Farg‘ona davlat universiteti rektori B

Pedagogik faoliyatda uchraydigan qarama-qarshiliklar va ziddiyatlar
Pedagogik jamoa, o‘qituvchi va o‘quvchilar jamoasi, o‘qituvchilar va ota- onalar jamoasi o‘rtasida uchraydigan nizolar, ularni oldini olishda o‘qituvchining pedagogik odobi, madaniyati va pedagogik bilimi.
“Umumiy pedagogika” fanidan savollar

1. 
   Ta’lim to‘g‘risida Qonun” va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”. Ta’limning uzviyligi va uzluksizligi.
   
2. 
   Uzluksiz ta’lim. Pedagog kadr tavsifnomasi.
   
3. 
   Pedagogika fanining maqsadiga ko‘ra tarmoqlari va boshqa fanlar aloqasi.
   
4. 
   Pedagogik antropologiya. Shaxs haqida tushuncha.
   
5. 
   Xorijiy mamlakatlarda boshlang` ta’lim-tarbiya tizimi yuzasidan qisqacha izoh.
   
6. 
   Shaxsiy rivojlanish jarayoni shaxs shakllanishiga ta’sir etuvchi omillar.
   
7. 
   Yosh bosqichlari. Akseleratsiya rivojlanishning turli tumanligi individualligi
   
8. 
   Didaktika - asoslari. Didaktikaning maqsad va vazifalari.
   
9. 
   Didaktikaning ijtimoiy va fiziologik asoslari.
   
10. 
    Turli tarixiy davrlarda didaktik tizimlarning rivojlanishi.
    
11. 
    O‘rta asr didaktikasi.
    
12. 
    XIX asr oxirlari va XX asr boshlarida didaktikaning rivojlanishi.
    
13. 
    O‘rta Osiyoda jadidchilarning ta’limni yangilashdagi o‘rni hamda ularning ta’limni tashkil etishdagi qarashlari.(M.Qori Abdurashidxonov, A.Fitrat, S.Mirjalilov, A.Avloniy).
    
14. 
    Ta’lim tizimlari va innovatsion g‘oyalar ( D.Dyui, U.Kilpatrik, I.Gerbart, M.Montessori, F Fryobel).
    
15. 
    Ta’limning psixologik asoslari.
    
16. 
    Ta’lim jarayonida boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini fikrlash va aqliy rivojlanishning xususiyatlari.
    
17. 
    Ta’limning rivojlanish yo‘nalishlari: uzluksiz ta’lim konsepsiyasi, texnologiya ta’lim paradigmalari.
    
18. 
    Ta’lim mazmuni.
    
19. 
    Ta’limning maqsad va vazifalari. Ta’lim mazmunini tuzilishi.
    
20. 
    Ta’lim metodlari va vositalari. Ta’lim metodlari haqida umumiy tushuncha.
    
21. 
    O‘quv materialini og‘zaki bayon qilish usuli. Hikoya, ma’ruza, suhbat, darslik hamda boshqa o‘quv adabiyotlari bilan ishlash.
    
22. 
    Ko‘rgazmalilik metodi: tasviriy, o‘quv materiallarini namoyish qilish, ramziy va sxematik tasvirish materiallar, xaritalar, chizmalar, diagrammalar.
    
23. 
    Amaliy mashg‘ulotlar metodi.
    
24. 
    Ta’lim jarayonida qo‘llaniladigan vositalar.
    
25. 
    O‘qitish texnik vositalarining asosiy turlari va ularning xarakteristikasi.
    
26. 
    Boshlang‘ich ta’lim tizimida o‘qitishning texnik vositalaridan foydalanishning psixologik va pedagogik asoslari, qo‘shimcha vositalari.
    
27. 
    O‘qitishni takomillashtiruvchi dastur vositalari.
    
28. 
    Sharq mutafakkirlarining ta’lim metodlari haqidagi fikrlari.
    
29. 
    Ta’limni tashkil etish shakllari. Zamonaviy ta’limga asosimy yondoshuvlar.
    
30. 
    Rivojlantiruvchi ta’lim. Ta’lim turlari (illyustrativ, muammoli, dasturlashtirilgan ta’lim) va shakllarining tavsifi.
    
