
bajariladi, bu esa generasiyalangan tebranishlar chastotasini aniqlaydi. SHu kabi 
generatorning misoli bo‘lib, induktiv teskari bog‘lamali tranzistorli generator 
hisoblanadi. 
3.4-rasm.Teskari
 
bog’lama zanjiri g’altagi

---

39 
- - 
Bu sxemada teskari bog‘lama zanjiri kontur g‘altagi L
k
va baza zanjiridagi 
teskari bog‘lama g‘altagi