Fanidan O`quv metodik majmua

Yillar	Uquv muassa-salarning soni	Uo‘quvchilar soni (ming kishi xisobida)	Qabul kilingan o‘quvchilar (ming kishi)
Tayyorlangan (bitirgan) malakali ishchilar (ming kishi)
1960	75	18,0	14,1	10,1
1965	84	25,4	22,7	21,1
1970	126	47,9	45,4	41,8
1975	275	117,4	102,9	74,7
1980	488	223,1	142,5	115,2

Jadvaldan yakdil kurinib turibdiki, ukuvchilar sonining ortib borish maromi (tempi) ukuv yurtlari soniga nisbatan yuqori darajaga ega. Bu, uz pavbatida yangi ukuv yurtlari va majmualari tashkil etishni talab etganligi tabiiy hol. SHu sababli 1961-1964-yillar davomida respublikadagi barcha mehnat zaxiralari ukuv yurtlari yagona shax.ar va kishloq xunar-texnika bilim yurtlariga aylantirilib, ularning har biri ma’lum sohalar buyicha ixtiisoslashtirilib, malakali ishchilar tayyorlashga kirishildi. 1970- yillarning oxiridan boshlab ommaviy ravishda o‘rta ma’lumotli ishchilar tayyorlashga qildi. Ana shu davrga kelib, hunar-texnika ta’limi sohasida ilmiy-tadqiqot va ilmiy-metodik ishlar olib borish faoliyati faollashdi. Kasb-xunar ta’limi bu davrda respublika xalk, xujaligining barcha sohalariga galab etilgan ixtisosliklar buyicha mutaxassis kadrlar tayyorlab bera oldi. Uming xukukiy-me’yoriy, moddiy-texnik, ukuv-uslubiy bazasi kengaytirildi va mustax.kamlandi.
1981-1986 yillar sakrashsimon uzgarishlar inkirozoldi davrini uziga kamrab olgan boskich hisoblanadi. 80-yillarning birinchi yarmidan boshlab respublika kasb-hunar ta’limi rivojlanishida kadrlar tayyorlash mikdori iilan ijtimoiy va xalq xujaligi talablari orasida nomutanosiblik holatlari, ya’ni ziddiyatlar kuzga tashlana boshladi. SHuningdek, bu davrda silbiy an’analar tuplana boshlab, xunar-texnika bilim yurtlari soni oslanmagan holda kupaytirildi. Natijada tayyorlanayotgan ishchilar sifati ishlab chiqarish talablariga javob bermay koldi, masalan, "qishloqda yashaysanmi, texnikani bilish shart" shiori yuritilib, barcha kishloq yoshlaridan ommaviy ravishda mexanizatorlar tayyorlashga kirishildi. Buning natijasida respublikamiz faqat xom ashyo bazasi sifatida qolaverdi. Demak, bu davrda 1981-1986 yillarda hunar-texnika ta’limi rivojlanishining asosiy ko‘rsatkichlari kuyidagi 2- jadvalda keltirilgan.
1987-1990-yillarni uziga qamrab olgan inqiroz davri. Bundan oldingi bosqichdagi salbiy holatlar yanada anid kuchayib borib, hunar-texnika ta’limi tizimi haddan tashqari obrusizlandi. Natijada umumta’lim maktablarida uqishii xox.lamagan va uzlashtirmaydigan ukuvchilarni hunar-texnika ta’limi tizimiga ommaviy ravishda majburan yuborilishi odat tusiga aylandi. Korxoialarda ishchilarga bulgan talabga nisbatan tayyorlangan ishchilarning tayyorgarlik darajasi orasida keskin farqlar sezila boshladi. Iqtisodiy tanglik xolati sharoitida xunar - texnika ta’limiga ajratilgan mablag hajmi ham tabiiy ravishda kamaydi. Bir suz bilan aytganda, jamiyat xayotidagi siyosiy va iktisodiy uzgarishlar xunar-texnika ta’limidagi uziga xos uzgarishlarga sabab buldi. Tez uzgaruvchan ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlarga moslasha oladigan ishchi kadrlar tayyorlash yunalishlarini qayta ishlab chiqish zarurati kun tartibiga quyildi. Uquv muassasalarining uzlari etishmayotgan mablaglarni topish yullarini izlay boshladilar. Natijada turli soxalarga tegishli ukuv - ishlab chiqarish markazlari tashkil etila boshlandi. Bular aloxida uquv yurtlarining moslashishiga imkon bergan bulsada, yaxlit kadrlar tayyorlash tizimini ijobiy tomonga uzgartira olmadi. Bozor iqtisodiyoti munosabatlariga utish hunar-texnika ta’limini boshqarish, uni rejalashtirish va oldindan bashorat etish metodlari, kushimcha mablag bilan ta’minlash manbalarini izlab topishni talab etadi. SHuning uchun xam yaxlit moslashuvchan tavsifga ega tadbirlar tizimini ishlab chiqish zaruriyatini keltirib chikardi.
2-jadval

Yillar