31. 
    Ta’limni tashkil etish haqida tushuncha, uning xilma – xil turlari.
    
32. 
    Innovatsion, masofaviy ta’lim.
    
33. 
    Ta’limni tashkil etish shakllari.
    
34. 
    Darslarni tashkil etishga nisbatan quyidagi didaktik talablar.
    
35. 
    Darsning maqsadi va vazifalari.
    
36. 
    Darsning ta’limiy, tarbiyaviy va shaxsni rivojlantiruvchanlik vazifalarining birligi va uzviyligi.
    
37. 
    Sharq allomalarining ta’lim va tarbiyaga oid qarashlari.
    
38. 
    Ta’lim natijalarini tekshirish va baholashga qo‘yilgan talablar.
    
39. 
    O‘qituvchi nazorati va ta’lim oluvchilar faoliyatini baholashning uyg‘unligi.
    
40. 
    Bilimlarning natijalarini baholashda pedagogik testlarning roli.
    
41. 
    Boshlang‘ich ta’limda baholash mezonlari.
    
42. 
    Tarbiya jarayoning mazmuni va mohiyati. Tarbiya nazariyasi pedagogika fanining muhim tarkibiy qismi ekanligi.
    
43. 
    Tarbiya nazariyasi Sharq mutafakkirlari va xalq pedagogikasining tarbiya borasidagi boy tajribalari.
    
44. 
    Boshlang‘ich ta’limda tarbiya jarayonining mazmuni.
    
45. 
    Tarbiya jarayoni o‘qituvchi va o‘quvchi (tarbiyachi va tarbiyalanuvchi)lar o‘rtasida tashkil etiluvchi hamda aniq maqsadga yo‘naltirilgan hamkorlik jarayoni sifatida.
    
46. 
    Tarbiya jarayonining natijasi. Tarbiya va uning turlari.
    
47. 
    O‘zbekiston Respublikasida olib borilayotgan ijtimoiy tarbiyaning umumiy vazifalari.
    
48. 
    Axloqiy tarbiyani tashkil etish.
    
49. 
    Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini ijtimoiy-axloqiy me’yorlar mazmunidan xabardor etish, axloqiy me’yorlar, axloqiy ong va madaniyatni shakllantirish.
    
50. 
    Aqliy tarbiya, tafakkurni shakllantirish, dunyoqarashni rivojlantirish.
    
51. 
    Jismoniy tarbiya. Jismoniy jihatdan to‘g‘ri rivojlanish.
    
52. 
    Boshlang‘ich ta’limda o‘quvchilarning yoshi, jinsiga muvofiq keladigan asosiy harakat sifatlarini rivojlantirish.
    
53. 
    Estetik tarbiya. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida estetik his-tuyg‘u, estetik didni tarbiyalash.
    
54. 
    O’quvchilarda ijodiy qobiliyatlari, estetik ehtiyojlari va go‘zallikni sevish, go‘zallikka intilish tuyg‘ularini rivojlantirish, estetik madaniyatni shakllantirish.
    
55. 
    Ekologik tarbiya. O‘quvchilarga ekologik bilimlar berish asosida shaxs, jamiyat va tabiat birligi hamda aloqadorligini o‘quvchilarga tushuntirish.
    
56. 
    Iqtisodiy tarbiya. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilriga ilk iqtisodiy bilimlarni berish.
    
57. 
    Huquqiy tarbiya. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilariga davlat Konstitutsiyasi, davlat haqidagi tushunchalarni singdirish. Huquqiy munosabatlar mohiyati yuzasidan tasavvurga ega bo‘lishlarini ta’minlash.
    
58. 
    O’quvchilarda huquqiy ong, shuningdek, huquqiy faoliyatni tashkil etish borasidagi ko‘nikma va malakalarni hosil qilish.
    
