Фанни ўқитишдан мақсад

24-модда. Эксперт ташкилотларининг ваколатлари
Эксперт ташкилотлари:
қабул қилинган архитектура-режалаштириш ва шаҳарсозлик ечимларининг шаҳарсозлик нормалари ҳамда қоидаларига мувофиқлигини текширади;
шаҳарсозлик нормалари ва қоидаларининг мажбурий талабларига, шу жумладан энергия жиҳатидан самарадор ҳамда энергияни тежайдиган техник, технологик ва инновацион лойиҳа ечимларини қўллаш бўйича мажбурий талабларига риоя этилишини текширади;
экспертиза натижалари юзасидан хулосалар тақдим этади;
бажарилган лойиҳа-қидирув ишларининг сифатига баҳо беради.
Эксперт ташкилотлари қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатларни ҳам амалга ошириши мумкин.

1. 
   

7 Қурилишни назорат қилиш, техник назорат 26-модда. Қурилишни назорат қилиш
Қурилишни назорат қилиш шаҳарсозлик фаолияти субъектлари томонидан қурилишга тайёргарлик кўриш, шаҳарсозлик ҳужжатларини ишлаб чиқиш, қурилиш-монтаж, ишга тушириш-созлаш ишларини бажариш, объектни фойдаланишга қабул қилиб олиш даврида шаҳарсозлик тўғрисидаги қонун ҳужжатларига ҳамда шаҳарсозлик нормалари ва қоидалари талабларига риоя этилишини таъминлаш мақсадида амалга оширилади.
Шаҳарсозлик фаолияти объектларини қуриш чоғида қуйидагиларнинг амалга оширилиши таъминланиши керак:
қурилиш устидан давлат назорати;
буюртмачининг техник назорати;
ишлаб чиқувчининг муаллифлик назорати;
пудратчининг ички назорати.
. 28-модда. Техник назорат
Шаҳарсозлик фаолияти объектларини қуриш ва реконструкция қилишда техник назорат буюртмачи томонидан техник назорат бўйича мутахассисни бириктириш ёки ушбу фаолият турини амалга ошириш ҳуқуқига эга бўлган юридик шахсни шартнома асосида жалб қилиш йўли билан амалга оширилади.
Техник назорат бўйича мутахассис қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда сертификатлаштирилган бўлиши керак.
Техник назорат бўйича мутахассис:
пудратчи томонидан ташкилий-технологик ҳужжатлар ва шаҳарсозлик ҳужжатлари талабларига риоя этилиши, шунингдек қурилиш объектида қурилиш-монтаж ишларининг сифатининг таъминланиши устидан назоратни амалга оширади;
яширин ишларни текшириш ва муҳим конструкцияларни оралиқ қабул қилиш тўғрисидаги далолатномаларни расмийлаштиришда қатнашади;
техник назорат журналининг тўғри юритилишини таъминлайди;
қурилиш жараёнида йўл қўйилган қоидабузарликларни бартараф этиш юзасидан пудратчилар ва муаллифлик назорати бўйича мутахассислар томонидан ижро этилиши мажбурий бўлган кўрсатмалар беради;
конструкцияларнинг ишончлилигига ҳамда бинолар ва иншоотларнинг зилзилабардошлилигига таъсир кўрсатувчи, шунингдек инсон ҳаёти ва соғлиғига таҳдид солувчи камчиликлар аниқланганда, буюртмачини ҳамда ҳудудий инспекцияни таъсирчан чоралар кўриш учун хабардор қилган ҳолда, қурилиш-монтаж ишларини тўхтатиб туради;
қурилиш объектидаги қурилиш-монтаж ишлари сифатини мунтазам равишда назорат қилади.
Объектни қуриш (реконструкция қилиш) тугаллангандан сўнг техник назорат бўйича мутахассис буюртмачига бажарилган қурилиш-монтаж ишларининг сифати тўғрисида хулоса беради.
Техник назорат бўйича мутахассис қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатларни ҳам амалга ошириши мумкин.

