Fanning ma’ruza mashgulotlari mazmuni

Fanning mazmuni, vazifasi va uslublari

Bozor iqtisodiyoti sharoitida agrar sanoat majmuasining eng salohiyatli tarmog‘i bo‘lgan qishloq va suv xo'jaligi korxonalari, bozor munosabatlarini joriy etish iqisodiyotida alohida o'rinni egallaydi. Qishloq va suv xo'jalik korxonalarida yer, suv va boshqa ishlab chiqarish vositalari hamda dehqon mehnati bilan bogliq bo'lgan iqtisodiy munosabatlar, agrar munosabatlaming asosini tashkil etadi. Bu munosabatlar bozor tizimida yangicha ma’nomazmunga ega. Agrar munosabatlaming markazida qishloq va suv xo'jalik korxonalari va ulaming ichki birlamchi bo'g'inlari - fermer, dehqon, xususiy tadbirkor shaklida ish yurituvchi mehnatkashlar guruhi, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatini ko'rsatadi. Bozor tizimida, qishloq va suv xo'jalik korxonalari eng asosiy hal qiluvchi faoliyat doirasi bo'libgina qolmay, balki yer, suv va boshqa ishlab chiqarish vositalaridan samarali foydalanish vositasi hamdir. Qishioq va suv xo'jaligida ishlab chiqarishini tashkil etishning uch omili b o iib , ular quyidagilardan iborat:

Mehnat - bu kishilaming qishloq xo'jalik mahsulotlari ishlab chiqarish jarayonidagi maqsadga muvofiq faoliyati bo'lib, ular har qanday korxona faoliyatining asosini tashkil etadi;
2. Mehnat ashyolari - tovar mahsuloti ishlab chiqarish (xizmat ko'rsatish) uchun inson faoliyatiga yo'naltiriigan vositalari (obyektlar) tushuniladi:
3. Mehnat vositalari - mashinalar, mahsuldor mollar, uskuna va qurilmalar, ish qurollari va boshqa tcxnologik ishlanma turlari, ish joyining tashkiliy ta ’minoti va boshqalar. Mehnat ashyolari va mehnat vositalari o'zaro birgalikda ishlab chiqarish vositalarini tashkil etadi, ular ishlab chiqarishning moddiy-texnikaviv asosidir.
Ammo bu moddiy omillarga ish kuchi (odam mehnati) ta’sir etmas ekan, ular ≪jonsiz≫ narsalar b o iib qolaveradi, ishlab chiqarish sodir boimaydi, ya ’ni moddiy ne’mat yaratilmaydi. Ishlab chiqarish vositalari va ish kuchi o ‘zaro bogiiklikcia ishiab chiqaruvchi kuchlarini tashkil etadi. Ular har qanday jamiyat taraqiyotining kuchli omili hisoblanadi. Ishiab chiqarish mehnat resurslari, mehnai quroli va mehnat predmetining harakatidan paydo bo’ladi. Ularni maqsadga muvofiq joylashtirish hamda ulardan unumli foydalana bilish bozor tizimida faoliyat ko'rsatayotgan kichik biznes va xususiy tadbirkorlik korxonalarming ravnaqi va iqtisodiy yuksalishi uchun asosiy shart-sharoitlardan biri bo’ladi. Mamlakatimiz ijtimoiy-iqtisodiy faoliyatini rivojlantirishda iqtisodiy islohotlar strategiyasini belgilab olishda, davlat rahbari tomonidan ishlab chiqilgan besh tamoyil, iqtisodiyoini siyosatdan ustivorligi, davlatni bosh islohotchi boiishi, qonun ustuvorligi, faol ijtimoiy siyosat va bozor iqtisodiyotiga bosqichma- bosqich o ‘tish asos qilib olindi.
Oxirgi yillarda mamlakatimizda tadbirkorlik va kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish to'g'risida ij obi у yutuqlarga erishmoqda. Lekin bu borada o ‘z yechimini topmagan muammolar bo’lib, kichik biznes korxonalarini tashkil etish, faoliyatini boshqarish, biznes reja. moliyalashtirish, jarayonini hamda yetarli tajribaga ega emasligini hisobga olib “Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik” iqtisodiy fan sifatida o ‘rganishni taqazo etadi. “Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik” fani kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatini ijtimoiy va iqtisodiy jihatdan o'rgatadi. Fanining asosiy maqsadi kichik biznes tadbirkorlik korxonalarini rivojlantirish, biznes faoliyatini tashkil etish, boshqarish, bozor munosabatlarini shakillantirishdan iborat.