Faollashtirish omili sifatida

www.pedagoglar.uz
22-son 4 –to’plam fevral 2022 
Sahifa: 93 
uchun qulay, ingichka, engil, barmoqlar orasida tutishga mos. Bu usullaming barchasi 
o‗z holicha oddiy va ulami bolaga tushuntirish, ko‗rsatib berish oson, lekin ulami 
o‗rganish va amalda qo‗llash birmuncha qiyinchiliklar tug‗diradi. Buning sababi 
bolalar bir vaqtning o‗zida bir qancha qiyinchiliklarni yengib o‗tishIariga to‗g‗ri 
keladi. Bularga o‗z gavdasini to‗g‗ri tutishga, daftaming turishiga, ruchkani tutish 
holatiga barmoqlaming, kaftning va old yelkaning ishiga, shu vaqtning o‗zida hali 
tanish bo‗lmagan yangi harfni yozishga to‗g‗ri keladi.
Yuqoridagilardan xulosa qilib aytish mumkinki, boshlang‗ich sinf o‗quvchilarining 
husnixat metodlarini o‗rganishda duch keladigan muommolarga o‗qtuvchilari alohida 
e‘tibor berishi kerak. 
Bu bilan kelajakda o`sha o`quvchilarning alochi o`quvchilar qatoriga kirishi hamda 
ilmga bo`lgan g`ayratlarini yanada oshirishga hizmat qiladi. 
Foydalanilgan adabiyotlar: 
 
1.
―Husnixat va uni o‗qitish metodikasi‖ X.G‗ulomova, G.Mamatova, 
Sh.Yoldosheva, H.Boqiyeva, A.Sobirova 0 ‗zbekiston Respublikasi Oliy va o‗rta 
maxsus ta‘lim vazirligi. - T.: «IQTISOD-MOLIYA» 2007. - 76 b. 
2.
www.pedagog.uz 
3.
www.hozir.org 

---

www.pedagoglar.uz
22-son 4 –to’plam fevral 2022 
Sahifa: 94 
 
GAP HAQIDA UMUMIY MA‘LUMOT (So‘roq gap) 
Maxmudova Gulchexra Toirovna 
Farg‗ona viloyati Uchko‗prik tumani 
15-IDUM boshlang'ich ta'lim o‗qituvchisi 
Annontatsiya: 
Yoshlarimizning mustaqil fikrlaydigan, yuksak intellektual va 
ma‘naviy salohiyatiga ega bo‗lib, dunyo miqyosida o‗z tengdoshlariga hech qaysi 
sohada bo‗sh kelmaydigan insonlar bo‗lib kamol topishi, baxtli bo‗lishi uchun 
davlatamiz va jamiyatimizning bor kuch va imkoniyatlarini safarbar etamiz.
2
Ma‘lumki, o‗zlikni anglash, milliy ong va tafakkurning ifodasi avlodlar o‗rtasidagi 
ruhiy - ma‘naviy bog‗liqlik til orqali namoyon bo‗ladi. Jamiki ezgu fazilatlar inson 
qalbiga, avvalo, ona allasi, ona tilinig betakror jozibasi bilan singadi. Ona tili-bu 
millatning ruhidir. 
Insoniyat tarixida tilga doimo katta e‘tibor berib kelingan. XX asr oxriga tilga 
ijtimoiy hodisa sifatida qarash g‗oyasi keng yoyildi. Bu bejiz emas. Chunki jahondagi 
ko‗pgina mamlakatlar o‗z mustaqilligiga erishib, milliy tillar davlat tili 
yoki rasmiy til maqomiga ega bo‗ldi. Jumladan, o‗zbek tili ham. O‗zbek tiliga 1989- 
yil 21-oktabrda davlat tili maqomi berilgan. 
Tildan foydalanish fikrni shakllantirish va bayon qilishdan iborat. Bu esa gap orqali 
amalga oshar ekan, demak, til yaxlit vujud sifatida sintaksisda namoyon bo‗ladi. Til 
kishilar o‗rtasida eng muhim fikr ifodalash vositasi ekan, demak, tilning bu vazifasini 
yuzaga chiqaruvchi asosiy vosita gap hisoblanadi. So‗z ham, so‗z birikmasi ham bu 
vazifani bajara olmaydi. Ularning vazifasi narsa va hodisalar, belgi, harakatlarni 
nomlash, ya‘ni nominativ vazifadir. Bu vazifa gap uchun xos hisoblanadi. 
Sintaksisning asosiy birligi gapdir. Gap fikrni shakllantirish, ifodalash va bayon 
qilishning asosiy vositasi, muayyan tilning qonun-qoidalari asosida shakllangan 
sintaktik birligidir. 

---