8 Техник назорат бўйича мутахассис ваколат ва мажбуриятлари. 28-модда. Техник назорат

Шаҳарсозлик фаолияти объектларини қуриш ва реконструкция қилишда техник назорат буюртмачи томонидан техник назорат бўйича мутахассисни бириктириш ёки ушбу фаолият турини амалга ошириш ҳуқуқига эга бўлган юридик шахсни шартнома асосида жалб қилиш йўли билан амалга оширилади.
Техник назорат бўйича мутахассис қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда сертификатлаштирилган бўлиши керак.
Техник назорат бўйича мутахассис:
пудратчи томонидан ташкилий-технологик ҳужжатлар ва шаҳарсозлик ҳужжатлари талабларига риоя этилиши, шунингдек қурилиш объектида қурилиш-монтаж ишларининг сифатининг таъминланиши устидан назоратни амалга оширади;
яширин ишларни текшириш ва муҳим конструкцияларни оралиқ қабул қилиш тўғрисидаги далолатномаларни расмийлаштиришда қатнашади;
техник назорат журналининг тўғри юритилишини таъминлайди;
қурилиш жараёнида йўл қўйилган қоидабузарликларни бартараф этиш юзасидан пудратчилар ва муаллифлик назорати бўйича мутахассислар томонидан ижро этилиши мажбурий бўлган кўрсатмалар беради;
конструкцияларнинг ишончлилигига ҳамда бинолар ва иншоотларнинг зилзилабардошлилигига таъсир кўрсатувчи, шунингдек инсон ҳаёти ва соғлиғига таҳдид солувчи камчиликлар аниқланганда, буюртмачини ҳамда ҳудудий инспекцияни таъсирчан чоралар кўриш учун хабардор қилган ҳолда, қурилиш-монтаж ишларини тўхтатиб туради;
қурилиш объектидаги қурилиш-монтаж ишлари сифатини мунтазам равишда назорат қилади.
Объектни қуриш (реконструкция қилиш) тугаллангандан сўнг техник назорат бўйича мутахассис буюртмачига бажарилган қурилиш-монтаж ишларининг сифати тўғрисида хулоса беради.
Техник назорат бўйича мутахассис қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатларни ҳам амалга ошириши мумкин.

9 Муаллифлик назорати. Муаллифлик назорати бўйича мутахассис ваколат ва мажбуриятлари. 29-модда. Муаллифлик назорати

Муаллифлик назорати ишлаб чиқувчи томонидан шартнома асосида объектни қуришнинг (реконструкция қилишнинг) бутун даври давомида амалга оширилади. Ишлаб чиқувчи муаллифлик назоратини амалга ошириш бўйича ўз ваколатларини шартнома асосида бошқа ишлаб чиқувчига, бу ҳақда буюртмачини хабардор қилган ҳолда, топшириш ҳуқуқига эга.
Муаллифлик назорати бўйича мутахассис қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда сертификатлаштирилган бўлиши керак.
Муаллифлик назорати бўйича мутахассис:
қурилиш-монтаж ишларининг тасдиқланган шаҳарсозлик ҳужжатларида қабул қилинган лойиҳа ечимларига мувофиқ бажарилишини назорат қилади;
яширин ишларни кўрикдан ўтказиш ва муҳим конструкцияларни оралиқ қабул қилиш тўғрисидаги далолатномаларни расмийлаштиришда қатнашади;
муаллифлик назорати журнали тўғри юритилишини таъминлайди ва муаллифлик назорати журналига тасдиқланган шаҳарсозлик ҳужжатларидан четга чиқишлар тўғрисидаги ёзувларни киритади, улар буюртмачи ва пудратчи томонидан бажарилиши мажбурийдир;
тасдиқланган шаҳарсозлик ҳужжатларидан конструкцияларнинг ишончлилигига ҳамда бинолар ва иншоотларнинг зилзилабардошлилигига таъсир кўрсатувчи, шунингдек инсон ҳаёти ва соғлиғига таҳдид солувчи четга чиқишлар аниқланганда, буюртмачини ҳамда ҳудудий инспекцияни таъсирчан чоралар кўриш учун хабардор қилган ҳолда, қурилиш-монтаж ишларини тўхтатиб туради;
қурилиш объектининг тасдиқланган шаҳарсозлик ҳужжатларига мувофиқлиги учун жавобгар бўлади.
Объектни қуриш (реконструкция қилиш) тугаллангандан сўнг муаллифлик назорати бўйича мутахассис буюртмачига бажарилган қурилиш-монтаж ишларининг шаҳарсозлик ҳужжатларига мувофиқлиги тўғрисида хулоса беради.
Муаллифлик назорати бўйича мутахассис қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатларни ҳам амалга ошириши мумкин.

