Fan/modul kodi

1.
 
Ssuda kapitali kapital sifatida - bu mulk uning egasi qarz oluvchiga kapitalini 
doimiy egalikka emas, balki vaqtincha foydalanish uchun beradi. Bu xolda kapitalga 
bo’ lgan egalik kapital xarakatidan ajraladi. Kapital korxonalarning ishlab chiqarish 
faoliyatini tashkil kilishning boshidan oxirigacha qatnashib, uning xajmi ortib borsada, 
belgilangan kapital miqdori oxir oqibatda o’ z egasi - kreditorga kaytib to’ lanishi 
lozim. 
2.
 
Ssuda kapitalining o’ ziga xos xususiyati, uning tovar sifatida ekanligidir. 
Kreditor tomonidan pul mablag’ lari qarzdor korxonaga “ sotiladi” , Korxonalar bu 
kapital xisobidan chiqarish vositalari va ish kuchini sotib oladilar. Ssuda kapitalining 
tovar sifatidagi iste’ mol qiymati - qarz oluvchi tomonidan uning samarali ishlatilishi 
natijasida qarzdor oladigan foyda xisoblanadi. Ssuda kapitalining iste’ mol kiymati 
oddiy tovarning iste’ mol kiymatidan far qiladi. Ssuda kapitali bo’ yicha olingan 

---

159 
foidaning bir kismi ssuda foizini tulash uchun ishlatiladi. 
3.
 
Ssuda kapitalining yana bir xususiyati, kreditor va qarz oluvchi o’ rtasidagi 
munosabatning uzok davom kilishidir. Ssuda kapitalining kreditordan qarz oluvchiga 
o’ tish jarayoni davrlar bo’ yicha tarkatilgan to’ lov mexanizmining bosqichlarida 
ifodalanadi. Masalan, oddiy savdo sotik jarayonida sotilgan tovarning narxi shu 
zaxotiyok to’ lanadi. Kredit resurslari va ulardan foydalanganlik uchun to’ lovlar 
odatda ma’ lum vaqt o’ tgandan keyin to’ lanadi. 
4
. Ssuda kapitali xarakatining o’ ziga xos xususiyatlaridan yana biri shundaki, ssuda 
kapitali xarakati sanoat va savdo kapitali xarakatidan farq qilib, “ sotuvchi” (kreditor) 
va “ xaridor” (qarz oluvchi)o’ rtasidagi munosabat, yani kapital xarakati, pul (P-T) 
ko’ rinishida bo’ ladi.