Fanning o’quv dasturi Oliy va o’rta maxsus, kasb-hunar ta`limi o’quv-uslubiy birlashmalari

Temir tanqislikning klinik belgilari 
Temir tanqislik anemiyasining klinik ko’rinishlari xilma xil bo’lib, eng kam darajada anemik 
sindrom yuqori darajada sideropeniya bilan xarakterlanadi. Temir tanqislikning erta bosqichlarida 
uning zaxiradagi miqdori kamayib organ va sistemalar tomonidan turli xil o’zgarishlar kuzatiladi.  
Anemik sindrom temir yetishmovchiligida yakkol namoyon bo’ladiigan va boshqa turdagi 
anemiyalar uchun anemiyalarga ham xos bo’lib, quyidagi simptomlar bilan kechadi.  

---

10 
 
Bosh aylanishi 
Quloqlarda shonqin 
Ko’z oldi jimirlashi 
YUrakni tez urishi 
Jismoniy zo’riqishda hansirash 
Anemiya belgilarining namoyon bo’lishi temir tanqislik darajasiga bog’liq bo’ladii.  
Sideropeniya-giposideroz to’qimalarda temirning tanqisligi bilan bog’liq bo’lib, organlarning 
funktsiyasi buziladi. Giposideroz anemiya bilan va anemiyasiz kechishi mumkin. Sideropeniyada 4 
guruhdagi organlarda asosiy o’zgarishlar kuzatiladi.  
  teri qoplamlari, shilliq qavatlar, soch va tirnoqlar (terini quruqligi, soch to’qilishi va 
tirnoqdagi o’zgarishlar) 
  oshqozon ichak trakti (ishtaxaning pasayishi va aynishi, disfagiya, qabziyat va ich ketishlar, 
glossit, tildagi achchishishlar, ogiz bushligi shilliq qavatida atrofiya, giperkeratoz, ezofagit, 
oshqozonda shilliq qavatdagi distrofik o’zgarishlar, sekretor etishmovchiliklar)  
  nerv sistemasi (kuchaygan xolsizlik, quloqlarda shonqin, bosh aylanishi, bosh og’rigi, 
intelektning pasayishi) 
  yurak qon tomir sistemasi (taxikardiya, diastolik disfunktsiya) 
           Temir tanqislik anemiyasida sideropenik sindrom  quyidagi belgnilar bilan kechadi:  
terining qurishi; tirnoq sinuvchan, katlamli  tirnoqlarda kundalang chiziklarning paydo bo’lishi va 
yassilanishi (koylonixiya), soch uchlarining yorilishi 
umumiy xolsizlik, xotiraning pasayishi, tez charchash, uzoq saqlanuvchi asteniya, mehnat 
faoliyatining pasayishi 
tam bilishning aynishi, bo’r, tish yuvish pastasi, kesak eyishga extiyoj paydo bo’lishi (patofagiya) , 
turli xil xidlarni yoqtirishi Ko’pincha atsiton va benzin hidi (patoosmiya)  
ba`zi bemorlarda angulyar stomatit, lab burchaklarida yorilishlar, glasit 
yo’tishning buzilishi (sideropenik disfagiya-Plammera-Vinsona sindromi)  
gastrit belgilari, dizuriya yutalganda, kulganda, siydikni saklay olmaslik, tungi enurez