10 Ички назорат. Ички назорат бўйича мутахассис ваколат ва мажбуриятлари. 29-модда. Муаллифлик назорати

Муаллифлик назорати ишлаб чиқувчи томонидан шартнома асосида объектни қуришнинг (реконструкция қилишнинг) бутун даври давомида амалга оширилади. Ишлаб чиқувчи муаллифлик назоратини амалга ошириш бўйича ўз ваколатларини шартнома асосида бошқа ишлаб чиқувчига, бу ҳақда буюртмачини хабардор қилган ҳолда, топшириш ҳуқуқига эга.
Муаллифлик назорати бўйича мутахассис қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда сертификатлаштирилган бўлиши керак.
Муаллифлик назорати бўйича мутахассис:
қурилиш-монтаж ишларининг тасдиқланган шаҳарсозлик ҳужжатларида қабул қилинган лойиҳа ечимларига мувофиқ бажарилишини назорат қилади;
яширин ишларни кўрикдан ўтказиш ва муҳим конструкцияларни оралиқ қабул қилиш тўғрисидаги далолатномаларни расмийлаштиришда қатнашади;
муаллифлик назорати журнали тўғри юритилишини таъминлайди ва муаллифлик назорати журналига тасдиқланган шаҳарсозлик ҳужжатларидан четга чиқишлар тўғрисидаги ёзувларни киритади, улар буюртмачи ва пудратчи томонидан бажарилиши мажбурийдир;
тасдиқланган шаҳарсозлик ҳужжатларидан конструкцияларнинг ишончлилигига ҳамда бинолар ва иншоотларнинг зилзилабардошлилигига таъсир кўрсатувчи, шунингдек инсон ҳаёти ва соғлиғига таҳдид солувчи четга чиқишлар аниқланганда, буюртмачини ҳамда ҳудудий инспекцияни таъсирчан чоралар кўриш учун хабардор қилган ҳолда, қурилиш-монтаж ишларини тўхтатиб туради;
қурилиш объектининг тасдиқланган шаҳарсозлик ҳужжатларига мувофиқлиги учун жавобгар бўлади.
Объектни қуриш (реконструкция қилиш) тугаллангандан сўнг муаллифлик назорати бўйича мутахассис буюртмачига бажарилган қурилиш-монтаж ишларининг шаҳарсозлик ҳужжатларига мувофиқлиги тўғрисида хулоса беради.
Муаллифлик назорати бўйича мутахассис қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатларни ҳам амалга ошириши мумкин.
11 Давлат шаҳарсозлик кадастри. 48-модда. Давлат шаҳарсозлик кадастри
Давлат шаҳарсозлик кадастри Давлат кадастрларининг ягона тизимига киради.
Давлат шаҳарсозлик кадастри:
муҳандислик-техник қидирувларнинг электрон геофондини;
ҳудудларнинг, кўчмас мулк объектларининг, муҳандислик, транспортга оид ва ижтимоий инфратузилманинг манзилли реестрларини;
ҳудудларни ривожлантириш ва қуришни режалаштириш тўғрисидаги тасдиқланган шаҳарсозлик ҳужжатлари ҳақидаги маълумотларни;
ҳудудларни ҳамда шаҳарсозлик фаолияти объектларини қуриш ва улардан фойдаланиш бўйича шаҳарсозлик регламентлари тўғрисидаги маълумотларни;
лойиҳалар, шаҳарсозлик фаолияти объектлари ва субъектлари тўғрисидаги маълумотларни ўз ичига олади.
Давлат шаҳарсозлик кадастрини юритиш махсус ваколатли давлат органи ва унинг ҳудудий бўлинмалари томонидан амалга оширилади.
12 Батафсил режалаштириш лойиҳалари. 57-модда. Батафсил режалаштириш лойиҳалари
Батафсил режалаштириш лойиҳалари аҳоли пунктининг бош режаси асосида аҳоли пунктлари ҳудудларининг қисмлари учун ишлаб чиқилади ва бу лойиҳалар:
қизил чизиқларни;
ер участкаларини қуриш ва улардан фойдаланишни тартибга солиш чизиқларини;
ерга эгалик қилиш, ердан фойдаланиш ва мулкдорларнинг ер участкалари чегараларини;
ҳудудларнинг зоналаштирилишини ва уларни қуриш навбатини;
муҳофаза зоналаридан фойдаланиш режимини;
кўчалар, тор кўчалар, пиёдаларга ажратилган зоналарнинг, шунингдек транспорт, алоқа иншоотлари ва коммуникацияларининг, муҳандислик ускуналарининг ҳамда ҳудудни ободонлаштиришнинг кўрсаткичларини;
ижтимоий ва маданий-маиший объектларнинг таркиби ҳамда жойлашувини;
қуришнинг ҳажмий-ҳудудий ва архитектура-режалаштириш ечимини, қуриш зичлиги ва кўрсаткичларини, бинолар ва иншоотларнинг неча қаватлилигини, турларини белгилайди.
Батафсил режалаштириш лойиҳаси ҳудудларни қуриш лойиҳаларини ишлаб чиқиш учун асос бўлади.