59. 
    Huquqiy madaniyatni shakllantirish. G‘oyaviy-siyosiy tarbiya.
    
60. 
    Boshlang‘ich sinf o‘quvchilariga ilk siyosiy bilimlarni berish.
    

61.O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi. Fuqarolik jamiyati asoslari, milliy davlat tuzilishi, davlat organlari faoliyati.
62.O‘zbekiston Respublikasining ichki va tashqi siyosati mazmunini o‘rganishni ta’minlash asosida o‘quvchilarda siyosiy faoliyat ko‘nikma va malakalarini tarkib toptirish.
63.Siyosiy madaniyatni shakllantirish.
64.Tarbiyaning umumiy metodlari. Tarbiya metodlari haqida tushuncha.
65.Boshlang‘ich ta’limda tarbiya metodlarini maqsadga muvofiq tanlash.
66.Tarbiyaning mazmuni shaxsning shakllanishiga qo‘yiluvchi ijtimoiy talablar.
67.Tarbiyalanuvchilarning yosh xususiyatlari. Xalq pedagogikasida tarbiya metodlari.
68. O‘z-o‘zini tarbiyalash metodlari. Eng qadimgi davrlardan VII asrgacha ta’lim-tarbiya va pedagogik fikrlar.
69.Pedagogika tarixi fanining predmeti, vazifasi va metodologik asosi.
70.Eng qadimgi xalq og‘zaki ijodiyoti yodgorliklarida inson tarbiyasiga oid fikrlar.
71. Eng qadimgi yozma yodgorliklarda ta’lim-tarbiya masalalari.
72.VII asrdan XIV asrning birinchi yarmigacha O‘rta Osiyoda tarbiya, maktab va pedagogik fikrlar.
73.Islom dini g‘oyalarining ta’lim-tarbiyaga ta’siri. Musulmon maktablarida ta’lim-tarbiya mazmuni.
74.Hadis ilmiyning paydo bo‘lishi. Imom Ismoil al-Buxoriy va Imom at-Termiziyning hadis ilmi rivojidagi xizmatlari.
75.So‘fiylik ta’limoti. Ahmad Yassaviy, Xoja Abduxoliq G‘ijduvoniy, Bahouddin Naqshband g‘oyalarining ta’lim-tarbiyaga ta’siri.
76.Sharq uyg‘onish davrida pedagogik fikrlarning rivojlanishi. Sharq Uyg‘onish davrida ilm-fan va madaniyat.
77.Muhammad ibn Muso al-Xorazmiyning ilmiy merosi va uning didaktik qarashlari.

78. 
    Abu Nasr Forobiyning ta’limiy-axloqiy qarashlari.
    
79. 
    Abu Rayxon Beruniy, Abu Ali ibn Sinoning ta’limiy-axloqiy qarashlari.
    
80. 
    Sharq pedagogik ta’limotida ta’limiy-axloqiy qarashlar.
    
81. 
    Ta’limiy-axloqiy qarashlarning paydo bo‘lishi.
    
82. 
    Yusuf Xos Hojib, Unsurul Maoliy Kaykovus “Qobusnoma”,.
    
83. 
    Ahmad Yugnakiy “Hibat ul-haqoyiq”, Muslihiddin Sa’diy. “Guliston”.
    
84. 
    XIV asrning ikkinchi yarmi va XVI asrda Movarounnaxrda tarbiya va maktab.
    
85. 
    XIV-XVI asrlarda tarbiya, maktab va pedagogik fikr taraqqiyoti.
    
86. 
    Sohibqiron Amir Temur, Muhammad Tarag‘ay Ulug‘bek. Zahiriddin Muhammad Bobur asarlarida ta’lim-tarbiya masalarining ilgari surilishi.
    
