Fanidan O‘quv metodik majmua

№ 12– MUSTAQIL ISH 
MAVZU: Odam anatomiyasining (antropometrik parametrlarining) xavfsizlikni
ta’minlashdagi ahamiyati.
ISHNING MAQSADI: Odam anatomiyasining (antropometrik parametrlarining) xavfsizlikni
ta’minlashdagi ahamiyatini o’rganish.
Mustaqil ta’limni bajarish yuzasidan ko'rsatm 
1 Antropometrik texnikaning umumiy tamoyillari. 
2 Antropometrik tekisliklar, o`qlar, chiziqlar va nuqtalar. 

---

156 
3 Odam gavdasi o`lchamlari va shaklini xarakterlovchi belgilar. 
4 Kiyim andozalashda ishlatiladigan antropometrik belgilar va antropometrik asboblar. 
5 O`lchovlarni olish metodikasi , o`lchashlar dasturi. 
Ishni bajarish tartibi 
Antropometrik texnikaning umumiy tamoyillari 
Yuqorida odam shaklining tashqi ko`rinishini aniqlovchi asosiy morfologik belgilarni ko`rib chiqamiz. 
Bu belgilarning kattaligi, jins va yoshga qarab o`zgaradi, o`zgaruvchanlik faqatgina ba‘zi 
o`lchamlardagina emas, balki mutanosiblik tiplarida va gavda tuzilishi tiplarida ham bo`ladi. Xilma-
xillikni miqdoriy baholash uchun ma‘lumotlar miqdori bo`lishi zarur. Bu ma‘lumotlar aholini ommaviy 
tekshirishlar natijasida olinadi. 
Odam tanasining va uning alohida qismlarini o`lchashdan iborat antropometrik tekshirishlarning asosiy 
usullaridan biri antropometriya deyiladi. Antropometriya aholi tartibiga kiruvchi odamlarning konkret 
gruppalarining morfologik belgilarini tekshirish bilan shug`ullanadi. 
Odam gavdasi o`lchamlarini tekshirish natijalari o`tgan asrning oxirlaridan boshlab foydalaniladi. 
Hozirgi vaqtda antropometriya ma‘lumotlari klinik va sport meditsinasida, gavdaning jismoniy 
rivojlanishida, konstruktsiyasi, mutanosibligi va hokazolarning xususiyatlarini o`rganishda 
foydalaniladi. Odam gavdasining shakli o`lchamlari haqidagi ma‘lumotlar sanoatning turli tarmoqlarida 
muhim ahamiyatga ega. 
Amaliy antropologiyani bilmasdan turib, yengil sanoat tarmoqlari, jumladan tikuvchilik tarmog`i oldida 
turgan masalalarni yechish mumkin emas. 
Odam gavdasi formasi va o`lchamlari aholining turli gruppalari va ularning orasidagi variant 
ma‘lumotlar va bilimlar bo`lgandagina odam gavdasi formasi va o`lchamlariga mos kiyimni ko`plab 
ishlab chiqarish mumkin. 
Ma‘lumotlar antropometrik tekshiruvlar asosida olinadi. Tekshirishlar maxsus programma bo`yicha olib 
boriladi. Natijalar kiyim andozalash uchun o`lcham tipologiyasini ishlab chiqarishda foydalaniladi. Har 
bir antropometrik tekshirish o`z uslubiga ega.