Фаннинг ўқув-услубий мажмуаси Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлигининг 2018 йил 25 августдаги 744-сонли буйруғи билан «Маркетинг тадқиқотлари» фан дастури асосида тайёрланган

Кейс стади
Вазиятли топшириқ-1
Маркетинг таҳлилини амалга ошириш ва истиқболлаш
Сиз қўл соатлари маркетинги билан шуғулланишингизга тўғри келади. Бунда ҳал этилиши лозим бўлган биринчи муаммо бу – айнан қайси соатларга ва қайси харидорлар тоифасида талаб юқори бўлади?
Соатсозлик саноатиниг ҳар бир маҳсулоти ўзига хос тавсифлар тўпламига эга бўлиб, уларни харидор (истеъмолчи) бу турдаги маҳсулотларга бўлган ўз талабидан, шунингдек, бундай маҳсулотлардан фойдаланиш бўйича шахсий тажрибасидан келиб чиқиб баҳолайди.
Қўл соатларининг энг муҳим тавсифлари қуйидагилар:
• соатни аниқ кўрсатиши;
• зарбага чидамлилик;
• чанг ва сув ўтказмаслик;
• автоматик қувват олиш;
• сигнал қурилмаси;
• бошқа қўшимча қўрилма ва функциялар;
• дизайн;
• безак элементлари ва хусусиятлари;
• корпус шакли ва ҳажми;
• вазни;
• нуфузлилик.
Қатор тавсифлар бир нечта вариантда бажарилиши мумкин: турли даражада батафсил ахборот берувчи календарь мавжудлиги; корпус шакли ва ҳажми; циферблат ранги ва ёрқинлиги; рақамлар ёки уларнинг ўрнидаги белгилар; қимматбаҳо металл ва тошлар борлиги ва вазни ва ҳ.к. Ҳаттоки соатни кўрсатиш аниқлиги ҳам турлича талаб қилиниши мумкин.
Истеъмолчи учун ҳар бир тавсифнинг муҳимлиги қуйидаги тоифа ва белгилар билан баҳоланади: «зарур» - 2; «мақсадга мувофиқ» - 1; «фарқи йўқ» — 0.
Топшириқлар:
1. Қўл соатининг 6-8 та асосий тавсифини танланг ва зарур ҳолларда уларни амалга оширишнинг турли вариантларини беринг.
2. Ажратилган тавсифлар муҳимлигини баҳолаш бўйича саволлар схемаси ва уларга жавоб бериш жараёни йўриқомасини ишлаб чиқинг.
3. Тенгдошлар ўртасида анкета сўрови ўтказинг, материални қайта ишланг ва натижаларни аёллар ва эркаклар учун алоҳида, сўралганларнинг неча фоизи ушбу тавсифни зарур деб, неча фоизи эса мақсадга мувофиқ деб айтганини кўрсатган ҳолда тақдим этинг.
Анкета сўровида олинган маълумотлардан фойдаланиб, танлаб олинган 2-3 маҳсулотнинг қайси бири ушбу мақсадли гуруҳга (бозор сегментига) тегишли бўлган истеъмолчилар учун кўпроқ мос келишини аниқланг.
4. Аёллар ва эркаклар қўл соатлари учун сиз кўрсатган тавсифлардан ҳар бирининг аҳамиятини аниқланг.
5. Қуйида келтирилган формула бўйича хусусий вазнларни жамлаган ҳолда аёллар ва эркаклар қўл соатлари учун барча тавсифлар умумий «вазни»ни аниқланг.
6. Олинган коэффициентларни шундай ҳисоблаб чиқингки, уларнинг йиғиндиси (умумий вазни) бирга тенг бўлсин.
7. Худди шу формула бўйича янги коэффициентлар билан 2-3 та эркаклар ва аёллар соатини таққосланг, бунда улардан бирини эталон сифатида қабул қилинг.
Ҳисоб-китоб қуйидаги формула бўйича амалга оширилади:

бу ерда п — таҳлил қилинадиган кўрсаткичлар сони;
аi —i-кўрсаткич вазни;
ji —i-кўрсаткич вазни, қуйидагига тенг:
бу ерда p_i — ушбу товар кўрсаткичи; Р°i—эталон кўрсаткичи.
Шуни ҳисобга олиш керакки, Рi/Р°iкасри шундай кўринадики, агар - кўриб чиқилаётган кўрсаткич унинг қиймати ортиши билан ўсади; агар - аксинча, каср қисқаради ва Р°i / Рi. Кўринишга эга бўлади.