87. 
    Abdurahmon Jomiy, Alisher Navoiy asarlarida ta’lim-tarbiya masalalarining ilgari surilishi.
    
88. 
    Jaloliddin Davoniy, Husayi Void Koshifiy asarlarida ta’lim-tarbiya masalalarining ilgari surilishi.
    
89. 
    XVII asrdan XX asrning birinchi yarmigacha tarbiya, maktab va pedagogik fikrlar rivoji.
    
90. 
    Turkiston o‘lkasida diniy-islomiy tarbiya muassasalari va pedagogik fikr taraqqiyoti.
    
91. 
    Turkistonda jadidchilik harakati va ta’lim-tarbiya. Mahmudxo‘ja Behbudiyning pedagogik qarashlari.
    
92. 
    Munavvar qori, Abdulla Avloniyning pedagogik qarashlari.
    
93. 
    Hozirgi davrda jahon mamlakatlari ta’lim tizimi va pedagogika fani rivoji.
    
94. 
    Amerika Qo‘shma shtatlarida ta’lim tizimi.
    
95. 
    Yaponiya ta’lim tizimi.
    
96. 
    Janubiy Koreya ta’lim tizimi.
    
97. 
    Fransiya ta’lim tizimi.
    
98. 
    Germaniya ta’lim tizimi.
    
99. 
    O‘zbekiston ta’lim tizimi va hamkorlik yo‘nalishlari.
    

100.Ijtimoiy pedagogika faoliyat pedagogika fani sohasi sifatida.
101.Ijtimoiy pedagogikaning tadqiqot obekti va predmeti.
102.Ijtimoiy pedagogikaning tamoyillari.
103.Ijtimoiy pedagogikaning kategoriyalari.
104.Ijtimoiy pedagogika fanining paydo bo‘lishi va rivojlanishi.
105.Ijtimoyilashuv omillari va mexanizmlari.
106.Shaxsni o‘zini boshqarish mexanizmlari.
107.Ta’lim-tarbiya bola (o‘quvchi) shaxsni ijtimoiylashtirish omili sifatida. Bola (o‘quvchi) shaxsning ijtimoiy sifatlari.
108.Bola (o‘quvchi) shaxsning ijtimoylashuvi masala yuzasidan muammoli vaziyat.
109.Oila bilan olib boriladigan ijtimoiy-pedagogik faoliyat.
110.Vasiylik va homiylik. Ijtimoiy pedagogik nuqtai nazardan oila turlari.
111.Ijtimoiy pedagogning oilalar bilan olib boradigan ishlari shakl, metod va vositalari.
112.Yetimlikning kelib chiqishi sabablari.
113.Vasiylik va homiylik tushunchasi.
114.Bola asrab olgan oila bilan olib boriladigan ijtimoiy-pedagogik faoliyat.
115.Deviant xulq –ijtimoiy-pedagogik muammo sifatida.
116.Me’yor va me’yordan og‘ish: tushuncha va tavsif. Me’yordan og‘ish turlari.
117.Deviatsiya turlari. O‘smirlarda deviant xulq-atvorning kelib chiqish sabablari.
118.Jinoyatchilik bolalarda g‘ayriqonuniy xatti-haraktning namoyon bo‘lishi shakli sifatida.
119.Voyaga yetmaganlar jinoyatchilik muammosi.
120.Voyaga yetmagan huquqbuzarlar uchun maxsus o‘quv tarbiya muassasalari.
121.Voyaga yetmagan huquqbuzarlar bilan olib boriladigan ijtimoiy pedagogik faoliyat.
122.Pedagogik mahorat fanning umumiy asoslari. Pedagogik mahorat haqida tushuncha, uning o‘qituvchi faoliyatidagi o‘rni va ahamiyati.
123.O‘qituvchi mehnati, uning o‘ziga xos xususiyatlari va ijtimoiy ahamiyati.
124.Mustaqil O‘zbekiston sharoitida „Ta’lim to‘g‘risida“gi Qonun va Kadrlar tayyorlash milliy dasturi “ da o‘qituvchi shaxsiga qo‘yiladigan talablar.
125.Pedagogik fikr tarixi va maktab amaliyotida o‘qituvchi mahorati masalalari.
126.Eng qadimgi davrlardan XII asrgacha bo‘lgan davrlarda o‘qituvchi – ustoz, shogird va ularning jamiyatdagi o‘rni, mahorat haqidagi nazariyalar.
127.Sharq donishmandlari va mutafakkirlaridan Kaykovus, Al-Xorazmiy, Al.Farobiy ijodiy meroslarida mudarrislarni tanlash, ularga qo‘yiladigan talablar.
128.Ibn Sino, Yusuf Xos Hojib, M.Ulug‘bek, A.Navoiy ijodiy meroslarida mudarrislarni tanlash, ularga qo‘yiladigan talablar.
129.Pedagogik qobiliyat, qobiliyatning psixologik-pedagogik tasnifi.
130.Pedagogik qobiliyatning asosiy turlari. Empatiya va perseptiv qobiliyatlar.
131.O‘qituvchining irodasi, sabr-toqat, maqsadga intilish, o‘z maqsadiga intilish, o‘z maqsadiga erishishiga, ahdiga qat’iy ishonch, o‘z-o‘zini idora qilish va boshqacha ta’sir o‘tkazish qobiliyati.
132.O‘qituvchining his-tuyg‘usi, kayfiyatini boshqara olishi, o‘z zimmasiga javobgarlikni ola bilishi, o‘zida ijobiy holatni tashkil eta olish qobiliyatlar.
133.Boshlang‘ich sinf o‘qituvchisida shakllanishi va rivojlanishi zarur bo‘lgan tashkilotchilik, kommunikativ, bilish va anglash qobiliyatlari.

