Fanidan barcha bakalavriat ta’lim yo

shikastlangan kishidan o’zini chetga olib, sust nafas chiqarishini kuzatishi lozim 
(shikastlangan, kishining boshi orqaga egilib turishi shart). Ko’krak qafasining hajmi 
kichraygandan so’ng sikl qaytariladi. Puflangan havoning hajmi nafas olish tezligiga 
nisbatan muhimroqdir. Puflangan havoning hajmi 1000-1500 ml.dan kam bo’lmasligi 
kerak. Har bir minutda besh sekund interval bilan 12 marta havo puflash lozim.
II. Og’iz bilan burunga sun’iy nafas oldirish og’izdan-og’izga sun’iy nafas 
oldirishga o’xshaydi, bunda shikastlangan kishining og’zini berkitib turib, burun 
orqali havo puflanadi. Bo’nday xolda yordam ko’rsatuvchi bir qo’li bilan (qo’l 
boshning tepa suyak sohasiga qo’yiladi) shikastlangan kishining boshini orqaga 
egadi. Engak ustiga qo’yilgan boshqa qo’li bilan esa pastki jag’ni yuborish jag’ga 
bosib, engakni oldiga tortib, bosh barmoq bilan shikastlangan kishining og’zini 
berkitadi. Shundan keyin qutqaruvchi: chuqur nafas oladi; shikastlangan kishi 
burnini qismay, lablari bilan zich xolda ushlab turadi (bevosita yoki ro’molcha 
orqali); shikastlangan kishining ko’krak qafasi harakatinikuzatib, burun yo’llari 
orqali uning o’pkasiga havonitaskin va tez puflaydi, shikastlangan kishining burnini 
bo’shatib, og’zini ochadi (chunki havo og’izdan kam chiqadi).
Bolalarga sun’iy nafas oldirish «og’izdan-og’izga» va «og’izdan-burunga» 
usulida amalga oshiriladi. Bolaning og’iz va burnini birgalikda lablar bilan ushlab, 
ko’krak qafasi kengayishini kuzatib, uning. o’pkasiga xavo ehtiyotlik bilan puflanadi. 
Nafas olish soni bir daqiqada 15-18 martadan kam bo’lmasligi kerak. O’pka sun’iy 
ventilyasiyasining usullarida uning ta’sirchanligiga, ko’krak qafasining harakati 
bo’yicha baxo berish zarur.
Yurakni tashqi yoki ko’krak ustidan massaj qilish.