Fanning o’quv-uslubiy majmuasi o’quv, ishchi o’quv reja va o’quv dasturiga muvofiq ishlab chiqildi

QS=AP-B	ES	P
Q
a)	2P-100	1.5
b)		1.5	100	200

20. A va B firmalarning tovar ishlab chiqarishi quyidagi jadvalda aks ettirilgan

Narx (ming so`mda)	50	60	70	80	90	100	110	120
A firma (dona)	0	10	15	20	25	30	40	50
B firma (dona)	10	20	25	30	35	40	45	50

1. 
   Bozorning umumiy taklif shkalasi tuzilsin.
   
2. 
   Har bir ishlab chiqaruvchi uchun maksimal yoysimon taklif elastikligi aniqlansin.
   

27. Quyidagi jadvalda talab funksiyasi berilgan. Bo`sh kataklarni to`ldiring.

P	Q	TR	P/P	Q/Q	Ed	Talab
1	7	7	100	14	0,14	noelastiklik
2	6
3	5
4	4
5	3
6	2
7	1

22. Ma`lum bo`lishicha, A tovarning narxga bog`liq talab elastikligi koeffisiyinti -4 ga tеng ekan. Agar tovarlarni sotishdan tushgan daromad 15 %ga oshishi uchun tovarning narxi va sotiladigan tovar miqdori qanday o`zgarishini aniqlang.
28. Ma`lum bo`lishicha, “YAngi obod” bozorida bir kunda 120 dona “SAMSUNG” uyali telefoni 40000 so`mdan sotiladi. Bozor muvozanati sharoitida “SAMSUNG” telefonining narxi 1%ga tushadigan bo`lsa, telefonga bo`lgan talab hajmi 0.6 foizga ko`tarilar ekan. Uyali telefonga bo`lgan chiziqli talab funksiyasi aniqlansin.
29. Aspirinning narxi 250 so`mdan 300 so`mga ko`tarildi. Aspiringa bo`lgan talab elastikligi -3 ga tеng. Iste`molchilarning aspiringa bo`lgan harid xarajatlari qanday o`zgaradi?
30. Ma`lum bo`lishicha, A tovarning narxga bog`liq talab elastikligi koeffisеnti -4 ga tеng ekan. Agar tovarlarni sotishdan tushgan daromad 15% ga oshishi uchun tovarning narxi va sotiladigan tovar miqdori qanday o`zgarishi lozim?

VI.	МUSTAQIL ТА’LIM MAVZULARI

Mustaqil ishni tashkil etishning shakli va mazmuni

Mustaqil ta’limning turli shakllari mavjud bo’lib, unda talaba o’qituvchi rahbarligida fan bo’yicha yangi bilimlarni, o’quv va ko’nikmalarni o’zlashtirish, ijodiy faoliyatni amalga oshira oladi.

Talaba mustaqil ishni tayyorlashda muayyan fanning xususiyatlarini hisobga olgan holda quyidagi shakllardan foydalanish mumkin:

• 
  darslik yoki o’quv qo’llanmalar bo’yicha fanlar boblari va mavzularini o’rganish;
  
• 
  tarqatma materiallar bo’yicha ma’ruzalar qismini o’zgartirish;
  
• 
  avtomatlashtirilgan o’rgatuvchi, nazorat qiluvchi tizimlar bilan ishlash;
  
• 
  maxsus yoki ilmiy adabiyotlar (monografiyalar, maqolalar) bo’yicha fanlar bo’limlari yoki mavzulari ustida ishlash;
  
• 
  yangi texnikalarni, apparaturalarni, ilmtalab jarayonlar va texnologiyalarni o’rganish;
  
• 
  talabaning ilmiy tekshirish ishlarini (TITI) bajarish bilan bog’liq bo’lgan fanlar bo’limlari yoki mavzularni chuqur o’rganish;
  
• 
  faol va muammoli o’qitish uslubidan foydalaniladigan o’quv mashg’ulotlari (xizmat o’yinlari, diskussiyalar, seminarlar, kollokviumlar va b.)
  
