Fanlararo aloqadorlik tamoyili asosida matematika fanini o’qitish samaradorligini oshirishning metodik asoslari

Nizomiy nomidagi TDPU fizika-matematika fakulteti MO’M 401 guruh talabasi A.Fayziyevning “Fanlararo aloqadorlik tamoyili asosida matematika fanini o’qitish samaradorligini oshirishning metodik asoslari” mavzusidagi bitiruv malakaviy ishiga


TAQRIZ

Matematik masalalar tarbiyaviy, ta‘limiy va rivojlantiruvchi vazifalarni amalga oshirishda asosiy vosita hisoblanadi.Matematika kursida yechiladigan masalalar unda qatnashadigan manbalarga nisbatan, nazariy materialga nisbatan va masalaga qo‘yilgan talabga nisbatan turlarga bo‘linadi. Jumladan, masala undagi manbalarga nisbatan amaliy va matematik masalalarga;materialga nisbatan standart va nostandart masalalarga; masalada qo‘yilgan talabga nisbatan noma‘lumlarni topishga, almashtirish yoki yasashga va isbotlashga yoki tushuntirishga doir masalalarga bo‘linadi. Sanab o‘tilgan masalalar ichida nostandart masalalar muhim ahamiyat kasb etadi. Shuning uchun ham o‘quvchilarni quyi sinflardanoq nostandart masalalarni yechishga o‘rgatish kerak.

Matemaika fanini boshqa fanlar bilan uzviy bog’lagan holda darsni maqsadli tashkil etish o’quvchida ijodiy fikrlash va keng tafakkurni rivojlantiradi. Matematika fanini boshqa fanlar bilan bog’lash jarayonida o‘quvchilarning ijodiy fikrlash qobiliyatlari yanada rivojlanadi.
“Fanlararo aloqadorlik tamoyili asosida matematika fanini o’qitish samaradorligini oshirishning metodik asoslari” mavzusini zamonaviy texnologiyalar yordamida yoritib berishda quyidagi natijalar qo’lga kiritildi:
1. Zamonaviy texnologiyalar asosida matematika fanini boshqa fanlar bilan bog’liqligiga oid masalalarni yechishga o’rgatish mavzusini o’qitish metodikasini takomillashtirish;
2. Talabalar ta’lim jarayonida innovatsion metodlardan foydalanish orqali mustaqil ishlash ko’nikma va malakalariga ega bo’ladi.
3. Zamonaviy texnologiyalarni qo’llash natijasida o’quvchilar bilan individual ishlash, qisqa vaqt ichida ko’proq ma’lumot berish imkoniyatiga ega bo’linadi.
Sinfdan tashqari ishlarni tashkil qilish o’quvchilarni bilimlarini boyitishga va fanga bo’lgan qiziqishlarini oshishida muhim vosita bo’lib xizmat qiladi. Matematikadan tashkil qilingan to’garaklarda mantiqiy tafakkurni, ijodiy qobiliyatlarni, murakkab masalalarni tahlil qilish va yechishni rivojlantiruvchi matematika bilan shug’ullaniladi. Bunda nostandart masalalar yechishning oliy ta’limda o’rganiladigan usullarini maktablarda tashkil qilinadigan sinfdan tashqari ishlarning bir qismi bo’lgan to’garak mashg’ulotlarida o’rgatish g’oyasi bu mashg’ulotlarni samaradorligini oshirishga va iqtidorli o’quvchilarni o’ziga xos qirralarini yanada ochilishiga, matematik bilimlarini rivojlanishiga olib keladi.
Matematika fanini o’qitishda boshqa fanlar bilan aloqadorligi asosida har bir sohadagi matematikani o’rnini o’quvchiga yetkazib berish masalasi ko’rilgan. Masalalarni ishlash usuli qulayligi ko’rsatilgan. Matematik masalalar tarbiyaviy,ta‘limiy va rivojlantiruvchi vazifalarni amalga oshirishda asosiy vosita hisoblanadi.
A.Fayziyevning “Fanlararo aloqadorlik tamoyili asosida matematika fanini o’qitish samaradorligini oshirishning metodik asoslari” mavzusidagi bitiruv malakaviy ishi bu kabi ishlarga qo’yiladigan talablarga javob beradi va bu ishni himoyaga tavsiya qilish mumkin.


2-toifali o’qituvchi N.Xoliqova