13 Ҳудудларни қуриш лойиҳалари. 58-модда. Ҳудудларни қуриш лойиҳалари

Ҳудудларни қуриш лойиҳалари белгиланган қизил чизиқлар чегараларида ёки ер участкалари чегараларида батафсил режалаштиришнинг тасдиқланган лойиҳаси асосида ишлаб чиқилади.
Ҳудудларни қуриш лойиҳаларида:
қуришни тартибга солиш чизиқлари;
бинолар ва иншоотларнинг жойлашуви, қаватлари сони, тури ҳамда бошқа тавсифлари;
қуришнинг архитектура ечими;
муҳандислик ускуналари, алоқа ва ободонлаштириш тизимлари, шунингдек мазкур тизимларни ер участкалари, массивлар, мавзелар, кичик даҳалар ва аҳоли пунктларини режалаштириш тузилмасининг бошқа элементлари доирасидан ташқаридаги муҳандислик ускуналари, алоқа ҳамда ободонлаштириш тизимларининг иншоотлари ва коммуникацияларига улаш шартлари;
транспорт воситалари ва пиёдалар ҳаракатининг ташкил этилиши;
умумий фойдаланишдаги ҳудудлар белгиланади.
Маҳаллий ижро этувчи ҳокимият органлари ҳудудларни қуриш лойиҳаларига ушбу Кодексга, шаҳарсозлик нормалари ва қоидаларига зид бўлмаган, маҳаллий шароитларга мувофиқ қўшимча талабларни, шу жумладан маданий мерос объектларини муҳофаза қилиш зоналарида лойиҳалаштириш ва қурилишга, ҳудудларни кўкаламзорлаштиришга, кичик шаклдаги архитектура объектларини, рекламаларни, пешлавҳаларни ва бошқа ахборотни жойлаштиришга доир талабларни киритишга ҳақли.

14 Лойиҳаолди ҳужжатлари ва лойиҳа ҳужжатлари. 59-модда. Лойиҳаолди ҳужжатлари

Лойиҳаолди ҳужжатлари қуйидагилардан иборат:
техник-иқтисодий асос;
техник-иқтисодий ҳисоб-китоб.
Техник-иқтисодий асос ёки техник-иқтисодий ҳисоб-китоб лойиҳанинг умуман энг юқори қийматини ва молиялаштириш эҳтиёжи ҳажмини лойиҳаларни молиялаштиришнинг ишлаб чиқилган дастлабки шартларини ҳисобга олган ҳолда белгилайдиган вариантларни кўриб чиқиш асосида лойиҳани амалга оширишнинг энг самарали техник-технологик ва ташкилий ечимини танлашни асослаб берувчи ҳужжатдир.