Fanidan O’quv – uslubiy majmua

Issiqlik yoki quyosh urishi odatda organizmning haddan ziyod issib ketishi

natijasida kuzatilib, oqibatda miyaga qon kelishi ko‘payadi.

Issiqlab ketishga atrof-muhitdagi haroratning yuqori bo‘lishi, havoning

haddan ziyod namligi, nam o‘tkazmaydigan (rezinali, brezentli) kiyim kiyganligi,

jismoniy ish, ichimlik ichish me’yorining buzilganligi sabab bo‘lishi mumkin.
Issiqlik va quyosh urishida umumiy holsizlik, haddan ziyod isib ketish, teri

qoplamalarining qizarishi, ko‘p terlash, yurak qisqarishlarining tezlashuvi (puls

daqiqasida 100-120 marta uradi), bosh aylanishi, bosh og‘rig‘i, ko‘ngil aynishi

(ba’zan qusishlar bilan ham), tana haroratining 39-400 gacha ko‘tarilishi, og‘ir

holatlarda karaxt bo‘lishdan to hushini to‘liq yo‘qotishgacha, alahsirash, mushaklar
talvasasi, nafas olish va qon aylanishining buzilishi holatlari kuzatiladi.

283

Issiqlik yoki quyosh urishi holatlarida tibbiy yordam ko‘rsatayotgan gid
quyidagilarni bajarishi lozim:











jabrlanuvchini zudlik bilan salqin joyga o‘tkazish;

orqasi bilan yotqizib, boshi tagiga yostiq qo‘yish;

kiyimlarini yechish yoki bo‘sh qo‘yish;

boshi va ko‘kragini sovuq suv bilan namlash;
sovuq malhamlarni yoki muzni boshiga (peshonasi, tepasi va ensasi),

o‘mrov suyagi va tizza sohalariga, qo‘ltiq osti sohalariga (ko‘plab qon tomirlari

mavjud sohalarga) qo‘yish;


nafas olish va yurak qisqarishlari kuzatilmagan vaqtda jonlantirish

tadbirlarini to‘la o‘tkazish.