Fanlari kafedrasi mashina detallari fanidan ma’ruzalar matni angren-2008

Mavzu: Qiya va shevron tishli tsilindrik uzatmalar.

Maqsad: Talabalarni qiya va shevron tishli tsilindrik uzatmalar bilan tanishtirish.

Metodik ta’minot

1. 
   Adabiyotlar :
   
   1. 
      I.Sulaymonov. “Mashina detallari” T.1981 yil. 148 -152 betlar.
      
   2. 
      J.Botirmuxamedov. «” Mashina detallari yuk ko’tarish mexanizmi” T.1995
      

y. 114 – 126 betlar.

3. 
   Tojiboev va boshqalar «Mashina detallarini loyixalash”
   
4. 
   Plakat, sxemalar, maket.
   

Reja:

1. 
   Umumiy ma’lumot
   
2. 
   Qiya tishli g’ildiraklarni geometriyasi.
   
3. 
   Ishqalanish kuchlari.
   
4. 
   Qiya va shevron tishli uzatmali eguvchi kuchlanish bo’yicha xisoblashning o’ziga xos xususiyatlari.
   

Mavzuning bayoni:

Ishlaydigan uzatmalarda tekislik g’ildiraklari qo’llaniladi. Qiya tishli g’ildiraklarda bir vaqtning o’zida ilashishda qatnashadigan tishlar soni bittadan ortiq bo’ladi. Kontakt chizig’ining uzunligi to’g’ri tishli g’ildiraknikiga qaraganda katta bo’ladi. Shuning uchun ham qiya tishli g’ildiraklar bir tekis shovqinsiz ishlaydi. Bu uzatmalarda tayanchlarga o’q bo’ylab yo’nalgan qo’shimcha kuch ta’sir qiladi. Bu ularning asosiy kamchiligidir. Shevron tishli tsilindrik uzatmalar katta quvvatlarni uzatishda qo’llaniladi: Yon modul’:

_{M } ts
S _
 tn
cos  n
_ mn
cos 

Qiya tishli tsilindrik g’ildiraklarini asosiy geometriyasi. Bu erda tn- normal qadam
B – tishlarni uzunligi
B –g’ildirak eni a v s dan

Mn=^tn/n – normal ilashish moduli

M  ts  tn  mn / cos  . m  ^{mn
S 3} cos 
Boshlang’ich bo’lim aylanasining diametri

D  msz 
mnz

cos 

Tish kallagini va asosini balandliklari Ha=mn.he=1,25 mn
Tish uchidan va tubidan o’tuvchi aylanalarining diametrlari quyidagicha bo’ladi. Da= d+2 mn: d_r=d – 2,5 mn
Markazlararo oraliq
_A ^d₁ ^{ d}_{2 } mnZ (2  V )
^{W } 2 2 cos 
Uzatish soni

_{U } ^W1
^W 2
_ n₁ n_2
 Z_
Z₁

Ilashish uchlari. Tishga tushadigan bosim kuchi ilashish chizig’i bo’ylab yo’nalgan
bo’lad_→i. _{→ →}
Q  Fz  Fn  Fz