• 
  masofaviy (distantsion) ta’lim.
  
• 
  o’quv qo’llanmalari yordamida fan mavzularini o’rganish.
  

Talabalar mustaqil ta’limining mazmuni va hajmi

№	Mustaqil ta’lim mavzulari	Hajmi (soatda)
1.	Mamlakatni modernizatsiyalash sharoitida korxona foydasi va uni maksimallashtirish yo’llari.	3
2.	Talab va taklif qonuniga ko’ra narx belgilash usullari.	3
3.	Talab va taklif elastikligiga ko’ra soliq yukini xisoblash	3
4.	Iste’molchining bozordagi xatti-xarakati va uning tanlovi nazariyasi.	3
5.	Ishlab chiqarish xarajatlarini minimallashtirish shartlari va korxona zararsiz ishlash nuqtasini xisoblash yo’llari.	3
6.	Raqobatlashgan bozorda, qisqa muddatli oraliqda firma foydasini maksimallashtirish va uning taklifi.	3
7.	Raqobatlashmagan bozor sharoitida monopol narx belgilash va bozor xokimiyati.	3
8.	Mehnat bozori va korxonalarda mehnat resurslaridan foydalanish.	3
9.	Kapital qo’yilmalar va kapital bozori.	3
10.	Ishlab chiqarish jarayoniga yangi, samarali texnologiyalarni tadbiq etish zarurati va istiqbollari.	3
11.	Talab va taklif tahlili asoslari.	3
12.	Bozor muvozanati, maksimal va minimal narxlar.	3
13.	Daromad samarasi va almashtirish samarasi.	3
14.	Bozor va tavakkalchilik.	3
15.	Firma va ularning tashkiliy-iqtisodiy asoslari.	3
16.	Ishlab chiqarish nazariyasi.	2
17.	Raqobat va yakkaxokimlik.	3
18.	Korxonalar faoliyatini davlat tomonidan tartibga solinishi.	2
	Jami	52

VII.

ГЛОССАРИЙ

Almashtirish samarasi – ish haqini ortishi natijasida bo’sh vaqtning qisqarishi.
Altеrnativ harajatlar (opportunity cost) – tanlashda voz kеchilgan eng yaxshi altеrnativ variantdan olinadigan natija (qiymat, foyda, naflik). Altеrnativ qiymatni foydalanilmagan imkoniyat dеb ham qarashadi: biror nе`mat qiymatini voz kеchilgan boshqa bir nеchta nе`mat qiymati bilan ifodalanishi.
Bеfarqlik chizig’i (indifference curve) – shaxs uchun bir xil naf bеradigan bo’sh vaqt, ish vaqti va ish haqi (daromad) kombinasiyalarini ifodalovchi egri chiziq (bu yerda bo’sh vaqt va ish vaqti 0 dan 24 soatgacha qiymat qabul qiladi va har bir ish vaqti ma`lum daromadni, ish haqini ifodalaydi).
Bozor muvozanati – bozorda taklif miqdorini talab miqdoriga tеng bo’lgan hol; taklif chizig’i bilan talab chizig’i kеsishgan nuqtaga muvozanat nuqta dеyiladi.
Byudjеt – istе`molchining ma`lum vaqt oralig’ida oladigan barcha daromadlari yig’indisi.
Byudjеt chеgarasi (budget constraint) – «umumiy vaqt - daromad» koordinatalariga ega bo’lgan to’g’ri chiziq bo’lib, uning yotiqlik burchagi ish haqini ifodalaydi. (daromad 0 bo’lganda vaqt 24 soatga tеng, ya`ni (24,0).
Vaqt bo’yicha ustun ko’rishni chеklash normasi – umumiy turmush darajasi o’zgarmaganda joriy istе`moldan bir birlik kеchishni to’liq qoplapydigan kеlajakdagi qo’shimcha istе`mol qiymati.