Fanning o’quv dasturi Oliy va o’rta maxsus, kasb-hunar ta`limi o’quv-uslubiy birlashmalari

Etiologiya. 
1.Ovqat tarkibida folatning yetishmasligi-o’zida folat saqlovchi sabzavotlar,mevalar,go’shtni kam 
iste'mol qilganda; 
2.Ingichka ichakda folat so’rilishining buzilishi: 
 -Ingichka ichakdan folat transportining tug’ma buzilishi; 
-Ingichka ichak rezeksiyasi; 
-Enzimodefitsitli enteropatiyalar(gluteinli enteropatiya- seliakiya, disaharazodefitsitli  
enteropatiya); 
-Har xil genezdagi malarbsorbsiya sindromi (enterit,  gipoproteinemik  enteropatiya, Uippl 
kasalligi, ichak amiloidozi, Kron kasalligi); 
- «Ko’r ichak sindromi» 
- Ingichka ichak o’sma kasalligi; 
3.Folatga ehtiyojning oshishi-bolalarda, o’spirinlarda, homilador  ayollarda, surunkali kasalliklarda, 
surunkali gemolitik kamqonliklarda, eksfoliativ  dermatitlarda, yomon sifatli o’smalarda, 
gemoblastozlarda kuzatiladi; 
4.Surunkali alkogolizm-alkogol folatni ichakdan so’rilishiga to’sqinlik qiladi. Natijada folat 
tanqisligi kamqonligi rivojlanadi. 
5.Folat sarflanashining oshishi-jigar sirrozi, gemodializda, yurak  yetishmovchiligida kuzatiladi. 
6.Ayrim dori preparatlarining ta'siri-folat so’rilishiga  va sarflanishiga sikloserining ta'siri (sil va 
siydik yullari infeksiyasiga qarshi ishlatiladigan antibakterial preparat),tutkanokka qarshi dorilar 
(difenilgidantoin, geksamidin, fenobarbital), biguanid; 
- Digidrofolatreduktaza fermentini sunishiga sabab buluvchi  antiinfeksion preparatlar (xloridin, 
pentamidin, baktrim, biseptol,sulfalazin), sitostatik dorilar(aminopterin, metotreksat), kaliy 
saklovchi dorilar(triamterin); 
- Pirimidin sintezini sunishiga sabab buluvchi preparat- 5-ftoruratsil; 
-Ribonukleotidreduktaza fermenti sunishiga olib keluvchi sitostatik dori (gidrea,sitozin-arabinozid); 
7.Fermentning nasliy defitsiti-digidrofolatreduktaza, 5-TN-transferaza,  formimintransferaza 
fermenti yetishmovchiligi folatni so’rilishiga va metabolizmda ishtirok etishiga qo’ymaydi.