134. 
     Muloqot pedagogik mahorat namoyon bo‘lishining asosi.
     

135. 
     Ta’limda turli xildagi muloqotni tashkil etishda milliy madaniy asoslar va umuminsoniy qadriyatlar ustivorligi.
     
136. 
     Sharqona tarbiya va uning muloqotga ta’siri.
     
137. 
     Muloqotga kirishishda o‘zbek urf-odatlari, rasm-rusum va udumlar, ular haqidagi afsona, rivoyat, hikmatlardan foydalanish.
     
138. 
     Boshlang‘ich ta’lim tizimida afsona, rivoyat, hikmatlardan foydalanish va ularni tatbiq etish usullari. Milliy madaniyatning muloqotga ta’siri.
     
139. 
     Pedagogik nazokat va pedagogik odob-axloq.
     
140. 
     Pedagogik nazokat masalalarining tarixiy taraqqiyoti. Pedagogik nazokatning vazifasi.
     
141. 
     Pedagogik nazokatning me’yori: ixtisos sohasidagi burch, pedagogik adolat, ixtisosga doir vijdon va izzat- nafs, pedagogik oriyat.
     
142. 
     Pedagogik texnika haqida tushuncha. Pedagogik texnikani shakllantirish uslublari.
     
143. 
     Pedagogik texnika vositasi – verbal va noverbal kommunikatsiya.
     
144. 
     Pedagogik texnikaning tarkibiy qismlari.
     
145. 
     O‘qituvchining o‘z xulqini, xatti-harakatlari, fe’l-atvorini boshqara olish qobiliyati bilan bog‘liq bo‘lgan ko’nikmasi.
     
