Фарғона политехника институти «бино иншоотлари қурилиши, геодезия, картография ва кадастр» кафедраси

Бош тўсинни ҳисоблаш


Ҳисобий схема. Бош тўсиннинг ҳисоб схемаси сифатида шарнирли-бурилувчи таянчларда ётган узлуксиз тўсин қабул қилинади. Четки таянчлар вазифасини деворлар, ўрта таянчлар вазифасини эса устунлар ўтайди (12-расм).
Оралиқларнинг ҳисобий узунликлари сифатида, четки оралиқ учун таянч ўқидан тўсиннинг деворга киритилувчи қисмининг ярмигача бўлган, ўрта оралиқлар учун эса таянч ўқлари орасидаги масофа қабул қилинади. Бош тўсиннинг деворларга таянувчи қисмининг узунлигини қабул қиламиз. Бош тўсин оралиқларининг ҳисобий узунликлари :






Юкларни ҳисоблаш

Ораёпмага таъсир этувчи юклар ёрдамчи тўсинлар орқали бош тўсинларга тўпланган куч сифатида узатилади. Бунда ёрдамчи тўсинларнинг узлуксизлиги эътиборга олинмайди. Бош тўсин қобирғасининг хусусий оғирлигидан ҳосил бўладиган юк ҳақиқатда тўсин узунлиги бўйича тенг тақсимланган бўлиб, ҳисобни соддалаштириш учун тўпланган юкка келтирилади.

Бош тўсин кесимининг ўлчамлари Бош тўсинга таъсир этувчи юклар:
тўсин қобирғасининг узунликдаги ҳусусий оғирлигидан ҳисобий юк

Ёрдамчи тўсин орқали узатиладиган ҳисобий доимий юк-

Жами, ҳисобий доимий юк-

Ёрдамчи тўсин орқали узатиладиган ҳисобий вақтинчалик юк –

Қуйма темирбетон устун ҳисоби


Ҳисобий зўриқишларни аниқлаш. Қобирғали қуйма ораёпмали биноларнинг устунларида эгувчи моментнинг қиймати кичик бўлганлиги сабабли, устун шартли равишда марказий сиқилувчи элемент деб қаралади.
Бино биринчи қавати устунининг ҳисоб схемасида устуннинг ораёпма билан бирикиши шарнирли, пойдеворга маҳкамланиши эса бикр деб қабул қилинади.
Доимий юкларни ҳисоблаш. Бош тўсиндан устунга узатиладиган доимий юк (бош тўсинга 3та ёрдамчи тўсин таянади)-

3 қават ораёпмасидан узатиладиган юк

Том конструкцияларидан ҳосил бўладиган юк ораёпмадан ҳосил бўладиган юкнинг 80% - ига тенг қилиб олинади. У ҳолда том конструкцияларидан ҳосил бўладиган юк

Ораёпмалар ва том конструкциялардан хосил буладиган жами доимий юк 653,40+94,24=747,64 Кн.

Кўндаланг кесим ўлчамлари бўлган 4 қават устунларининг хусусий оғирлигидан :
.

Жаъми доимий юкларнинг қиймати:

Бош ва ёрдамчи тўсинлар орқали узатиладиган вақтинчалик юкларнинг қийматлари: узоқ муддатли таъсир қилувчи қисмидан

3 қават ораёпмалари учун:

Қисқа вақт таъсир қилувчи қисмидан

3 қават ораёпмалари учун:

Жаъми доимий ва узоқ муддатли юкларнинг қиймати:

Қор қоплами оғирлигидан ҳосил бўладиган вақтинчалик юк Фарғона шаҳри учун (1- туман). Қор қоплами оғирлигидан устунга таъсир этувчи юк-

Жаъми қисқа вақт таъсир этувчи вақтинчалик юклар:

1-қават устунига таъсир этувчи тўлиқ юк: