Fanidan qisqacha konspekt

8.2. O’zbekiston Respublikasida  tashqi iqtisodiy faoliyatni rivojlantirish 

kontseptsiyasi 

---

30 

 

 

O’zbekiston Respublikasida Markaziy  Osiyo  davlatlari  bilan  ko’p  tomonlama  

aloqalarni  rivojlantirishga  katta  e’tibor  berilmoqda.  Respublikamizning  Yaqin  

SHarq  va  Janubiy-SHarqiy  Osiyodagi  rivojlanayotgan  mamlakatlarga  yaqinligi,  

chegaradoshligi,  Yevropa  va  Osiyo  mamlakatlari  savdo  yo’lida  joylashganligi  

tashqi  iqtisodiy  faoliyatning  rivojiga  ijobiy  ta’sir  ko’rsatmoqda. 

Buning  natijasida  eksportga  ixtisoslashgan  qo’shma  sub’ektlarni  tashkil 

etish,  erkin  iqtisodiy  hududlarni  shakllantirish  negizida  tashqi  iqtisodiy  

faoliyatni  yanada  rivojlantirish  imkoniyatlari  vujudga  keladi. 

Hozirgi  kunda  respublikamizda  importning  o’rnini  qoplash  va  eksportga  

yo’naltirilgan   ishlab   chiqarishni   qo’llab – quvvatlash   dasturi   amalga  

oshirilmoqda.  Tashqi  iqtisodiy  faoliyatni  yanada  erkinlashtirish  uchun  xorijiy  

sarmoyalarni    ustuvor    yo’nalishlarga    jadalroq    jalb    qilishga,    ularga    kafolat    va    

imtiyozlar berishga,  litsenziyalar,  “nou xau”lar  sotib  olishga,  valyuta  tushumlarini  

kadrlarni  tayyorlashga  sarflashda  erkinliklar  berishga  qaratilgan  izchil  siyosat  

olib  borilmoqda. 

Tashqi  iqtisodiy  faoliyatning  samaradorligini  oshirish – ushbu  sohadagi  

boshqaruvni  takomillashtirish,  eng  avvalo,  sanoat  yo’nalishidagi  sub’ektlarini  

boshqarish  va  iqtisodiy  rag’batlantirish  tizimini  yaratishga  ko’p  jihatdan  

bog’liqdir.  Jahon  andozalari  darajasidagi  mahsulotlarni  ishlab  chiqarishni  

kengaytirish,  ularning  raqobatbardoshligini  oshirish  muhim  vazifa  hisoblanadi.  

Buning  uchun  sub’ektlarni  zamonaviy  ilg’or  texnologiya,  eng  yangi  uskunalar,  

ayniqsa  kichik  va  o’rta   sub’ektlar  uchun  mo’ljallangan  ixcham  uskunalar  bilan  

jihozlash  talab  qilinadi. 

O’zbekistonda   eksport faoliyatini qo’llab-quvvatlash maqsadida imtiyozlar  

berilgan bo’lib, ularning  ayrimlari  quydagilardan  iborat: 

·  sub’ekt  o’zi  ishlab  chiqargan  mahsulotni erkin  almashtiriladigan  valyutaga  

sotadigan  bo’lsa,  unga  akkreditivsiz  eksport  qilish  huquqi  beriladi; 

·  tovar  eksporti  ichki  bozor  bahosidan  past  bahoda  amalga  oshirilganda  

soliqqa  tortish  haqiqatda  sotiladigan  baho  bo’yicha  amalga  oshiriladi; 

·  eksportga  chiqarilayotgan  tovarlarning  hajmi  umumiy  sotish  hajmining  30  

foizini  yoki  undan  ortig’ini  tashkil  qilsa,  daromad  solig’ining  miqdori  ikki  

martagacha  qisqartiriladi; 

·  MDHga  mahsulot  eksport  qiladigan  sub’ektlar  1998  yil  1 yanvardan  

boshlab  aktsiz  solig’i  va  qo’shimcha  qiymat  solig’idan  ozod  qilinadilar; 

·  mulkchilik  shaklidan  qat’iy  nazar,  barcha  ishlab  chiqarish  sub’ektlari  chet  

davlatlarda  o’zlarining  uylarini,  vakolatxonalarini  ochishlari  mumkin.  SHu  

bilan    birga,    ularga    konsignatsiya    shartlari    asosida    tovar    yetkazib    

berishlariga  ruxsat  beriladi.