146. 
     Ijtimoiy- perseptiv qobiliyati, nutq texnikasi.
     
147. 
     Pedagogik faoliyatda uchraydigan qarama-qarshiliklar va ziddiyatlar.
     
148. 
     Pedagogik jamoa. O‘qituvchi va o‘quvchilar jamoasi.
     
149. 
     O‘qituvchilar va ota- onalar jamoasi o‘rtasida uchraydigan nizolar, ularni oldini olish.
     
150. 
     O‘qituvchining pedagogik odobi, madaniyati va pedagogik bilimi.
     
151. 
     O‘zbekiston Respublikasining ta’lim sohasidagi siyosati, kadrlar tayyorlash milliy modeli.
     
152. 
     Ta’lim va tarbiyaning o‘ziga xos xususiyatlari, birligi, differensiatsiyasi, yagona pedagogik jarayon.
     
153. 
     XXI asr pedagogi obrazi.
     
154. 
     Pedagogik antropologiya.
     
155. 
     Ta’lim nazariyasi(didaktika)ning asosiy komponentlari: konsepsiyalari, paradigmalari.
     
156. 
     Ta’lim prinsiplari.
     
157. 
     Ta’lim metodlari, texnologiyalari.
     
158. 
     Ta’lim turlari va bosqichlari.
     
159. 
     Ta’limni tashxis qilish.
     
160. 
     Tarbiya nazariyasining mohiyati.
     
161. 
     Tarbiyaning mazmuni, prinsiplari.
     
162. 
     Tarbiyada muhit (sotsium), ruhiyat(psixologiya).
     
163. 
     Tarbiya metodlari va texnologiyalari.
     
164. 
     Maxsus pedagogikaning o‘ziga xos xususiyatlari.
     
165. 
     Tarbiya turlari. Jamoada, oiladagi tarbiya hamda o‘z-o‘zini tarbiyalashning o‘ziga xos xususiyatlari.
     
166. 
     O‘zbekiston Respublikasi ta’lim tizimi. Ta’limni boshqarish shakllari.
     
167. 
     Shaxsga ta’lim va tarbiya berish g‘oyasining paydo bo‘lishi.
     
168. 
     Ta’lim va tarbiya to‘g‘risida Sharq va G‘arb mutafakkirlarining qarashlari.
     
169. 
     Tarbiya, maktab va pedagogik fikrning taraqqiy etish tarixi.
     
170. 
     Jahon pedagogik jarayoni. O‘zbekiston Respublikasida pedagogika fanining rivojlanishini.
     
171. 
     Pedagogik fikr tarixida mahorat masalalari.
     
172. 
     Pedagogik qobiliyat, uning turlari.
     
173. 
     Pedagogning kommunikativ qobiliyati, uning vositalari.
     
174. 
     Pedagogning muloqot madaniyati va psixologiyasi.
     

175. Pedagog va ta’lim oluvchi o‘rtasidagi muloqotning o‘ziga xos xususiyatlari.

176. 
     Pedagogik nazorat va odob-axloq me’yorlari.
     
177. 
     Pedagogik texnika va uni shakllantirish usullari.
     
178. 
     Ta’lim jarayonidagi pedagogning mahorati. Pedagog mahoratini takomillashtirish shart-sharoitlari bilimga.
     
179. 
     Ta’lim va tarbiya jarayonida milliy g‘oya va ma’naviyatimizning boy meroslaridan foydalanish.
     
180. 
     O‘z pedagogik faoliyatini rejalashtirish.
     
181. 
     Ta’lim muassasalarida o‘qitish va tarbiyalashning zamonaviy metod va texnologiyalarini qo‘llash.
     
182. 
     O‘quvchini rag‘batlantirish, uning faoliyatini nazorat qilish, iste’dodi, iqtidorini ro‘yobga chiqarish bo‘yicha tadbirlar ishlab chiqish, ayni zamonda jazolashning zamonaviy shakllaridan foydalanish.
     
183. 
     O‘quvchilar bilimini baholash.
     
184. 
     Ota-onalar, jamoa, o‘quvchilar bilan yakka va guruh bo‘lib ishlash.
     
185. 
     O‘quvchilar guruhlarini boshqarish.
     
186. 
     Tanlangan metod va texnologiyalarni joriy qilishda muhitni, vaziyatni baholay olish.
     
187. 
     Ta’lim va tarbiya jarayonida talab kilingan irodani namoyish qilish, sabr-toqat, qat’iyat, kayfiyatni o‘zgartira olish, javobgarlikni his qilish. Yuz bergan noxush vaziyatdan chiqib keta olish ko’nikmasi.
     
188. 
     Pedagogik jarayonda har qanday nizolarning oldini olish. O‘z xatti-harakatlarini boshqara olish va bunda go‘zallikka erishish. O‘z pedagogik nazokati va odobini takomillashtirib borish. Nazokat bilan so‘zlash texnikasiga rioya qilish.
     
189. 
     Ta’lim va tarbiya jarayonida san’atkorlik unsurlaridan foydalanish.
     
190. 
     O‘z mehnatini rasmiy va ijodiy tashkil eta olish: vaqtdan unumli foydalanish. O‘z mahoratini tinmay oshirib borish. Ilg‘or tajribalarni o‘z faoliyatiga singdirish malakasi.