Фанидан маърузалар матни


E ( режалаштирилган Y=E  х



Download 1,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet61/162
Sana23.02.2022
Hajmi1,81 Mb.
#168283
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   162
Bog'liq
makroiqtisodiyot

E ( режалаштирилган Y=E 
харажатлар)
Y1 E=C+I+G+Xn
E1 Заҳираларнинг
E0 жамғарилиши
Заҳираларнинг
E2 камайиши
Y2 Y0 Y1 Y
(даромад, реал
харажатлар) 
14-чизма. Кейнс хочи (Кейнснинг макроиқтисодий мувозанат модели) 
тебраниши мумкин. Ушбу таркибдаги бирорта омилнинг миқдорининг ўсиши 
режалаштирилган харажатлар эгри чизиғини юқорига суради ва аксинча камайиши 
пастга сурилишга олиб келади. 


 
4. Автоном харажатлар мультипликатори. 
Автоном харажатларнинг ҳар қандай ўсиши, яъни ΔА = Δ (а+I+G+Хn) 
мулътипликатор самараси ҳисобига ялпи даромадларнинг кўпроқ миқдорга (ΔY)
ошишига олиб келади.
Автоном харажатлар мулътипликатори мувозанатли ЯММ ўзгаришнинг автоном 
харажатларнинг ҳар қандай компоненти ўзгаришига нисбатини кўрсатади: m = ΔY 
/ΔА: 
Бу ерда: m - автоном харажатлар мулътипликатори; 
ΔY – мувозанатли ЯИМнинг ўзгариши; 
ΔА – автоном харажатларнинг Y ўзгаришига боғлиқ бўлмаган ўзгариши. 
Мулътипликатор - ялпи даромадлар автоном харажатларнинг дастлабки ўсиши 
(камайиши)дан неча марта ортиқ ўсганлигини (камайганлиги) кўрсатади.
Автоном истеъмол ΔС
А
миқдорга ўсса, бу ялпи харажатлар ва даромадлар (У) 
нинг ўша миқдорда ўсишига олиб келади. Бу эса, ўз навбатида истеъмолнинг иккинчи 
марта (даромадлар ошиши ҳисобига) МРС х ΔС
А
миқдорда ўсишига олиб келади. 
Кейинчалик ялпи харажатлар ва даромадлар МРСхΔС
А
миқдорда яна ўсади. Шундай 
қилиб, «даромад-харажат» кўринишидаги доиравий айланиш бўйича жараён давом 
этаверади. 
ΔСА↑ >AD↑Y↑C↑AD↑Y↑C↑AD↑Y↑ ва ҳоказо. 
Ушбу оддий вазиятдан кўриниб турибдики, ялпи даромадлар (Y), автоном 
истеъмолнинг дастлабки ўзгариши ΔСА↑ га нисбатан бир неча марта кўп ўзгаради. Бу 
шуни билдирадики, С, I, G ёки Хп миқдорлардаги оддий ўзгаришлар ҳам ишлаб 
чиқариш ҳажми ва бандлик даражаларида катта ўзгаришларга олиб келиши мумкин. 
Шундай қилиб, мультипликатор иқтисодий беқарорлик омили ҳисобланади. Шунинг 
учун ҳам давлатнинг бюджет-солиқ сиёсатидаги асосий вазифалардан бири бўлиб, 
ўрнатилган барқарорлаштиргичлар тизимини яратиш ҳисобланади. Бу тизим 
истеъмолга чегараланган мойилликни камайтириш орқали мултипликация самарасини 
пасайтиради. 
Мультипликатор самараси моҳиятини қуйидаги мисолда кўриб чиқамиз. 
Айтайлик, дастлаб иқтисодиётга инвестициялар миқдори 5 млрд. сўмга кўпайсин. Бу, 
ўз навбатида иш ҳақи, рента, фойда кўринишда уй хўжаликлари даромадига айланади. 
Агар истеъмолга чегараланган мойилликни 0,75 га ёки 75 %га тенг деб олсак. Уй 


хўжаликлари бу даромаднинг 75 фоизини, яъни 3,75 млрд. сўмни истеъмол 
харажатларига сарфлайди, қолган 1,25 млрд. сўмни жамғаради. Сарфланган 3,75 млрд. 
сўм бошқалар учун даромад ҳисобланади. Ўз навбатида улар ҳам 3,75 млрд. сўмнинг 
75 фоизини истеъмол учун сарфлайдилар ва 25 фоизини жамғарадилар. Бу жараён 
охирги сўм жамғарилмагунча давом этади. 
Бунда: m А

= ΔY / = 20 / 5 = 4 ва m = 1 / (1-0,75) = 4
ва бундан : ΔY 1

Download 1,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   162




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish